Seria GeForce RTX 3000, która jest oparta na architekturze NVIDIA Ampere, okazała się wielkim sukcesem. Premiera pierwszych kart graficznych odbyła się we wrześniu 2020 roku, ale nawet półtora roku później, w 2022 roku, do sprzedaży trafiły kolejne, odświeżone modele. Zebrałem w jednym miejscu wszystkie GPU z serii RTX 3000 i sprawdziłem ich aktualne ceny.
NVIDIA Ampere to nazwa kodowa architektury, która napędza karty graficzne z serii GeForce RTX 3000. Została tak ochrzczona po nazwisku francuskiego fizyka i matematyka Andre Marie Ampere, od którego pochodzi nazwa podstawowej jednostki natężenia prądu elektrycznego (amper).
NVIDIA zaprezentowała oficjalnie architekturę Ampere w połowie maja 2020 roku. We wrześniu tego samego roku zawitała do pierwszych konsumenckich GPU (RTX 3080, RTX 3090). Ampere, które zostało opracowane w procesie technologicznym Samsunga, przyniosło spory krok naprzód względem architektury poprzedniej generacji – Turing (seria RTX 2000).
Pełny układ graficzny Ampere GA102 może pochwalić się 28 miliardami tranzystorów. Z kolei powierzchnia rdzenia wynosi 628 mm². Jak to wygląda na tle flagowego modelu Turing z rdzeniem TU102? Udało się upakować więcej tranzystorów (28,3 mld vs 18,6 mld) w mniejszym rdzeniu (628 vs 754 mm²). Co jeszcze warto wiedzieć o architekturze Ampere? RTX 3000 to nie tylko wyższe taktowania i gęstość upakowania tranzystorów czy obsługa nowego interfejsu (PCIe 4.0). Co jeszcze wniosły karty NVIDIA Ampere?
W serii RTX 3000 NVIDIA zmuszona była zrezygnować ze współpracy z TSMC na rzecz Samsunga. W produkcji kart graficznych Ampere wykorzystano 8-nanometrowy proces technologiczny (8N), który jest de facto przypudrowanym 10 nm. „Zieloni” porzucili litografię TSMC 12 nm (FinFET), czyli usprawnione 16 nm TSMC, w której powstały GPU z serii RTX 2000 (Super). Pamiętaj o tym, żeby nie porównywać odmiennych procesów różnych firm 1:1.
Niższy proces technologiczny nie oznacza jednego niższego poboru energii GPU, bo ten w kartach Ampere jest wyraźnie wyższy. Na przykład podstawowe modele RTX 3090 pobierają 350 W, natomiast RTX 2080 Ti tylko 250 W. Choć NVIDIA nie omieszkała się pochwalić podczas premiery RTX-ów 3000 wzrostem wydajności na wat, który jest niemal dwukrotny względem Turinga.
NVIDIA wyposażyła serię RTX 3000 w jednostki RT drugiej generacji (do obliczeń związanych ze śledzeniem promieni) oraz jednostki Tensor trzeciej generacji (do obliczeń związanych z AI, w tym z DLSS).
Cechują się one naturalnie wyższą wydajnością, na tyle że NVIDIA mogła nawet zmniejszyć w Ampere liczbę rdzeni Tensor na każdy blok SM (ang. Streaming Multiprocessors). Topowy RTX 2080 Ti z poprzedniej generacji ma ich aż 544, natomiast RTX 3090 „tylko” 328”, a RTX 3080 jeszcze mniej – 272 (aż o połowę mniej względem flagowego Turinga!).
NVIDIA po raz pierwszy wprowadziła nową pamięć GDDR6X (Microna) właśnie w serii RTX 3000. Pojawiła się ona jednak tylko w wyższych modelach (od RTX-a 3070 Ti wzwyż). W pozostałych obecny jest starszy standard – GDDR6, który wykorzystywany jest przez AMD w Radeonach RX 6000.
GDDR6X pobiera nawet o 15% mniej energii na przesyłany bit, ale ostatecznie zużycie mocy jest wyższe niż w GDDR6 ze względu na różnice w szybkości. Obecnie nowa pamięć w GeForce’ach RTX 3000 potrafi rozpędzić się do 21 Gb/s (takie wartości przekładają się na przepustowość powyżej 1 TB/s!), ale w nowej generacji będzie możliwe osiągnięcie nawet 24 Gb/s.
Dla porównania GDDR6 osiąga obecnie w GPU 14-18 Gb/s. W przyszłości może jednak dobić do 20 Gb/s lub 24 Gb/s (przeczytaj więcej o nowych kościach GDDR6).
Sytuacja na świecie (głównie pandemia) wpłynęła na (znaczące) problemy z dostępnością części i chipów do produkcji kart graficznych. To z kolei przełożyło się na ceny w sklepach, które mają się nijak do tych podawanych przez producentów.
