Test wydajności Intel Core i9-12900K, i7-12700K i i5-12600K. Jaka moc drzemie w Intel Alder Lake-S?

Procesory Intel Alder Lake-S są jedną z największych premier 2021 roku. W końcu „niebiescy” długo kazali nam czekać na nowy proces technologiczny w desktopowych CPU. Specyfikację i ogólną wydajność poznaliśmy tydzień temu. Jednak dopiero teraz możemy podzielić się wynikami przeprowadzonych przez nas testów wydajności Intel Core i9-12900K, Intel Core i7-12700K i Intel Core i5-12600K, czyli trzech topowych modeli Intel Alder Lake-S z odblokowanym mnożnikiem. Czy jest to rewolucja, o jakiej marzyliśmy?

Recenzja Intel Alder Lake-S – Intel Core 12. generacji bez tajemnic

W końcu nastała oficjalna premiera Intel Alder Lake-S, więc z tej okazji możesz przeczytać u nas recenzję i test wydajności Intel Core 12. generacji. Mieliśmy wobec nowych procesorów spore oczekiwania. Intel wreszcie wprowadził drastyczne zmiany w desktopowych CPU. Nie dotyczą one tylko procesu technologicznego. Ku naszej uciesze firma zrezygnowała z wiecznie żywego 14 nm na rzecz Intel 7, czyli 10 nm Enhanced SuperFin.

Nowa architektura i hybrydowa budowa

Mimo że już rodzina Rocket Lake, w marcu 2021 roku, była reprezentantem nowej architektury z rdzeniami Cypress Cove, to dopiero tym razem Intel pokusił się o – co chyba nie będzie przesadą – kompletną rewolucję w desktopowych CPU. Seria Intel Alder Lake wykorzystuje heterogeniczną architekturę, tzn. opiera się na dwóch różnego rodzaju rdzeniach: P i E.

P-Core i E-Core, czyli idealny tandem?

Brzmi tajemniczo? P-Core (Performance Core), które bazują na architekturze Golden Cove, to wysoko wydajne rdzenie doskonale radzące sobie w zadaniach, w których wymagany jest bardzo mocny pojedynczy rdzeń (np. gry). Z kolei procesami w tle zajmują się pozbawione HT (ang. Hyper-Threading), energooszczędne E-Core (Efficient Core oparte na architekturze Gracemont), które wspomagają rdzenie P w obliczeniach wielowątkowych.

rdzenie hybrydowe w intel core 12 generacji
Źródło: Intel

Dzięki takiemu połączeniu procesory Intel Alder Lake-S oferują wysoką wydajność w jedno- i wielowątkowych zastosowaniach, ale czy – i o ile – wyższą niż Intel Rocket Lake-S i AMD Ryzen 5000? Czy rdzenie P i E dopełniają się na tyle, że przekładają się na duży wzrost fps w grach i sprawniejszą pracę w wymagających aplikacjach?

Zanim poznasz odpowiedź na te pytania, warto jeszcze dodać, że kontrolę nad obciążeniem oraz przydzielaniem do rdzeni odpowiednich zadań sprawuje funkcja Intel Thread Director, który jest czymś w rodzaju inteligentnego harmonogramu zadań, ściśle współpracującego z Windowsem 11

Większa porcja rdzeni

Oprócz tego Intel Alder Lake-S przyniósł wyższy współczynnik IPC o 19% względem serii Rocket Lake i większą pojemność Intel Smart Cache. Ponadto zaoferował więcej rdzeni w każdym segmencie. Nawet jeśli nie są to rdzenie tego samego kalibru (podział na opisane P-Core i E-Core), to zostały one dostosowane do współpracy w takim, a nie innym połączeniu. Jest to drastyczna zmiana, która przede wszystkim może przynieść znaczące korzyści w przyszłych grach oraz aplikacjach wykorzystujących wiele rdzeni.

Wreszcie Core i5 oferuje więcej niż 8 rdzeni (10 rdzeni fizycznych i 20 logicznych), a topowe Core i9 przekracza zdecydowanie liczbę, która mogły pochwalić się zarówno Rocket Lake-S, jak i Comet Lake-S. Ba, nawet Core i7 ma więcej rdzeni niż Core i9 z 10. generacji Intel Core (i tyle samo wątków).

oficjalna specyfikacja procesorów intel core z serii intel alder lake-s
Źródło: Intel

Do przyszłościowych zmian należy też zaliczyć obsługę nowego standardu pamięci RAM (DDR5) i interfejsu PCI-Express (5.0 z 16 liniami). Zmiany te wymagają nowej podstawki (LGA 1700) i serii płyt głównych, opartych na chipsecie 600. Tyle słowem wstępu – chcesz dowiedzieć się więcej szczegółów przed zapoznaniem się z dalszą częścią recenzji?

