Płyta główna może czasem wymagać aktualizacji BIOS-u. Nie wiesz, co to jest i jak ją przeprowadzić? Wbrew pozorom instalacja nowej wersji firmware’u jest łatwym zadaniem nawet dla osób nieobeznanych w sztuce aktualizowania BIOS-u. Chcesz wiedzieć, jak poprawnie zainstalować nowe oprogramowanie do płyty głównej? Zapoznaj się z poradnikiem. Wytłumaczę Ci w nim krok po kroku, jak zaktualizować BIOS płyty głównej.
Aktualizacja BIOS-u (firmware’u) płyty głównej, nazywana też flashowaniem, jest czynnością banalną, ale przed jej przeprowadzeniem warto wiedzieć, co się może z nią wiązać. Przede wszystkim nowy BIOS może poprawić kompatybilność z podzespołami komputera, a co za tym idzie – przełożyć się na stabilne (lub stabilniejsze) działanie np. pamięci RAM lub brak problemów z wykrywaniem dysku SSD.
Przed aktualizacją firmware’u upewnij się, czy pobierasz i wgrywasz odpowiednią wersję BIOS-u do swojej płyty głównej. Aby nie być rozczarowanym, miej też na uwadze, że aktualizacja resetuje ustawienia w BIOS-ie/UEFI do domyślnych.
Co jeszcze musisz wiedzieć? Przerwanie instalacji (np. przez wyłączenie prądu będące wynikiem awarii) może spowodować poważne problemy, tj. „uwalić” BIOS płyty głównej. W przypadku laptopów nie powinno to stanowić kłopotu, bo ratuje Cię zasilanie akumulatorowe, chyba że notebook nie daje sobie już rady bez kabla. Warto jednak wiedzieć, że producenci stosują w swoich płytach rozwiązania, które mogą zapobiec katastrofie.
W najgorszym scenariuszu, gdy układy nie oferują alternatywnych rozwiązań, konieczna jest wysyłka płyty głównej do serwisu (np. w ramach gwarancji, jeśli Twoja płyta nadal jest nią objęta).
Zanim przejdę do omówienia sposobów instalacji, dowiedz się, jak sprawdzić wersję firmware’u swojej płyty głównej i skąd pobrać nowy BIOS.
Jak sprawdzić, czy BIOS do Twojej płyty głównej jest aktualny? Jeśli chcesz wiedzieć, w jakiej wersji masz firmware, wejdź do UEFI. W menu głównym albo w sekcji pokroju System Status powinieneś mieć informację o wersji oprogramowania.
Innym sposobem, bez wchodzenia do BIOS-u, jest włączenie w systemie Windows okna Uruchamianie klawiszami Windows + R. Po jego uruchomieniu wpisz msinfo32. W Podsumowaniu systemu znajdź linijkę Wersja/data systemu BIOS.
Nic nie stoi na przeszkodzie, by użyć do tego również zewnętrznej aplikacji, np. darmowego CPU-Z. Po uruchomieniu programu udaj się do zakładki Mainboard. Znajdziesz tam sekcję BIOS, w której odkryjesz nie tylko wersję firmware’u, ale także datę jego wydania.
Wiesz już, jaką masz wersję BIOS-u, teraz musisz poszukać nowej. Gdzie? Świeże wydania BIOS-ów możesz pobrać z oficjalnych stron producentów płyt głównych. Są one dość regularne udostępniane do wspieranych układów w sekcji Wsparcie (ang. Support). Wyszukaj modelu swojej płyty głównej w wyszukiwarce na stronie producenta (np. MSI Z690 A Pro). Po czym poszukaj BIOS-u zakładkach typu Sterowniki i oprogramowanie (lub pliki do pobrania). Stosowne oprogramowanie znajdziesz pod BIOS/Firmware.
Pamiętaj, że starsze płyty główne mogą nie otrzymywać nowszych wersji BIOS-u albo mogą otrzymywać je z opóźnieniem lub rzadko. Upewnij się na stronie, co zmienia dana wersja firmware’u. Zazwyczaj producenci zamieszczają (zwykle krótki) opis zmian. Jeśli chcesz poznać listę kompatybilnych podzespołów, udaj się do np. sekcji CPU/RAM lub Kompatybilność (może ona wybiegać poza procesor i RAM). Znajdziesz tam listę modeli zgodnych z płytą główną oraz wersję BIOS-u, która gwarantuje tę kompatybilność.
Jest kilka sposobów na instalację BIOS-u w płycie głównej. Możesz ją wykonać w systemie operacyjnym z użyciem specjalnej funkcji w oprogramowaniu producenta (np. Asus EZ Flash). Nadal popularniejszym i uważanym za pewniejszy sposobem jest jednak aktualizacja z poziomu BIOS-u/UEFI. Jak je przeprowadzić? Sprawdź krótkie instrukcje, w których wyjaśnię Ci, jak to zrobić krok po kroku.
*pendrive w przypadku najnowszych płyt głównych niekoniecznie musi być sformatowany do FAT32. Równie dobrze może być to NTFS. Upewnij się co do formatu na stronie producenta.
Warto wiedzieć, że mogą być drobne różnice w uruchamianiu (zamiast DEL można też często użyć F2) i obsłudze BIOS-u/UEFI w zależności od producenta, a nawet wersji firmware’u, która może zmienić wygląd interfejsu.