Wiedz, że MSRP, które ustala NVIDIA, nie odpowiada cenom kart graficznych partnerów „zielonych” (tj. Asus, Inno3D, Gigabyte, MSI itd.). Te są ustalane indywidualnie w zależności od modelu. Różnią się one jakością wykonania czy systemem chłodzenia, co wpływa naturalnie na wysokość temperatur i kulturę pracy, a to z kolei na cenę. Za wersję z podkręconymi taktowaniami także płaci się więcej.
Czy ceny kart graficznych GeForce RTX 3000 wróciły do normy? Krótko i dobitnie: nie. Sytuacja wygląda jednak (znacznie) lepiej niż przez ostatni rok. Poprawiła się dostępność, a w związku z innymi czynnikami (spadek wartości kryptowalut, zwiększająca się trudność w ich wydobywaniu, lepsze możliwości fabryk i stopniowa poprawa dostępności istotnych elementów do produkcji GPU) niższe są też ceny. GeForce RTX 3080 za ok. 5000 zł to w końcu znacznie lepsza oferta niż 7500 zł.
Przeczytaj więcej o czynnikach, które miały lub nadal mają wpływ na ceny kart graficznych (i nie tylko):
Nie licz jednak na powrót do cen MSRP ustalonych np. w 2020 czy początku 2021 roku. Inflacja, wzrost kosztów produkcji – to wszystko ma znaczenie. W ostatnich miesiącach NVIDIA i producenci, którzy współpracują z „zielonymi”, już je podwyższyli w GeForce’ach RTX 3000.
Wzrost okazał się średnio kilkuprocentowy, ale w zależności od modelu różnica w cenie wynosi od 20 do 100 euro (co w przeliczeniu daje nawet niecałe 500 zł!). Przeczytaj więcej o podwyżkach, które odbijają się na GPU (nie tylko Ampere, ale też obejmą przyszłe generacje):
Teraz pora przyjrzeć się, jak aktualnie kształtują się ceny wszystkich dostępnych w sklepach GeForce’ów RTX 3000. Mimo całkowitego złamania zabezpieczeń LHR, które zmniejszają wydajność w wydobywaniu Ethereum (ETH), nie spodziewam się wzrostu cen w najbliższych miesiącach. Wręcz przeciwnie – powinny one nadal spadać.
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3050 – cena na wrzesień 2022 roku: 1479-1899 zł
Ceny RTX-a 3050 w ostatnich miesiącach:
Zobacz pełną ofertę kart RTX 3050 w x-komie
Dowiedz się więcej o specyfikacji karty RTX 3050:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3060 – cena na wrzesień 2022 roku: 1929-2789 zł
Ceny RTX-a 3060 w ostatnich miesiącach:
Sprawdź pełną ofertę GeForce RTX 3060 w x-komie
Zapoznaj się z recenzją:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3060 Ti – cena na wrzesień 2022 roku: 2479-3599 zł
Ceny RTX-a 3060 Ti w ostatnich miesiącach:
Poznaj bliżej GeForce RTX 3060 Ti w x-komie
Przeczytaj również recenzję:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3070 – cena na wrzesień 2022 roku: 2849-3899 zł
Ceny RTX-a 3070 w ostatnich miesiącach:
Sprawdź GeForce RTX 3070 w x-komie
Przeczytaj również:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3070 Ti – cena na wrzesień 2022 roku: 3479-4899 zł
Ceny RTX-a 3070 Ti w ostatnich miesiącach:
Poznaj bliżej GeForce RTX 3070 Ti w x-komie
Dowiedz się więcej o RTX-ie 3070 Ti:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3080 – cena na wrzesień 2022 roku: 4199-5799 zł
Ceny RTX-a 3080 w ostatnich miesiącach:
Odkryj wszystkie GeForce RTX 3080 w x-komie
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3080 12 GB – cena na wrzesień 2022 roku: 4539-6399 zł
Ceny RTX-a 3080 12 GB w ostatnich miesiącach:
Znajdź więcej modeli RTX 3080 12 GB w x-komie
Co skrywa RTX 3080 12 GB? Poznaj więcej szczegółów:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3080 Ti – cena na wrzesień 2022 roku: 5599-6499 zł
Ceny RTX-a 3080 Ti w ostatnich miesiącach:
Zainteresuj się GeForce RTX 3080 Ti w x-komie
Przeczytaj recenzję: Testy wydajności NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti w grach. Mamy konkurencję dla modelu RTX 3090?