My, nie przedłużając, przejdziemy do „mięska”, czyli przedstawienia i omówienia wyników testów wydajności trzech topowych modeli: Intel Core i9-12900K, Intel Core i7-12700K i Intel Core i5-12600K. Czy procesory okazały się prawdziwymi bestiami wydajności? Czy nowa architektura przełożyła się pozytywnie na wzrost nie tylko względem Rocket Lake-S, ale także Ryzen 5000?

Platforma testowa

Współpraca Intel Core 12. gen z płytą główną i pamięciami RAM

Wypadałoby napisać kilka słów także o zastosowanej przez nas platformie sprzętowej. Jak wspomnieliśmy, do testów użyliśmy płyty głównej Asus TUF Gaming Z690-Plus WIFI DDR4 w połączeniu z pamięciami Crucial Ballistix 3600 MHz CL16. Byliśmy bardzo zadowoleni z efektów. Kości RAM udało się spokojnie podkręcić do 4000 MHz w trybie synchronicznym (Gear 1, czyli z pełnym taktowaniem magistrali pamięci 1:1). W przypadku platformy z procesorem Intel Rocket Lake-S był to szczyt nie do zdobycia, co mówi samo za siebie.

Płyta główna pozwala na wyłączenie wszelkich limitów Intel Alder Lake-S – i w taki też sposób testowaliśmy nowe procesory. Ale nie ma problemu, by CPU nie przekraczały określonego poziomu TDP ustalonego przez Intela. Możemy bez przeszkód ustawić tak limit, by nie osiągały one powyżej 125 W podczas obciążenia.

Intel Alder Lake-S a Windows 11

Procesory Intel Core 12. generacji przetestowaliśmy na razie wyłącznie na systemie operacyjnym Windows 10. Ale zdajemy sobie sprawę, że zostały one zoptymalizowane przede wszystkim pod Windowsa 11, który ma w pełni wykorzystywać dobrodziejstwa heterogenicznej architektury. Zgodnie z obietnicą, wróciliśmy do tematu i przetestowaliśmy procesory Intel Alder Lake-S na „jedenastce” z pamięciami DDR5. Sprawdź wyniki testów:

Test wydajności Intel Core i9-12900K, i7-12700K i i5-12600K w grach

W jaki sposób przetestowaliśmy nowe procesory Intel Alder Lake-S? Dobraliśmy taki zestaw gier, by odpowiednio sprawdzić wydajność jednego i wielu wątków.

CS:GO

Po hucznych zapowiedziach Intela na początek nie omieszkaliśmy sprawdzić mocy jednego rdzenia. A trudno o lepszy przykład niż legendarne CS:GO, czyli utrzymującą się na szczycie rankingów popularności sieciową strzelaninę firmy Valve.

P-Core w tej grze pokazuje swoje pazury i procesory Intel Alder Lake-S wyprzedzają bez problemu odpowiedniki nie tylko Intel Rocket Lake-S (totalna przepaść), ale też Ryzenów 5000, które również mają znakomitą wydajność w obliczeniach jednowątkowych (różnice rzędu ok. 10 lub kilkunastu klatek na sekundę).

Far Cry 5

Drugim tytułem jest Far Cry 5, napędzany przez silnik Diuna Engine, który co prawda nie wykorzystuje w pełni możliwości wielordzeniowości, to reaguje wyraźnie na większą pojemność pamięci podręcznej, częstotliwości zegarów i moc jednego wątku. Intel Core z serii Alder Lake-S mają to wszystko.

FC5 polubił się z hybrydową architekturą Intel Alder Lake-S i nowymi rdzeniami, oj, polubił. Bardziej niż myśleliśmy. Nawet najmocniejsze procesory Ryzen 5000 i Intel Rocket Lake-S odpadły w przedbiegach w rywalizacji z… Intel Core i5-12600K. Z kolei Core i9-12900K kompletnie zniszczył konkurencję – zapewnia średnio ponad 30 fps więcej niż Ryzen 9 5900X!

Shadow of the Tomb Raider

Dobrym przykładem gry, która dobrze reaguje na większą dawkę rdzeni jest Shadow of the Tomb Raider, czyli ostatnie do tej pory przygody Lary Croft oparte na autorskim silniku Crystal Engine. Na przedpremierowej grafice z oficjalnej prezentacji Intela była to jedyna gra, w której Core i9-12900K wypadł gorzej od Ryzena 9 5950X. Zobacz, jak wypada porównanie w naszym teście.