Na przykład funkcja Instant Flash w płytach głównych ASRocka jest schowana nieco głębiej – w zakładce Tool, a instalacja BIOS-u następuje przed resetem komputera. Z kolei na płytach MSI po wyborze dobrze widocznego M-Flash komputer uruchamia się ponownie i wchodzi do trybu flashowania. Dopiero potem przechodzisz do instalacji BIOS-u z pendrive’a. W razie dodatkowych wątpliwości na stronie producentów powinna znaleźć się konkretna instrukcja (czasem w formie wideo).
Na marginesie należy dodać, że czasem, gdy masz zbyt starą wersję oprogramowania, nie możesz od razu przeskoczyć do najnowszej. Może być wymagana instalacja jednego z wcześniejszych BIOS-ów. Ta informacja jest podana na stronie internetowej producenta przy konkretnym wydaniu firmware’u.
Powyższa instrukcja jest bardziej ogólnikowa ze względu na różnice pomiędzy poszczególnymi aplikacjami, których jest całkiem sporo. Generalnie jednak nie powinieneś mieć żadnych problemów z odszukaniem odpowiedniej sekcji w dedykowanym oprogramowaniu i flashowaniem BIOS-u.
Warto wiedzieć, że komputery – zarówno gotowe zestawy, jak i laptopy – poszczególnych producentów najczęściej mają od razu zainstalowane specjalne oprogramowanie. Za jego pomocą możesz zwykle wykonać szybki update BIOS-u (np. Lenovo Vantage w komputerach Lenovo). Jeśli jednak masz komputer bez preinstalowanego oprogramowania zdecydowanie polecam bardziej aktualizację BIOS-u przez UEFI, która nie wymaga dodatkowego oprogramowania w Twoim systemie.
Powyżej opisane sposoby nie są jedynymi – przynajmniej w niektórych przypadkach. Producenci płyt głównych oferują w wybranych modelach możliwość aktualizacji BIOS-u bez jakiegokolwiek procesora. Nie potrzebujesz nawet karty graficznej ani pamięci RAM. Jedynie, co jest wymagane, to zasilanie.
Płyta główna musi być jednak wyposażona w specjalny przycisk z funkcją, która jest określana jako Flash BIOS (MSI), Q-Flash Plus (Gigabyte) czy Flashback (Asus). Każdy z producentów ma swoją własną nazwę, ale generalnie sprowadza się ona do słowa Flash.
Upewnij się, czy Twoja płyta główna ma Flash BIOS w specyfikacji na stronie sklepu (w x-komie szukaj w spisie zewnętrznych złącz) lub producenta. Możesz także zajrzeć do instrukcji albo po prostu spojrzeć na tył obudowy. Sprawdź, czy znajduje się tam specjalny przycisk Flash z ewentualnie dedykowanym złączem USB do flashowania BIOS-u (nie zawsze jest on oznaczony).
Rzecz jasna, możesz skorzystać z tego sposobu niezależnie od tego, czy masz zamontowany procesor na płycie głównej, czy nie. Osobiście polecam najbardziej tradycyjną formą aktualizacji – z poziomu BIOS-u/UEFI. Poniższy sposób traktowałbym jako ostateczność.
Aktualizacja BIOS-u w płycie głównej nie jest obowiązkowa. Jednak czasem musisz zainstalować nowszą wersję firmware’u. Oto kilka sytuacji, które mogą na Tobie wymusić aktualizację:
Chcesz wymienić Ryzena 5 3600 na Ryzena 5 5600(X) np. na starszej płycie głównej? Musisz zaktualizować BIOS. Tego samego spodziewaj się po premierze procesorów Intel Raptor Lake-S. Będą one działać na płytach głównych do CPU z serii Intel Alder Lake-S, ale dopiero po zainstalowaniu nowej wersji firmware’u.
To naturalnie nie wszystkie powody – aktualizację warto też zrobić, kierując się względami bezpieczeństwa. Zanim jednak zainstalujesz nową wersję BIOS-u, koniecznie zweryfikuj, co zmienia dana wersja oprogramowania na stronie producenta płyty głównej.
Nie – jak coś działa, to po co zmieniać? Akurat w przypadku BIOS-u płyty głównej nowsze nie zawsze oznacza lepsze. Czasem późniejsza wersja może mieć błędy i przełożyć się na niestabilną pracę komputera (najczęściej dotyczy to wydań beta, choć nie tylko). Jeśli wszystko działa i jest kompatybilne z resztą podzespołów, to nie musisz narażać się na (minimalne) ryzyko, że coś może pójść nie tak.
Jeśli BIOS nie wprowadza istotnych poprawek (np. bezpieczeństwa lub stabilności) albo funkcji, nie aktualizuj. Nie zamierzasz zmieniać CPU albo nie narzekasz na problemy z działaniem pamięci RAM, nie aktualizuj. Zalecam instalację nowej wersji BIOS-u tylko wtedy, gdy zajdzie taka potrzeba (np. wymuszona zmianą procesora). W innych przypadkach nie jest to konieczne, by komputer działał optymalnie.
Sprawdź również:
Przeczytaj poradnik: Jak wybrać płytę główną do komputera?
I tu warto zaglądać po informacje, wszystko rzetelnie opisane. Wiem co zrobić krok po kroku a na koniec dostaje obiektywną opinię.
Brawo.