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3090 – cena na wrzesień 2022 roku: 5899-8999 zł
Ceny RTX-a 3090 w ostatnich miesiącach:
Kup GeForce RTX 3090 w x-komie
Poznaj bliżej GeForce’a RTX 3090 i inne karty NVIDIA:
Podstawowe dane techniczne:
GeForce RTX 3090 Ti – cena na wrzesień 2022 roku: 8299-8929 zł
Ceny RTX-a 3090 Ti w ostatnich miesiącach:
Złóż zamówienie na karty RTX 3090 Ti w x-komie
Poznaj więcej szczegółów o karcie RTX 3090 Ti:
Optymalne karty graficzne RTX 3000 do rozdzielczości Full HD (im wyższy model, tym lepszy fps i możliwość włączenia wyższych ustawień graficznych):
Generalnie wszystkie powyższe modele, włącznie z RTX-em 3050, radzą sobie dobrze w tej rozdzielczości. W przypadku najsłabszej karty będziesz musiał czasem obniżyć detale do np. średnich w bardziej wymagających grach. Po to, by uzyskać średnią liczbę klatek na sekundę bliższą 60.
Rzecz jasna, możesz również pokusić się o jedną z topowych konstrukcji z serii RTX 3000 (np. RTX-a 3080, RTX-a 3080 Ti), by lepiej wykorzystać możliwości wysokohercowych modeli (np. 144 Hz czy nawet 240 Hz). Ale w przypadku droższych GPU pamiętaj również o odpowiednio wydajnym procesorze, o czym szerzej przeczytasz w poradniku:
W takim połączeniu najlepiej spiszą się Ryzeny 5000 i seria Intel Alder Lake-S, a przy parowaniu z wyższymi modelami GPU warto postawić na np. Ryzena 7 5800X3D lub Intel Core i7-12700K albo – jeśli budżet nie odgrywa znaczącej roli i parujesz z RTX-ami 3090 – Intel Core i9-12900K (Intel Core i9-12900KS).
Przyzwoite karty graficzne do rozdzielczości WQHD:
Najlepsze GPU do rozdzielczości 2560 x 1440 pikseli:
Najlepsze karty graficzne RTX 3000 do rozdzielczości Ultra HD:
Karty graficzne GeForce RTX 3000 obsługują szereg nowoczesnych technik, funkcji i narzędzi, które stanowią dodatkowy czynnik, który decyduje o zakupie GPU. Do najważniejszych należy zaliczyć:
GeForce RTX 3000, rzecz jasna, obsługuje również w pełni API DirectX 12 Ultimate (DXR, Mesh Shader, Variable Rate Shading i Sampler Feedback).
To już są ostatnie podrygi architektury Ampere. Nie przewiduję kolejnych desktopowych kart RTX 3000. W trzecim i czwartym kwartale 2022 roku na rynku ma zadebiutować już nowa generacja – seria GeForce RTX 4000. Napędzi ją opracowana w usprawnionym, 5-nanometrowym wymiarze technologicznym architektura NVIDIA Lovelace (4N TSMC). Ma ona przynieść drastyczny wzrost wydajności (nawet kilkukrotny) względem Ampere, choć zachowa tradycyjną, monolityczną budowę (to jest znacząca różnica względem serii Radeon RX 7000).
Jeśli wierzyć rozmaitym przeciekom, nie przeszkodzi to firmie NVIDIA, by wnieść poziom wydajność na wręcz kosmiczny poziom (podobnie jak pobór mocy). Rewolucję pod względem konstrukcyjnym przejdzie jednak dopiero następna generacja – GeForce RTX 5000 (architektura NVIDIA Hopper, która już w tym roku zawita do profesjonalnych akceleratorów graficznych). Zaoferuje ona – podobnie jak w tym roku karty RDNA 3 – budowę chipletową (kilka połączonych ze sobą układów). Na jej premierę poczekasz jednak do 2024 roku.
Jeśli potrzebujesz karty graficznej „na już”, to spadek ceny i poprawa dostępności w ostatnich miesiącach sprawiły, że oferta GPU jest obecnie bardziej atrakcyjna niż jeszcze pod koniec 2021 roku, choć wciąż daleka od idealnej. Według mnie GeForce RTX 3080 (10 i 12 GB, ew. RTX 3080 Ti dla tych, którzy jeszcze bardziej chcą podnieść wydajność) oraz GeForce RTX 3060 Ti to zdecydowanie najbardziej udane modele NVIDIA w tej generacji (pod względem stosunku wydajności do ceny).
Warto śledzić sytuację na rynku GPU, bo zmienia się ona jak w kalejdoskopie. Zamierzam aktualizować tę publikację – bądź więc na bieżąco!
Źródło: NVIDIA, AnandTech, opracowanie własne
Sprawdź również:
Przeczytaj także inne materiały o NVIDIA:
Bardzo dobry artykuł
mam potwierdzenie ze nowe karty graficzne ciągle będą wspierać WINDOWS 7 I TO JEST WSPANIALE