W naszym scenariuszu nie tylko topowa jednostka Intel Alder Lake-S, ale także Core i7-12700K wyszła zwycięsko w starciu z Ryzenem 9 5950X. Nie jest to jednak drastyczna przewaga – kilka(naście) fps. Jedynie Core i5-12600K nieco traci do najmocniejszego dotychczas reprezentanta rodziny Zen 3, ale też Ryzena 9 5900X (raptem kilka klatek różnicy).

Test wydajności Intel Core i9-12900K, i7-12700K i i5-12600K w Cinebench R20

Ponadto sprawdziliśmy wydajność jednego rdzenia i wielu rdzeni w renderingu obrazów dzięki popularnemu benchmarkowi Cinebench R20. O ile w pierwszym teście wszystko staje się jasne jak słońce (absolutna dominacja Intel Alder Lake-S), o tyle wyniki w drugim nie są już tak jednoznaczne.

Zaraz, zaraz, ale czy na pewno? Flagowy Intel Core i9-12900K ustępuje wyraźnie AMD Ryzen 9 5950X. Ale nie jest to szczególnie zaskakujące – w końcu konkurencyjne CPU ma więcej wątków (32 zamiast 24). Poza tym nie jest to CPU stricte konsumenckie jak pozostałe modele Ryzen z serii 5000. Stanowi raczej kompromis między procesorem dla graczy a jednostką do zastosowań profesjonalnych.

W pozostałych przypadkach mimo wszystko Ryzeny 5000 odstają od odpowiedników Intel Core 12. generacji, i to drastycznie. Różnice sięgają od niespełna 2000 do nawet prawie 3000 pkt w zależności od porównywanych CPU.

A jak wypada nowa seria względem Intel Core 11. generacji? Nie wypada bić leżącego, ale Intel Alder Lake-S robią kompletną miazgę z Intel Rocket Lake-S. Za przykłady niech posłużą Intel Core i9-12900K i Intel Core i9-11900K, gdzie pierwszy zdobył 10458 pkt, natomiast drugi – skromne… 5903 pkt.

Pobór mocy procesorów Intel Alder Lake-S

Ostatnie generacje Intel Core nie zachwycały, delikatnie rzecz ujmując, pod względem poboru energii. Wbrew pozorom przejście na niższy proces technologiczny nie oznacza automatycznie poprawy pod tym względem. Efektywność energetyczna procesorów Intel Alder Lake-S pozostawia wiele do życzenia. Choć wzrost wydajności jest, i to całkiem spory, to układy chłodzenia mają mocno pod górkę w topowych jednostkach.

Niezwykle trudno ujarzmić przede wszystkim flagowego Intel Core i9-12900K, ale nie lada wyzwanie stanowi również Intel Core i7-12700K. Oba procesory pobierają odpowiednio ponad 250 W i niecałe 250 W podczas obciążenia w Cinebench R20, a jeszcze więcej w teście z aktywnymi instrukcjami AVX w Prime95. Różnica względem zarówno flagowych Ryzenów 5000, jak i Intel Core 11. generacji jest bardzo wyraźna, na niekorzyść CPU Intel Alder Lake-S.

Im obciążenie jest wyższe, tym trudniej utrzymać taktowanie i tym samym wydajność na stałym, najwyższym poziomie. Wspomniane procesory z nowej serii po zdjęciu limitów mocy potrafią łapać throttling przy włączonych instrukcjach AVX. Dzieje się to zaledwie po kilku sekundach obciążenia, mimo użycia wydajnego systemu chłodzenia wodnego, znanego z naszych x-komowych komputerów marki G4M3R.

Temperatury Intel Alder Lake-S – czy bez chłodzenia wodnego się nie obejdzie?

Procesory Intel Alder Lake-S przy tak dużym poborze mocy siłą rzeczy wydzielają ogromne ilości ciepła. Aby zachować odpowiednie temperatury potrzeba porządnego układu chłodzenia, szczególnie w topowych modelach z dopiskiem K.

temperatury i taktowania intel core i9-12900k
Intel Core i9-12900K na domyślnych ustawieniach z limitem mocy zalecanym przez Intela

Jak możesz zobaczyć na załączonych wykresach uwzględniających CPU na domyślnych ustawieniach z limitami zalecanymi przez Intela, największe spadki częstotliwości taktowań podczas obciążenia dotyczą topowego Intel Core i9-12900K. Trudno jednak się temu dziwić, biorąc pod uwagę ogromny apetyt na energię. Do ujarzmienia tej bestii przyda się zdecydowanie układ chłodzenia cieczą pokroju tego stosowanego przez nas w zestawach G4M3R. Przy użyciu właśnie takiego osiągnęliśmy przedstawione na wykresach temperatury.

temperatury i taktowania intel core i7-12700k
Intel Core i7-12700K na domyślnych ustawieniach z limitem mocy zalecanym przez Intela

W niższym modelu, i5-12600K, wygląda to już nie najgorzej, ale dopiero w jednostkach bez odblokowanego mnożnika powinniśmy mieć więcej powodów do zadowolenia. Nie będą one odbiegać znacząco od wariantów K, a przy tym nie będą tak „prądożerne”.

temperatury i taktowania intel core i5-12600k
Intel Core i5-12600K na domyślnych ustawieniach z limitem mocy zalecanym przez Intela

Podsumowanie recenzji Intel Alder Lake-S – czy narodził się nowy król wydajności?

