Niepewność, strach, przerażenie i obłęd. To tylko kilka emocji, które poczujesz oglądając najlepsze filmy grozy. Jesteś gotowy na nocne koszmary? Poczuj adrenalinę i przygotuj się na nasz subiektywny ranking horrorów, przez które będziesz bał się spojrzeć na swoje odbicie w lustrze. Sprawdź, jakie filmy grozy warto obejrzeć w 2021 roku.
Myślisz – horror, to musi być coś co szybko wystraszy Cię do szpiku kości. Tani dreszczyk emocji. Otóż jak się okazuję największym Twoim wrogiem są filmy oparte nie na jump scare’ach tylko te zbudowane poprzez grę aktorską czy muzykę. To właśnie one wchodzą głęboko w Twoją psychikę i sprawiają, że będziesz o nich pamiętał jeszcze długo po zakończeniu seansu.
Horrory są więc trochę jak jazda kolejką górską. Pozwalają doświadczyć wzmożonych doznań, ale we względnym bezpieczeństwie. Mają przede wszystkim na celu stymulowanie biologicznej reakcji walki lub ucieczki na postrzegane niebezpieczeństwo. To przez to często oglądasz je przez palce swoich dłoni, mając nadzieję, uchroni Cię to od zagrożenia.
Badania eye-trackingowe przeprowadzone przez Nobuo Masataka, Sachiko Hayakawa oraz Nobuyuki Kawai wykazały, że nawet dzieci dostrzegają zdjęcia niebezpiecznych zwierząt szybciej w porównaniu ze zdjęciami nieszkodliwych przedmiotów, które często są dla nich obojętne. To pokazuje, że ludzie mają wbudowaną świadomość zagrożeń w naturze.
Nic dziwnego, że gatunek horroru jest pełen stworzeń, które chcą Ci zrobić krzywdę. Strach przed zjedzeniem lub ugryzieniem przez zwierzęta jest skutecznie wpisany w naszą psychikę.
W ten sposób filmy o potworach wyzwalają te instynkty przetrwania, które rozwinęliśmy jako gatunek. Ten mimowolny skowyt, który wydajemy w przerażających chwilach, jest w zasadzie sygnałem ostrzegawczym dla innych o niebezpieczeństwie w pobliżu. Podobnie strach przed infekcją, po którym następuje choroba lub śmierć, jest kolejnym głęboko zakorzenionym ludzkim lękiem, który odziedziczyliśmy po naszych przodkach.
Rozlew krwi jest podstawowym elementem horrorów, a nasza instynktowna reakcja na krwawe sceny jest ponownie powiązana z naszą biologią ewolucyjną. Wyewoluowaliśmy, aby rozpoznawać widok krwi jako potencjalnie zagrażający życiu, więc naszą naturalną reakcją jest alarm, nawet gdy patrzymy na nią w fikcyjnym kontekście.
Co ciekawe, jedno holenderskie badanie wykazało, że poziom czynnika krzepnięcia VIII (białko odpowiadające za krzepnięcie krwi, występujące w ludzkim organizmie, jego brak w 85% powoduje u ludzi hemofilię typu A) był podwyższony u osób oglądających przerażający film. Pokazuje to, jak organizm przygotowuje się na potencjalną utratę krwi w odpowiedzi na niebezpieczeństwo. Trudno więc się nie zgodzić, że filmy mrożą krew w żyłach i powodują szybsze bicie serca.
Dwa lata po tym, jak Gwiezdne Wojny zachwyciły widzów – Ridley Scott przeraził wszystkich filmem Obcy. Przełomowy klasyk science fiction pogrąży Cię w poczuciu, że coś jest tuż za Tobą i zna każdy Twój krok.
Akcja Obcego zaczyna się na pokładzie Nostromo, komercyjnego statku kosmicznego powracającego z siedmioletniej podróży. Po przebudzeniu się z krio-snu załoga odkrywa sygnał alarmowy i idzie zbadać sprawę. Strach zaczyna się, gdy załoga natrafia na gniazdo jaj wewnątrz obcego statku. Organizm z wnętrza jajka wyskakuje i przyczepia się do jednego z członków załogi, powodując jego zapadnięcie w śpiączkę. Później zaczyna się piekło i z pewnością słynny cytat W kosmosie nikt nie usłyszy twojego krzyku, jest idealnym podsumowaniem horroru, który odgrywa się na pokładzie.
W filmie Obcy szczególną rolę odegrała sekwencja Chestburster, czyli Samozniszczenia, która skierowała film na drogę do chwały. Oprócz tego zardzewiała, stalowa estetyka Obcego wzmocniła nieziemskie efekty wizualne (jak na tamte czasy), które zostały hojnie nagrodzone nagrodami – w tym Oscarem.
