Geex » Wiadomości » GeForce RTX 5000 (NVIDIA Blackwell) jednak nie takim przełomem? Topowe GPU zdmuchnie ze szczytu RTX-a 4090!

GeForce RTX 5000 (NVIDIA Blackwell) jednak nie takim przełomem? Topowe GPU zdmuchnie ze szczytu RTX-a 4090!

Bartosz Woldański

2 lata temu, 19 września 2023 Aktualizacja: 8 października 2024

Dawno, dawno temu w odległej siedzibie NVIDII Jensen Huang i spółka snuli plany podbicia rynku GPU następną, ambitną generacją kart graficznych GeForce RTX 5000. Na ich spełnienie dali sobie czas do 2024 roku, ale doszło do (lekkiego) opóźnienia i porzucenia architektury Hopper. To było do przewidzenia w obliczu oporu ze strony konkurencji i zmiennej sytuacji w świecie półprzewodników. Co więc zaoferuje seria GeForce RTX 5000 i topowy model? Sprawdź, co wiemy o NVIDIA Blackwell.

GeForce RTX 5000. Żegnaj Hopper, witaj Blackwell

Kiedy po raz pierwszy pisałem o serii GeForce RTX 5000, miała ona powstawać na architekturze Hopper w wielomodułowej konstrukcji (MCM – ang. Multi-Chip Module). To odpowiedź na to, co AMD wprowadziło w Radeonach RX 7000. AMD RDNA 3 nie okazało się jednak taką rewolucją, jak pierwotnie przewidywali najznamienitsi informatorzy.

Budowa chipletowa (kilka połączonych ze sobą układów) ograniczyła się tylko do bloków MCD (ang. Memory Compute Dies) z podsystemem pamięci (Infinity Cache i kontrolery GDDR6). W dodatku ta część powstała w wyższym procesie technologicznym niż najważniejszy, monolityczny element: GCD – rdzeń graficzny z blokami obliczeniowymi.

Dowiedz się więcej o topowych układach NVIDIA Blackwell:

Wygląda na to, że NVIDIA nie pożegna się w konsumenckich kartach graficznych z monolityczną budową (jeden wielki układ) w serii GeForce RTX 5000. Ta nie będzie dłużej oparta na architekturze Hopper, którą ograniczono do profesjonalnych układów (NVIDIA H100). Jej miejsce zajmie NVIDIA Blackwell, która w oficjalnym slajdzie NVIDII została oznaczona jako Ada Lovelace Next. Nazwa kodowa pochodzi od nazwiska amerykańskiego statystyka i matematyka – Davida Blackwella.

Co nowego w serii GeForce RTX 5000? Bez szans na 3 nm TSMC i budowę chipletową

Architektura NVIDIA Blackwell pierwotnie miała powstawać w nowym, dostosowanym pod karty NVIDIA 3-nanometrowym procesie technologicznym TSMC o dużym uzysku (który może sięgnąć nawet 80%). Byłaby to więc spora poprawa względem ulepszonej 5-nanometrowej litografii, która zastosowana została w serii GeForce RTX 4000. 3 nm wymiar technologiczny przynieść nawet 15% wzrost wydajności przy samym poborze mocy albo 30% wzrost efektywności energetycznej przy zachowaniu identycznych osiągów w porównaniu do 5 nm. Znacząco wzrośnie też gęstość upakowania tranzystorów.

Jednak wiarygodne, nieoficjalne doniesienia jasno wskazują na to, że proces technologiczny serii GeForce RTX 5000 ma być taki, jak profesjonalnych układów NVIDIA Blackwell. Nie byłoby to więc 3N, jak informatorzy pierwotnie zakładali, lecz 4NP TSMC. Jest to ulepszona litografia obecna w serii RTX 4000 (4N), a więc zaledwie usprawnione 5 nm.

To jeden z czynników, który pozwala zaoferować coraz lepszy stosunek wydajności do poboru mocy. Ale niejedyny, bo nowe możliwości otworzyłaby również chipletowa budowa. To jednak pozostanie melodią przyszłości u NVIDII.

W związku z tym każdy model w serii RTX 5000 będzie miał konstrukcję monolityczną – bez wyjątku.

Znany informator dotarł do informacji o tym, jak mogą wyglądać poszczególne (pełne) układy graficzne NVIDIA Blackwell. W planach na tę generację jest przynajmniej pięć układów graficznych (od najwyższego do najniższego):

GB202 – RTX 5090 (Ti) i ew. RTX 5080 (Ti) 24 GB?

