Windows 11 kontra Windows 10. Wielki pojedynek na wydajność w grach

Czy Windows 11 jest dobrym wyborem dla graczy? Jak wypada wydajność w nowoczesnych grach w porównaniu do Windowsa 10? Który system operacyjny Microsoftu jest lepszy do gamingu? Przygotowaliśmy test wydajności Windowsa 11 i Windowsa 10 w takich grach, jak AC: Valhalla, Cyberpunk 2077 i Red Dead Redemption 2, który odpowie na nękające gros graczy pytania.

Windows 11 vs Windows 10 – który system lepszy do gier?

Nowy system operacyjny zawsze wzbudza emocje – często bardzo skrajne. Nie omijają one również graczy, którzy po premierze kolejnej wersji Windowsa, zaczynają zastanawiać się, czy warto przejść na świeże wydanie „okienek” Microsoftu. Czy wydajność w grach będzie taka sama, lepsza albo – co gorsza – niższa?

porównanie wydajności windows 11 i windows 10 w grach

W sieci nieco zawrzało, gdy pojawiły się wyniki testów wydajności na Windowsie 11 w grach i benchmarkach z aktywną funkcją bezpieczeństwa opartą na wirtualizacji (VBS). Problem istnieje, choć późniejsze testy, już po premierze Windowsa 11, pokazały, że mógł on zostać rozdmuchany. Ale czy na pewno?

Dowiedz się więcej o tym, jak funkcje bezpieczeństwa wpływają na działanie gier i aplikacji w Windowsie 11

Chcesz poznać odpowiedź na pytanie o to, czy Windows 11 – z w(y)łączonymi funkcjami zabezpieczeń – sprawia problemy z wydajnością? Czy może sprawdza się w grach lepiej niż Windows 10? Remis, czy może nokaut? Jeśli są różnice, to jak duże? Sprawdź wynik zaciętego starcia Windowsa 11 i Windowsa 10 w gamingu.

Platforma testowa

Testy wykonaliśmy na najnowszych wersjach Windowsa 10 i Windowsa 11 (stan na 5 listopada 2021 roku) oraz sterownikach do kart graficznych Nvidia GeForce Game Ready 496.49 WHQL. Gry uruchomione były w rozdzielczości 1080p (1920 x 1080 pikseli) i ustawieniach Ultra.

Windows 11 czy Windows 10 – porównanie wydajności w grach

Porównywanie wydajności pomiędzy starą a nową wersją systemu operacyjnego niezmiennie cieszy się zainteresowaniem. Nie chodzi tylko o ogólną szybkość działania „okienek” Microsoftu. Ale także – albo przede wszystkim – wpływ systemu na działanie gier i aplikacji. Nie mogliśmy więc nie przyjrzeć się tematowi, a zainteresować się powinni nim gracze. Na tapet wzięliśmy bowiem zestaw nowoczesnych gier i sprawdziliśmy, na którym Windowsie działały one lepiej. Uwzględniliśmy średnią liczbę klatek na sekundę.

windows 11 system dla graczy

Nasze porównanie obejmuje podzespoły zgodne z nowym systemem operacyjnym, przy czym nie ograniczyliśmy się wyłącznie do jednej platformy sprzętowej. Przeczytaj więcej o kompatybilności Windowsa 11 z CPU i płytami głównymi:

Zanim jednak przejdziemy do omówienia wyników wydajności, uściślamy, że testy na desktopach odbyły się na Windowsie 11 bez aktywnych funkcji opartych na wirtualizacji (VBS, HVCI). Według naszych obserwacji obniżają one w mniejszym lub większym stopniu liczbę klatek na sekundę, a różnice zależne są nie tylko od sprzętu, ale też gier. W skrajnym (naprawdę skrajnym) przypadku może być to spadek nawet o 25%, ale zazwyczaj nie są one tak drastyczne.

