Dobór procesora do płyty głównej (lub płyty głównej do procesora) to żadna czarna magia. Nie należy się jej obawiać i nie wymaga żadnej tajemniczej wiedzy. Ba, nie jest to nawet czasochłonnym zadaniem. Jeśli jednak jest to dla Ciebie obszar, po którym nie wiesz, jak się poruszać, to zapraszam do tego poradnika. Dobór procesora do płyty głównej jest na tyle istotny, że bez odpowiedniego dopasowania tych podzespołów możesz nawet nie złożyć komputera.
Odpowiedź na to pytanie jest jedna: procesor musisz dopasować gniazda (socketu) płyty głównej. Inaczej nie będziesz nawet w stanie go zamontować. Dlatego przed doborem tych podzespołów, koniecznie poszukaj w specyfikacji na stronie producenta (ark.intel.com albo amd.com) lub sklepu (np. x-komu): gniazdo procesora, obsługiwane gniazda lub (CPU) socket.
Ten parametr powinien znaleźć się zarówno w karcie danego modelu CPU, jak i płyty głównej – po to, by ułatwić potencjalnemu konsumentowi wybór kompatybilnych komponentów. Tu naprawdę nie ma żadnej filozofii, ale – tak, zawsze jest jakieś „ale” – sam socket to nie wszystko.
Producenci usilnie starają się co kilka generacji oferować płyty główne z nowym gniazdem (częściej u Intela niż AMD) – dlatego koniecznie sprawdź, czy CPU jest obsługiwane przez dany socket, a jeśli tak – czy także przez chipset. To jest właśnie to „ale”. Okazuje się bowiem, że chipset również ma niebagatelne znaczenie w doborze procesora do płyty głównej.
Może być tak, że mimo dopasowania do socketu komponenty nie będą ze sobą kompatybilne, mimo że będą (fizycznie) pasować jeden do drugiego. Albo będą, ale tylko po aktualizacji BIOS-u. Myślę, że nie trzeba daleko sięgać z przykładami: patrz procesory Intel Raptor Lake-S (Intel Core 13. generacji) i płyty główne z chipsetem Intel 600 albo Ryzeny 5000 i układy starsze niż AMD 500 (np. B450).
Co jeśli chcesz wymienić procesor w swojej płycie głównej? Ale nie wiesz, jaki masz model albo czy w ogóle masz jakieś opcje upgrade’u? W takim razie przeczytaj, jak sprawdzić płytę główną w komputerze. Dzięki temu prostemu poradnikowi masz ułatwione zadanie i szybciej dowiesz się, czy procesor będzie pasować do danej płyty głównej, czy nie.
Chcesz wiedzieć, jakie procesory (rodziny, serie i modele) są kompatybilne z danym socketem? Sprawdź poniżej podstawki i obsługiwane przez nie CPU z przykładowymi jednostkami, by ułatwić rozeznanie. Postanowiłem uwzględnić również płyty główne nawet sprzed kilku(nastu) lat (ułożone chronologicznie) oraz APU (połączenie CPU i zintegrowanego układu graficznego).
Procesory Intel Core 6. i 7. generacji obsługiwane są przez chipsety Intel 100 i 200, a 8. i 9. generacji przez chipsety Intel 300.
Nadchodząca, 14. generacja Intel Raptor Lake Refresh (nie Meteor Lake, które ograniczy się zapewne tylko do segmentu mobilnego) ma również współpracować z płytami głównymi LGA 1700 (chipsety 600 i 700; w każdym razie seria 800 ma być zarezerwowana dla 15. generacji Intel Core – Intel Arrow Lake-S).
Przeczytaj:
Zobacz także:
Pamiętaj jeszcze o tym, że w przypadku niektórych generacji może być wymagany nowszy chipset albo aktualizacja firmware’u starszej serii płyt głównych. Przykładowo wymagany jest nowy BIOS na Intel 600 w przypadku próby montaży procesorów Intel Raptor Lake-S z 13. generacji lub na AMD 400 w przypadku Ryzenów 5000. Przed doborem tych podzespołów upewnij się co do chipsetu!
Osobną kwestią, oprócz dopasowania procesora do gniazda i chipsetu płyty głównej, jest dobór CPU pod kątem sekcji zasilania i możliwości płyty. Nie próbuj łączyć topowego procesora (Intel Core i9 lub AMD Ryzen 9) z najtańszą, niskobudżetową płytą główną. I na odwrót – sensu żadnego mieć nie będzie parowanie Intel Core i3 lub najtańszego Ryzena z układem za 2-5 tysięcy złotych. Można, ale po co?
