Jeśli trafiliście na ten tekst, to znaczy, że jesteście na dobrej drodze do poprawy własnej prywatności w sieci. Oczywiście cudów w tej materii nie należy się spodziewać, ale pewne kroki można zawsze podjąć. Sprawdźmy zatem, jak ustawić prywatny DNS.
Wielu z nas nie lubi zagłębiać się w ustawienia używanych urządzeń z obawy przed „nagrzebaniem” czegoś w narzędziu, które przecież całkiem dobrze działa, i to po pierwszym uruchomieniu. Niektórych przerażają technologiczne zwroty i same nazwy, ale tak w zasadzie, to nie ma się czego bać. W naszych poradnikach staramy się omawiać wszystko w sposób zrozumiały i zawsze chętnie pomagamy w komentarzach. Na prywatny DNS mamy podobny plan.
Wpis wprowadzający na temat tego, czym jest sam system DNS, powstał już jakiś czas temu. Padło również parę zdań na temat tego, który prywatny DNS wybrać. Naturalną koleją rzeczy po podstawowej dawce informacji jest wprowadzenie teorii w praktykę.
Cała operacja będzie sprowadzała się do kilku stuknięć, kliknięć i wpisania paru cyferek. Wszystkie opcje dostępne są w ustawieniach urządzeń, czy też programów i w każdej chwili można je cofnąć. Nie ma więc ryzyka, że „uceglimy” nasz telefon, przeglądarkę, router czy też komputer. Omówmy zatem krok po kroku, jak ustawić prywatny DNS na podstawowych urządzeniach, z jakich korzystamy na co dzień.
Telefony stają się dla nas powoli głównymi urządzeniami, dzięki którym wchodzimy w interakcję z Internetem, zatem postanowiliśmy zacząć właśnie od nich. Nie ma się również co oszukiwać, że w Polsce króluje coś innego niż Android, więc bierzemy go w pierwszej kolejności na tapet.
W przypadku ustawienia prywatnego DNS na Androidzie sprawa jest wręcz bajecznie prosta, gdyż ogranicza się do zmiany opcji w menu. Najłatwiej zrobić to na telefonach z czystym systemem i bez nakładek producenckich, ale jeśli nie mamy takiego luksusu, to w takich przypadkach pomocna może być opcja szukaj znajdująca się w ustawieniach.
Zastrzegamy, że prezentowany opis jest dla Androida w wersji 9 i wyższego. Nie pokazujemy też aplikacji, które oferują dostawcy systemów DNS, a staramy się skupiać na ręcznym wpisywaniu danych. Aplikacji wszyscy mamy i tak za dużo.
Po wpisaniu w pole wyszukiwania DNS od razu powinna pojawić się opcja podpisana jako Prywatny DNS. Jeśli chcemy ją znaleźć na piechotę, to w czystym Androidzie 11 (taki mamy do testów) należy wybrać Ustawienia z widoku aplikacji, a następnie Sieć i Internet. Na samym dole listy powinna znajdować się zakładka Zaawansowane. To w niej obok ustawień VPN kryją się ustawienia prywatnego DNS.
Po kliknięciu Prywatny DNS powinny pojawić się do wyboru trzy opcje:
Nas interesuje ta trzecia opcja. Po jej wybraniu, w dostępne pole wpisujemy one.one.one.one lub alternatywnie możemy też podać 1dot1dot1dot1.cloudflare-dns.com. Jeśli nie jesteście zainteresowani DNS od Cloudflare, to w podane pole możecie wpisać również dns.quad9.net, wtedy ustawione zostaną serwery DNS oferowane przez Quad9. Inną wartą rozważenia opcją, jest wpisanie we wspomniane pole dns.adguard.com. Zastosowanie serwerów AdGuard powinno (po wyczyszczeniu cache DNS w opcjach wbudowanej przeglądarki Chrome) blokować również reklamy.