Multiprocesory strumieniujące (SM): 192
Rdzenie CUDA: 24576
VRAM: GDDR7 (do 32 GB)
Szyna danych: 512-bit

GB203 – RTX 5080 i RTX 5070 Ti

Multiprocesory strumieniujące (SM): 84
Rdzenie CUDA: 10752
VRAM: GDDR7 (do 16 GB)
Szyna danych: 256-bit

GB205 – RTX 5070 i 5060 Ti

Multiprocesory strumieniujące (SM): 50
Rdzenie CUDA: 6400
VRAM: GDDR7 (do 12 GB)
Szyna danych: 192-bit

GB206 – RTX 5060

Multiprocesory strumieniujące (SM): 36
Rdzenie CUDA: 4608
VRAM: GDDR7 (8/16 GB)
Szyna danych: 128-bit

GB207 – RTX 5050

Multiprocesory strumieniujące (SM): 20
Rdzenie CUDA: 2560
VRAM: GDDR6 (8 GB)
Szyna danych: 128-bit

Niestety, szykuje się powtórka z rozrywki z serii RTX 4000, czyli ostre cięcia poniżej flagowego modelu i równie ograniczone magistrale pamięci. RTX 5080 skorzysta ze znacznie słabszego GB203 (wzorem Ada Lovelace). W niższych układach nawet dochodzi do regresu (GB205 ma mniej jednostek SM niż AD104).

Na pewno RTX 5090 nie wykorzysta pełnego rdzenia – ten zostanie ewentualnie zarezerwowany dla RTX-a 5090 Ti, jeśli NVIDIA postanowi wrócić do zapomnianego ostatniego flagowca.

Zastanawiający w przeciekach jest brak GB204, czyli odpowiednika AD104, który napędza: RTX-a 4060 Ti, RTX-a 4070 i RTX-a 4070 Ti. Czy w takim przypadku oznaczałoby to, że modele 5070 opierałyby się na okrojonych rdzeniach GB203? Niekoniecznie, prawdopodobnie będą bazować na słabszym GB205.

Do premiery wciąż jeszcze daleka droga, więc powyższe przecieki nie muszą się sprawdzić, ale według najświeższych nieoficjalnych doniesień niemal pewne jest to, że pozostanie GB203 w RTX-ie 5080 i ew. RTX-ie 5070 Ti, a niższe układy dla słabszych modeli.

Dane techniczne i przewidywane osiągi topowego układu NVIDIA Blackwell

Rdzeń graficzny: GB202
Proces technologiczny: 4NP TSMC (mocno ulepszone 5 nm)
Liczba bloków SM: 192
Liczba rdzeni CUDA: 24567
Taktowanie boost: ok. 2,9 GHz (3 GHz+ w zasięgu ręki?)
Pamięć VRAM: 32 GB GDDR7
Szyna danych: 512-bit
Taktowanie pamięci: 28000 MHz
Przepustowość pamięci: 1568 GB/s
Pamięć cache L2: 128 MB
Interfejs: PCIe 5.0 x16
Pobór mocy (TGP): 600 W

Zobacz dla porównania specyfikację GeForce’a RTX 4090

Według wstępnych założeń RTX 5090 mógłby przynieść względem RTX-a 4090:

50% wzrost rdzeni CUDA
52% wzrost w przepustowości pamięci
78% wzrost pamięci cache (L2)
15% wzrost taktowań rdzenia (boost)
70% wzrost wydajności

To mocno hurraoptymistyczne przewidywania, które raczej się nie sprawdzą. Kopite7kimi, znany informator, który trafnie dzielił się swoimi doniesieniami na temat serii RTX 3000 i RTX 4000.

Byłoby bardziej prawdopodobne dla modelu Titanium, ale w tej generacji nie było ani RTX-a 4090 Ti, ani powrotu Titana. Kto wie, co jednak przyniesie przyszłość. Ba, sama NVIDIA może jeszcze tego nie wiedzieć, bo plany mogą jeszcze ulec zmianom.

Niestety, nie oznacza to końca ograniczeń, które nękają modele z rodziny Ada Lovelace…

Nvidia porzuci GDDR6(X) na rzecz nowego, szybszego standardu – GDDR7. GDDR6(X) ma jednak może być wykorzystywany przez najsłabszego GeForce’a z serii RTX 5000. Potwierdził to również wspomniany już informator.

Jaki wzrost wydajności w RTX 5090?

Nawet jeśli 70% wzrost wydajności jest osiągalny, bo taki potrafi przynieść w niektórych grach RTX 4090 względem RTX-a 3090 (nie zawsze, bo bywa on też na poziomie 50-60%). Nie są to wartości tak rozdmuchane jak w pierwszych przeciekach serii RTX 4000, gdzie mówiono nawet o ponad 2-krotnej poprawie wydajności, ale nadal uważam, że przesadzone. Bardziej realny, na podstawie znanych przecieków, to maksymalnie 40-50% w 4K z ewentualnie ray tracingiem.

Nawet jeśli uda się rzeczywiście osiągnąć taki lub chociażby zbliżony wzrost (choćby w wybranych scenariuszach), to i tak najprawdopodobniej dotyczyć będzie on jedynie flagowego modelu. W pozostałych GPU skoki będą zauważalnie niższe, podobnie jak zresztą w poprzednich generacjach, gdy sięgały one często kilku(nastu) procent, a w najlepszym przypadku 20-30%.