Dopasowujesz więc procesor do płyty głównej także pod względem budżetu i możliwości obu podzespołów. Bo tylko wtedy ma to sens. Jeśli nie potrzebujesz, by Twoja płyta miała lepsze chłodzenie i porządniejszą sekcję zasilania, która pozwoli Ci nawet na ekstremalne OC, to po co przepłacać, zwłaszcza jeśli nie zamierzasz podkręcać CPU?
Podsumowując, łącz komponenty rozsądnie, np.:
Powyższe propozycje są mocno ogólnikowe – przy wyborze płyty głównej kieruj się też np. rodzajem i liczbą złącz. Weź też pod uwagę to, czy zamierzasz podkręcać procesor (u Intela tylko modele K z odblokowanym mnożnikiem) i pamięć RAM. Niektóre serie układów mogą uniemożliwić OC. Tych informacji szukaj w specyfikacjach np. na stronie producentów.
To zależy wyłącznie od Ciebie. Jeśli składasz od nowa komputer, to bez znaczenia, czy najpierw wybierzesz procesor, czy płytę główną. Choć generalnie najpierw wybiera się ten pierwszy podzespół, a dopiero potem dobiera się do niego ten drugi.
Przede wszystkim jednak musisz najpierw zdecydować, na jaką platformę chcesz się zadecydować – AMD czy Intel. Następnie do wybranego wcześniej procesora dobierz odpowiedni socket (np. AM5 lub AM4 u „czerwonych” czy LGA 1700 u „niebieskich”) i chipset (B560, B660, X670, Z690, Z790 itd.).
Staraj się dobierać CPU adekwatnie do płyty głównej, by te komponenty się wzajemnie dopełniały, a nie jeden z nich odbiegał od drugiego. Chyba że zamierzasz w przyszłości ulepszyć procesor na nowszy i mocniejszy model, to wtedy wybór nieco lepszej płyty głównej może mieć sens.
Przeczytaj:
Sprawdź też poradniki:
Dzień dobry, Posiadam AMD Athlon ™ II X2 255 procek 3,1 GHz, mam ddr 3 16GB RAM (4x4Gb) na 1333MHz, karta graficzna Gegorce GTS 450, chciałbym wymienić procesor na lepszy na jaki maksymalny tuning mogę sobie pozwolić czyli jaki będzie pasować i działać chodzi mi o konkretny model/modele, bo boję się, że kupie taki AM3 czy AM3+ a się okaże, że lipa… proszę o pomoc 🙂 Pozdrawiam!
Łukaszu, nie podałeś modelu płyty głównej. Jedyny możliwy upgrade na AM2+ to Phenom II X4 B95, ew. Phenom II X4 940/945 (wiele procesorów zamontujesz zarówno na AM2+, jak i AM3). Pytanie, czy płyta je obsłuży i czy ma to sens i nie lepiej byłoby kupić nowszej platformy (np. coś pod i7-2700K). Ale to też zależy, jaki budżet chciałbyś na to przeznaczyć i co osiągnąć. 🙂
Pozdrawiam
Witam chciałem sie dowiedzieć czy warto na płycie Gigabyte H510M H/H510/DDR4/SATA3/M.2/USB3.1/PCIe3.0/s.1200/mATX wymienić prcesor z i5 11400F na inny procesor np i7 ? , dodam że w zestawie mam
ADATA/GOODRAM DDR4 16GB/3200 CL16
VGA GeForce RTX 3060 12GB GDDR6 192bit HDMI+DP PCIe3.0
ZALMAN 80PLUS BRONZE BLACK 650W 80+ PFC 120mm FAN
Bardziej chodzi mi czy lepiej za pare lat kupic nowy zestaw czy w tym jest sens cos zmienic przy tej płycie głownej
pozdrawiam
Arturze,
procesor i5-11400F nadal daje radę, więc osobiście nic bym już w tym komputerze nie zmieniał, chyba że bardzo małym kosztem. Płyta jest jaka jest, więc osobiście bym został na tym, co masz, i wymienił w przyszlości już cały zestaw. 🙂
Dziękuje za odpowiedz