Powyższa metoda jest idealna dla użytkowników, którzy nie korzystają z dodatkowych dobrodziejstw, jakie daje nam na przykład firewall na Androida. Jeśli mamy włączoną aplikacje Netguard, to w opcjach tejże aplikacji również możemy wpisać dostawcę usług DNS.
By to zrobić, z menu w górnym rogu wybieramy Ustawienia, a następnie Opcje zaawansowane i przewijamy aż do VPN DNS. Tam możemy ustawić dwie wartość dla serwerów DNS (wpisujemy adres, a nie nazwę, czyli np. 1.1.1.1 dla Cloudflare, 9.9.9.9 dla Quad9, 94.140.14.14 lub 94.140.15.15 dla AdGuard). Pierwsza wartość w ustawieniach Netguard będzie podstawową, a druga zapasową, podawaną na wypadek, gdyby pierwszy serwer przestał działać. Można zatem na przykład podać w jednym polu Cloudflare, a w drugim Quad9 (lub odwrotnie) i mieć niemal 100% pewność, że zewnętrzny DNS będzie zawsze działał na telefonie.
Obie powyższe metody mamy przetestowane od lat i możemy śmiało stwierdzić, że działają bez zarzutu. Opcja wykorzystania aplikacji Netguard będzie przydatna do bardziej kompleksowych działań, gdyż dzięki niej zablokujemy również reklamy poprzez plik hosts i uzyskamy kontrolę nad tym, co robią aplikacje. Oczywiście drogi do celu są różne i nie każdemu mogą odpowiadać nasze ścieżki.
Dla porządku napiszemy zatem, że m.in. Cloudflare ma własną aplikację, która umożliwia zmianę DNS. Podobnie sprawa ma się z AdGuard, gdzie przy pomocy aplikacji blokującej reklamy tak naprawdę zmieniamy też serwery DNS na te, obsługiwane przez AdGuard. Na około można to również zrobić przy pomocy takich aplikacji jak AdAway i Blokada, które również zasadniczo służą do blokowania reklam, ale mają wbudowane opcje zmiany DNS.
Użytkownicy nadgryzionych jabłek 😉 nie muszą czuć się poszkodowani. W Cupertino pomyśleli zawczasu i również w czeluściach opcji ich telefonów, a raczej systemów operacyjnych iOS znajduje się możliwość podmiany standardowych DNS na te, które noszą znamiona jakiejkolwiek prywatności.
Niestety jest też zła wiadomość. Ustawienia te będzie trzeba wprowadzać dla każdej sieci WiFi i nie działają one dla połączeń komórkowych. Dla wytrwałych przedstawiamy poniżej wersję „na piechotę”. Dla mniej wytrwałych jest aplikacja Cloudflare do pobrania z oficjalnego sklepu, która powinna działać poprawnie cały czas (czyli w sumie wygodniejsza i lepsza, ale imitująca VPN).
By wprowadzić zmiany ręcznie, należy wejść w Ustawienia, a następnie w WiFi. Obok danej sieci, którą chcemy edytować, powinna być literka i. Wybieramy ją i przewijamy do opcji skonfigurowania DNS. Zmieniamy z automatycznej, na manualną i wybieramy dodaj serwer i podajemy adres naszego prywatnego DNS, a następnie zatwierdzamy.
O ustawieniach prywatności w przeglądarce Firefox pisaliśmy już co nieco. Podobnie, jeśli chodzi o prywatność w Google Chrome. Tak się składa, że prywatny DNS jest w sumie częścią takich ustawień. Zmiana DNS w samej przeglądarce pozwala nam wyizolować wprowadzane zmiany jedynie do jednego programu, jeśli z jakichś powodów nie chcielibyśmy robić tego w sposób „globalny”, czyli na przykład na routerze lub w systemie operacyjnym. Zresztą z przeglądarki i tak korzystamy najczęściej i to ona odpowiada za gros zapytań DNS.