Test Windows 11 vs Windows 10 na Intel Rocket Lake-S i DDR4

Wybór padł na tegoroczny procesor z serii Intel Rocket Lake-S (Intel Core 11. generacji) i pamięci RAM DDR4 o optymalnej szybkości (dla nieco bardziej wymagających graczy). Różnice pomiędzy Windowsem 11 a Windowsem 10 często są na poziomie błędu pomiarowego i najczęściej wynoszą one dwie klatki. Czasem przewagę ma Windows 11 (RDR2, Resident Evil Village czy Watch Dogs: Legion), a innym razem Windows 10 (Shadow of the Tomb Raider, AC: Valhalla i Cyberpunk 2077).

Zobacz procesory Intel Rocket Lake w x-komie

Poznaj ofertę pamięci RAM DDR4 w sklepie x-kom

Test Windows 11 vs Windows 10 na Intel Alder Lake-S i DDR5

Zgodnie z obietnicą, którą złożyliśmy w recenzji Intel Alder Lake-S, przyjrzeliśmy się wydajności procesora Intel Core i9-12900K na Windowsie 11, ale też w połączeniu z DDR5 (5200 MHz CL38). Postanowiliśmy pójść o krok dalej, dlatego porównaliśmy bezpośrednio ten procesor na Windowsie 11 i Windowsie 10 z wykorzystaniem nowych pamięci RAM.

Intel Alder Lake-S były optymalizowane pod „jedenastkę”, tak jak najnowszy system Microsoftu pod procesory Intel Core 12. generacji. Nie mogliśmy prosić o lepszą okazję do porównania wydajności. Czy nowy sprzęt na nowym systemie oznacza wyższą wydajność?

Niekoniecznie, ale różnice bywają jednak nieco większe niż na starszym procesorze z serii Intel Core 11. generacji. Przy czym użyliśmy innego GPU – GeForce’a RTX 3090 zamiast RTX-a 3070 Ti.

Nie ma mowy o dużej rozbieżności, ale w rockstarowskim westernie Red Dead Redemption 2 na Windowsie 11 udało się uzyskać średnio 126 klatek na sekundę, natomiast na starszej wersji „okienek” – 119 fps. Nieco większe różnice między „jedenastką” a „dziesiątką” – w porównaniu do Intel Rocket Lake-S z DDR4 – zauważyliśmy też w Shadow of the Tomb Raider i Metro Exodus Enhanced Edition.

Sprawdź procesory Intel Alder Lake w x-komie

Przejrzyj ofertę pamięci RAM DDR5 w sklepie x-kom

Test Windows 11 VBS on vs off w grach

Pokusiliśmy się o dodatkowe testy Windowsa 11 z (nie)aktywną funkcją VBS na laptopie Acer Nitro 5 z Intel Core i5-11400H (obsługiwana seria Intel Rocket Lake), 16 GB RAM-u i kartą graficzną NVIDIA GeForce RTX 3050 Ti. Czy – i jak bardzo – funkcja bezpieczeństwa zmniejsza wydajność w grach?

Zgodnie z tym, co napisaliśmy wcześniej, wyniki w dużej mierze zależą nie tylko od sprzętu, ale także od tytułu. Przykład Wiedźmina 3 pokazuje, że spadek może być na poziomie błędu pomiarowego, z kolei w innych grach może on sięgać nawet prawie 10 klatek. Największe różnice odnotowaliśmy w Control Ultimate Edition.

Testy przeprowadziliśmy w trzech popularnych grach ostatnich lat:

  • Wiedźmin 3: Dziki Gon – 1080p, ustawienia Ultra bez HairWorks, dwie lokacje: Novigrad i las na Skellige
  • Divinity: Original Sin 2 – 1080p, maksymalne ustawienia, SMAA x1; lokacja: Wybrzeże Żniwiarza
  • Control Ultimate Edition – 1080p, DirectX 12, maksymalne ustawienia, bez AA, DLSS i RT; lokacja: początkowa część biura

Czy Windows 11 obniża wydajność w grach?