Jaki pobór mocy GeForce RTX 5000?

W oficjalnym kalkulatorze mocy firmy Seasonic pojawiły się współczynniki TDP kart graficznych z serii GeForce RTX 5000. Oczywiście trzeba mieć na uwadze, że nie muszą one przełożyć się na rzeczywistość i przecieki od informatów (kopite7kimi) im de facto zaprzeczają.

Przy sporym wzroście wydajności i jednocześnie niewielkich zmianach w procesie technologicznym (jedynie jeszcze mocniej ulepszone 5 nm) mogą się one przynajmniej częściowo sprawdzić. Jak może wyglądać pobór mocy poszczególnych układów NVIDIA Blackwell? Sprawdź (dane o topowym modelu zostały zaktualizowane o informacje z przecieków z wiarygodnych źródeł):

GeForce RTX 5090 – maksymalnie 600 W (o 150 W więcej niż w RTX 4090)
GeForce RTX 5080 – maksymalnie 400 W (o 80 W więcej niż w RTX 4080 i RTX 4080 Super)
GeForce RTX 5070 – maksymalnie 250 W (o 50 W więcej niż w RTX 4070 i tyle samo, ile w RTX 4070 Super)
GeForce RTX 5060 – maksymalnie 170 W (o 55 W więcej niż w RTX 4060)
GeForce RTX 5050 – maksymalnie 100 W (RTX 4050 w wersji desktopowej nigdy nie wyszedł)

Kiedy premiera GeForce RTX 5000 (NVIDIA Blackwell)?

Następna, po Ada Lovelace, generacja miała według pierwotnego planu NVIDII ukazać się w 2024 roku. Przecieki nieustannie mieszały prawdopodobny termin premiery i w grę wchodziły dwa: sama końcówka bieżącego roku oraz początek 2025 roku.

Jak będzie? W tej chwili na 99% prezentacja GeForce RTX 5000 (RTX 5090, RTX 5080 i RTX 5070) odbędzie się na konferencji Nvidii w Las Vegas, która została zapowiedziana na 7 stycznia na godz. 3:30 w nocy czasu polskiego. Prawdopodobnie jeszcze w tym miesiącu nastąpi sprzedaż pierwszych modeli: RTX-a 5090 i RTX-a 5080. Co z pozostałymi? Tak mają wyglądać premiery poszczególnych modeli RTX 5000:

GeForce RTX 5090 i RTX 5080 – sprzedaż w styczniu 2025 roku
GeForce RTX 5070 (Ti) – sprzedaż w lutym 2025 roku
GeForce RTX 5060 (Ti) – sprzedaż w marcu 2025 roku

Pozostałe układy będą wychodzić od lutego 2025 roku w odstępach kilkutygodniowych. Dla porównania RTX 4070 Ti wyszedł w styczniu 2023 roku, dwa miesiące po RTX-ie 4080, a RTX 4070 jeszcze później, bo dopiero w kwietniu.

Nie da się ukryć, że układy z serii RTX 4000 nie sprzedawały się najlepiej z powodu wyceny, a NVIDIA w dobie gorączki sztucznej inteligencji skupia swoją uwagę na rynku AI (układy Blackwell trafią też na rynek HPC). Tym samym konsumenckie karty graficzne nie mają tak wysokiego miejsca na liście priorytetów. Miejmy nadzieję, że seria GeForce RTX 5000 przyniesie bardziej adekwatny skok wydajności do ceny. A przecieki kolejny raz nie rozdmuchują oczekiwań do granic możliwości, które będą miały się nijak do rzeczywistości…

Źródło: VideoCardz, Twitter (kopite7kimi), Chiphell

Przeczytaj recenzje kart graficznych RTX 4000:

Zobacz także:

Sprawdź wszystkie modele GeForce RTX 4000 i kart NVIDIA w x-komie

Bartosz Woldański

Wierny wyznawca PC Master Race.

Komentarze (6)

PAWEL · ponad rok temu

Bardzo fainy i merytoryczny artykuł.

Odpowiedz

Adam · ponad rok temu

KARTA ZAPOWIADA SIĘ BARDZO FAJNIE .Kupie na pewno jeśli będzie wspierać Windows 7

Odpowiedz

bekaztypa · ponad rok temu

A co ma windows 7 do gpu ? Jest 2024 pora sie obudzić i przejść na win11 😉

Odpowiedz

Adrian · 11 miesięcy temu

Czyli karta 5060 będzie słabsza od 4060

Odpowiedz

Bartosz Woldański · 11 miesięcy temu

Słabsza nie będzie na pewno, nawet przy mniejszej liczby rdzeni CUDA. 😉

Odpowiedz

Kopec · 9 miesięcy temu

jestem zawiedziony brakiem karty 75W TDP (bez dodatkowego kabla zasilania). Nvidia robi kolejny skok na kase i wymusza kupno karty z serii quadro, ktora kosztuje o wiele wiecej…

Odpowiedz