By ustawić prywatny DNS w przeglądarce Firefox, wybieramy menu, a następnie Ustawienia. W nich w zakładce ogólne przewijamy na sam dół, gdzie znajduje się sekcja Sieć. Tam znów klikamy w Ustawienia i w oknie, które się nam pojawi, przewijamy na dół zaznaczając opcję DNS poprzez HTTPS. W menu rozwijanym możemy wybrać Cloudflare lub dopisać własny adres.
W przypadku Google Chrome cała operacja jest równie prosta. Zaczynamy od wejścia w menu i wybieramy Ustawienia. Następnie kierujemy się do sekcji Prywatność i bezpieczeństwo i tam wybieramy z dostępnej listy Bezpieczeństwo. W sekcji Zaawansowane zaznaczamy Użyj bezpiecznego serwera DNS. Z menu rozwijanego wybieramy jednego z dostawców np. Quad9 lub Cloudflare i temat mamy z głowy. Możemy również ręcznie wpisać własny adres, jeśli oferowane domyślnie nam nie odpowiadają.
Zmianę DNS może też w podobny sposób wykonać w przeglądarce Microsoft Edge i innych przeglądarkach bazujących na Chromium. Najszybszym i najłatwiejszym sposobem jest wpisanie w pole wyszukiwania w ustawieniach DNS i od razu pojawi się nam stosowna opcja.
Jeśli ustawienie prywatnego DNS w przeglądarce to dla nas za mało, to jest też opcja wymuszenia innego DNS dla całego systemu operacyjnego. Oczywiście system operacyjny systemowi operacyjnemu nierówny, więc podpowiemy jak przeprowadzić całą operację dla Linuxa, Windowsa i macOS.
Jeśli nie wiecie jeszcze, co to jest Linux, to zachęcamy do zapoznania się z naszą serią o tym arcyciekawym systemie operacyjnym. Dla porządku dodajmy, że zmiana ustawień DNS będzie różna dla różnych środowisk pulpitu. My omówimy dwa popularne, czyli będą to: KDE i te bazujące na Gnome i mu pochodnych i podobnych. Zagłębianie się we wszystkie środowiska wymagałoby oddzielnego tekstu, a znając życie i tak znalazłby się ktoś, kto wymyśliłby środowisko, które pominęliśmy. Uroki półświatka Linuxa. 😉
Niestety w KDE musimy wprowadzać ustawienia dla każdej sieci, z którą się łączymy. By to zrobić, w menu start wybieramy Ustawienia, następnie Ustawienia systemowe. Z zakładki Sieć wybieramy Połączenia i z dostępnej listy połączenie, które chcemy zmodyfikować. By to zrobić, wchodzimy w zakładkę IPv4 i z menu Tryb wybieramy Sam ustaw (tylko adresy). W rubryce Inne serwery DNS ustawiamy wybranego przez nas usługodawcę prywatnego DNS.
W przypadku Gnome wybieramy Ustawienia, a następnie Sieć i wybieramy adapter, który chcemy ustawić. Może to być łączność przez Ethernet lub WiFi i klikamy w Ustawienia. Podobnie jak w przypadku KDE odnajdujemy zakładkę IPv4 i w sekcji DNS wyłączamy przełącznik ustawiony na Automatyczne, a następnie ustawiamy wybrany prywatny DNS.
Prywatny DNS dla użytkowników systemów operacyjnych z Redmond też jest w zasięgu myszki i klawiatury. By go ustawić, należy z menu Start wybrać Ustawienia, następnie Sieć i Internet i w sekcji zaawansowane wybrać Zmień opcje karty. Tam powinniśmy zobaczyć Ethernet i WiFi i kliknąć ten sposób łączenia się z siecią, który chcemy zmienić.
Prawym przyciskiem myszki klikamy na jeden z nich i wybieramy Właściwości. Tam odnajdujemy Protokół internetowy wersji 4, zaznaczamy i klikamy przycisk Właściwości znajdujący się poniżej. W nowo otwartym oknie zaznaczamy Użyj następujących serwerów DNS i podajemy prywatne DNS które chcemy ustawić. Następnie klikamy OK i wszystko powinno być OK.