Gdy spojrzysz na wyniki przeprowadzonych przez nas testów, dojdziesz do prostej, logicznej konkluzji. Windows 11 nadaje się do gier tak samo jak Windows 10. Nie odnotowaliśmy wielkich różnic, więc nie ma większego znaczenia, z której wersji „okienek” korzystasz. Z czasem – gdy miną problemy wieku dziecięcego – coraz większe grono użytkowników zdecyduje się zapewne na wybór Windowsa 11. Zwłaszcza jeśli korzystają oni z nowszego sprzętu, w pełni obsługiwanego przez „jedenastkę”.

Co więcej, Windows 11 nie tylko nie obniża, a wręcz może poprawiać wydajność w grach. Testy na Intel Alder Lake-S, procesorze opierającym się na hybrydowej architekturze, której pełny potencjał wykorzystuje dopiero Windows 11, wyglądają obiecująco. Nowy sprzęt i nowy system mogą być połączeniem idealnym, a co za tym idzie – skutkować tym, że gracze będą chętniej przechodzić z Windowsa 10 na „jedenastkę”.

komputer z systemem windows

Dodatkową zachętą mogą być tytuły, które zaczną czerpać z dobrodziejstw DirectStorage, funkcji, która w pełni wykorzystuje możliwości dysków SSD NVMe i m.in. przyspieszy ładowanie gier. Firma Microsoft potwierdziła jej obecność również w Windowsie 10 (wersja 1909 lub nowsza), ale w bardziej ograniczonej fomie. DirectStorage w tym przypadku skorzysta bowiem ze starszego stosu pamięci masowej Windowsa, więc efekty nie będą tak widoczne jak na „jedenastce”.

Tematem na osobną dyskusję jest funkcja VBS, która – owszem – potrafi pogorszyć płynność animacji w grach. Z jednej strony czasem różnice są praktycznie zerowe, a z drugiej nie brakuje tytułów, w których spadki wydajności potrafią być wyraźnie odczuwalne. Nie musisz jednak z niej korzystać. Microsoft pozwala na bezproblemową dezaktywację VBS w systemie.

Czy Windows 11 to dobry system operacyjny dla graczy?

Jest tak samo dobry jak Windows 10, o ile nie lepszy. Nawet jeśli teraz niekoniecznie tak jest, w przyszłości powinno być tylko lepiej. Gdy tylko gry i sprzęt wykorzystają w większym stopniu możliwości, jakie daje Windows 11 i jego nowe funkcje. Mowa jest nie tylko o optymalizacji pod nowe CPU (w przyszłości także Intel Raptor Lake-S czy AMD Ryzen 7000), ale też o DirectStorage i dostępie do zaktualizowanego stosu pamięci masowej systemu.

Problemy z wydajnością w grach (i nie tylko) wynikają nie stricte z samego systemu (na procesorach AMD nie powinno być już żadnych komplikacji), lecz z funkcji zabezpieczeń. Tylko włączenie VBS i HVCI może spowodować zauważalny spadek liczby klatek na sekundę, zwłaszcza na starszym i niekompatybilnym sprzęcie. Ale nie aktywujesz ich, aktualizując system operacyjny (sprawdź, jak pobrać i zainstalować Windows 11). 

Jeśli miałeś, drogi Czytelniku, obawy co do wydajności w grach na Windowsie 11, to mamy nadzieję, że nasze testy rozwiały Twoje wątpliwości.

Artykuł powstał we współpracy z Jackiem Pelką, inżynierem desktopów, który wykonał testy obu stacjonarnych platform sprzętowych na Windowsie 11 i Windowsie 10.

Komentarz eksperta

Jak widać na wykresach w przypadku 11. generacji procesorów Intel Core, różnice są marginalne, na poziomie błędu pomiarowego. Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku Intel Alder Lake-S. Różnice nie są duże, ale widać, że nowy system Microsoftu potrafi prawidłowo zaadresować nową architekturę procesorów. Jest to dobry prognostyk na przyszłość i w mojej opinii Windows 11 szybko stanie się podstawowym systemem operacyjnym dla nowoczesnych komputerów gamingowych.
jacek pelka inżynier desktopów
Jacek Pelka
Inżynier desktopów