Przetestowane przez nas procesory Intel Core i9-12900K, Intel Core i7-12700K i Intel Core i5-12600K są bez cienia wątpliwości bestiami wydajności. Nowe jednostki Intela mają przewagę w większości zastosowań zarówno nad konkurencją (odpowiedniki AMD Ryzen 5000), jak i (przede wszystkim) starą generacją Intel Core (11. generacji).

Szczególnie przykład Far Cry 5 rozpala nadzieję, że na rynku nie będzie brakować gier, które pokażą prawdziwe oblicze Intel Alder Lake-S i wykorzystają bardziej lub nawet w pełni potencjał drzemiący w hybrydowej architekturze. Powinno to być widoczne przede wszystkim w nadchodzących tytułach klasy AAA, które – jak pokazuje przeszłość – w większym stopniu wykorzystują nowoczesne technologie i rozwiązania dzięki współpracy z takimi firmami jak AMD, NVIDIA czy właśnie Intel.

Zrecenzowane procesory nie należą do najtańszych. Pod względem stosunku wydajności do ceny najlepiej wypada Intel Core i5-12600K, co nie powinno być zaskoczeniem. Pod tym względem prezentuje się korzystniej niż Ryzen 5 5600X, który kosztuje tyle samo. Największym hitem sprzedaży może być – dopiero nadchodzący – Intel Core i5-12400.

procesor intel core i5-12600k z serii intel alder lake-s

Procesory Intel Alder Lake-S wymagają nowej płyty głównej z gniazdem LGA 1700, a na razie dostępne są jedynie układy z topowym chipsetem Z690, a ich ceny zaczynają się od 900 zł. Na tańsze modele, oparte na innych chipsetach, musimy poczekać do początku 2022 roku, podobnie jak zresztą na pozostałe modele Intel Core 12. generacji.

W dodatku musisz też pomyśleć o zakupie układu chłodzenia, którego – podobnie jak w ostatnich seriach Intel Core – zabrakło w komplecie. Nie jest to jednak znaczący minus. Dla wielu wybór jednostek K i tak wiąże się z inwestycją w oddzielny, wydajny system chłodzenia. Nasze testy pokazały, że szczególnie w przypadku Intel Core i9-12900K bez niego się nie obejdzie.

Reasumując, Intel Alder Lake-S to bardzo udana seria, która przyniosła długo oczekiwane zmiany w procesorach Intel Core. Nawet jeśli efektywność energetyczna Intel Core 12. generacji mogłaby być lepsza, to wydajność nie rozczarowuje.

Recenzja powstała we współpracy z Jackiem Pelką, inżynierem produktu, który również wykonał testy procesorów Intel Alder Lake-S i opracował wykresy.

Jest dobrze. Taki i5-12400 może być rewelacyjnym procesorem dla typowego Kowalskiego, który nastawiony jest głównie na gry i konsumpcję treści. Jeśli tylko płyty główne nie będą kosztowały majątku (a niestety mogą z uwagi na bardzo rozbudowane sekcje zasilania), będzie to platforma bardzo często wybierana przez naszych klientów. Dla „PC Master Race” 12600K, 12700 czy 12700K będzie w pełni satysfakcjonującym wyborem i można te procesory parować z najwydajniejszymi GPU. W temacie flagowego 12900K, no cóż… dobrze, że mamy w ofercie G4M3R-a 700 z customowym układem chłodzenia wodą.
jacek pelka inżynier desktopów
Jacek Pelka
Inżynier desktopów

Minusy

  • wysoki pobór mocy
  • Intel Core i7-12700K oraz i9-12900K nie lada wyzwaniem dla wielu układów chłodzenia
  • dość wysoka cena

Plusy

  • duży skok wydajności względem Intel Rocket Lake-S
  • bezkompromisowa wydajność jedno- i wielowątkowa
  • hybrydowa architektura potrafi pokazać pazury
  • nowy, niższy proces technologiczny
  • pierwsze CPU z obsługą pamięci DDR5 i PCI-e 5.0

Ocena redakcji

9/10
PL - Rekomendacja PL - Geextra produkt