Jeśli jesteście z tych, co mają „smaka ma maca”, to i dla Was też mamy przygotowaną procedurę ustawienia prywatnego DNS. By to zrobić, należy wejść w Preferencje systemowe. Następnie w sekcji Sieć wybrać Zaawansowane i zakładkę DNS. W polu IPv4 należy wpisać adres prywatnego DNS, których chcemy ustawić i gotowe. Et voilà. 😉
Jeśli chcielibyśmy mieć prywatny DNS w całej naszej sieci domowej, a nie tylko na telefonie lub przeglądarce, to jest na to rozwiązanie systemowe, czyli zmiana ustawień DNS routera i podanie prywatnego DNS w odpowiednim polu. Dzięki temu każde urządzenie, które podłączymy do sieci domowej, będzie korzystało z dobrodziejstw prywatnego DNS.
Niestety, ile routerów, tyle wersji oprogramowania, więc trudno tutaj opisać wszystkie urządzenia dostępne na rynku i to jak skonfigurować router bezprzewodowy. Na szczęście pewne kwestie są wspólne niezależnie od producenta. By dokonać zmian w ustawieniach routera, najpierw musimy dostać się do jego menu, a to najczęściej da się osiągnąć, wpisując w pasek adresu przeglądarki http://192.168.1.1 lub http://192.168.0.1.
Następnie najpewniej pojawi się nam okienko z hasłem. Jeśli nic nie zmienialiście w ustawieniach domyślnych, to login i hasło powinny być podane na naklejce znajdującej się na routerze (swoją drogą dobrze to zmienić…).
Teraz wystarczy już tylko odszukać sekcję ustawień dotyczącą DNS. Dla każdego routera może być ona w nieco innym miejscu, więc pozostaje przeczesać dostępne sekcje menu. Na szczęście w przypadku standardowych routerów nie ma ich zbyt dużo.
Pomocna może tutaj być stara dobra instrukcja obsługi ze spisem treści. W każdym razie po odnalezieniu odpowiedniej sekcji podajemy w niej dwa adresy prywatnych DNS, które chcemy dodać. Jeśli w ustawieniach routera były jakieś podane domyślnie, to warto je gdzieś zapisać. Tak na wszelki wypadek. Zatwierdzamy i powinno hulać, a jak nie to restart routera powinien załatwić sprawę.
I to by było na tyle z naszej strony, jeśli chodzi o prywatny DNS i to, jak go uruchomić. Oczywiście nie poruszyliśmy wszystkich kwestii, nie przedstawiliśmy wszystkich metod i nie pokazaliśmy wszystkich urządzeń, ale jeśli macie coś istotnego do dodania, to zachęcamy do komentowania. Będzie to z korzyścią dla nas wszystkich.
Najważniejsze zostawiamy na koniec. Po wprowadzeniu jakichkolwiek zmian trzeba sprawdzić, czy one faktycznie działają. Jak to zrobić? Można wejść na jedną z wielu stron internetowych sprawdzających serwery DNS, ale my preferujemy dwie:
Jeśli w testach pojawi się ustawiony wcześniej prywatny DNS i nie będzie innych (gdyby jakiś był, to by oznaczało wyciek DNS i trzeba go koniecznie załatać), to wszystko gra i buczy jak należy.
Źródła:
Z prywatnymi DNS-ami na Androidach jest taki problem że często nie działają aplikacje sklepowe takie jak np. LIDL Plus czy Biedronka. Taka aplikacja to jedna wielka reklama dlatego możemy mieć przy kasie problem z jej uruchomieniem i wyświetleniem kodu kreskowego do rabatów dlatego ja mam DNS ustawiony na Automatycznie bo niejednokrotnie zablokowałem kolejkę w dyskoncie przez niewyświetlający się kod kreskowy w aplikacji. Podawałem wtedy nr telefonu ale nie o to chodzi. Także coś za coś.