Jeżeli nie dość Ci wrażeń, to spróbuj wejść w świat gier z gatunku horror i przeżyj emocje na własnej skórze.
To, co sprawia, że Lśnienie przyjęło się wśród kinomanów tak dobrze, to to, jak umiejętnie i skutecznie reżyser Stanley Kubrick i współscenarzysta Diane Johnson wciągają nas w narrację książki Stephena Kinga. Po wprowadzeniu się rodziny do hotelu historia jednocześnie i podstępnie rozwija się zarówno na płaszczyźnie nadprzyrodzonej, jak i psychologicznej. Dowiadujemy się więcej o historii rodziny, tak jak dowiadujemy się więcej o historii hotelu.
Film można oglądać bez końca, ponieważ każdą scenę można rozumieć z wielu perspektyw: przez niewinne oczy syna, przez dobrowolne niedowierzanie Duvalla, przez mgłę słabości i wściekłości Nicholsona. Prawdziwym sercem Lśnienia jest kluczowa scena, w której Duvall konfrontuje się z Nicholsonem na schodach, machając kijem baseballowym. Scena rozwija się z potwornym napięciem, które wciska tak w fotel, że sam boisz się oddychać. Zdecydowanie warto obejrzeć dla samych kultowych scen, które krążą w Internecie i stały się nieodzownym elementem świata horrorów.
Czy istnieję coś straszniejszego niż napis na początku filmu oparte na prawdziwych zdarzeniach? Myślę, że nie tym bardziej jeśli jego fabuła została poprowadzona w bardzo interesujący sposób. Mowa tu oczywiście o filmie Obecność i historii Ed i Lorraine Warren, słynnego małżeństwa amerykańskich śledczych zajmujących się zjawiskami paranormalnymi.
Para udaje się do małego wiejskiego domu, aby pomóc Rodzinie Perronów. Dom, w którym dopiero zamieszkali nawiedzana dziewiętnastowieczna wiedźma, która bardzo poważnie podchodzi do trzymania ludzi z daleka od swojej posiadłości. Batszeba terroryzuje rodzinę, a jej wściekłość bierze się z bycia oskarżoną wiedźmą, która przed popełnieniem samobójstwa złożyła w ofierze swoje nowo narodzone dziecko szatanowi w 1863 roku. Brzmi ciekawie, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że zdarzyło się to naprawdę.
Kolejna propozycja to film Romana Polańskiego z 1968 roku. Dziecko Rosmery opowiada historię kobiety, która powoli odkrywa, że jest w ciąży z nieludzkim bytem. W trakcie filmu walczy z niezliczoną liczbą rzeczywistych demonów: obojętnych lekarzy, natrętnych sąsiadów i potwornie egocentrycznego męża. Niemiłą ciekawostką jest fakt, że ówczesny mąż Mii Farrow wszczął pozew o rozwód w połowie produkcji bez podania konkretnej przyczyny. Aktorka mimo przeciwności losu dokończyła film, który okazał się ogromnym hitem i otworzył Polańskiemu wrota do sławy.
To inteligentne, subtelne kino grozy. Polański ogranicza szczegóły do minimum i każe widzowi zgadywać, jak wiele dzieje się tylko w umyśle bohaterki Mii Farrow, która zaczyna wierzyć, że została zapłodniona przez przerażającą bandę zamożnych Manhattanów związanych z okultyzmem.
Horror Williama Friedkina z 1973 roku, Egzorcysta, pozostaje jednym z najstraszniejszych horrorów, jakie kiedykolwiek powstały. Film, oparty na tytułowej powieści Williama Petera Blatty’ego, zmienił oblicze horroru, jakie znasz dzisiaj. Podstępność filmu wyłania się z jego wizji, która jest zakorzeniona w prawdziwym przerażeniu.
Egzorcysta prowadzi prostą, ale efektowną strukturę narracyjną, znaną właśnie z tego, jak wiele historii ją skopiowało. Niewinne dziecko – Regan, zaczyna wykazywać dziwne zachowanie, które później kończy się bolesnym opętaniem przez demony. Wzywając do pomocy księży Kościoła katolickiego, rodzina Regana stwierdza, że sytuacja wymaga egzorcyzmu, gdyż opętany przez nią zły duch twierdzi, że jest samym Diabłem. Bezpośredniość tego założenia była inspiracją dla niezliczonych filmów z gatunku horrorów, w tym Omenu, Horroru w Amityville, Stygmatów i do pewnego stopnia Lśnienia.
Kolejny klasyk w zestawieniu horrorów to Koszmar z ulicy Wiązów z 1984 roku w reżyserii Wesa Craven’a.
Opowiada historię dzieci z ulicy Wiązów, które co noc doświadczają koszmarów nadzwyczajnie podobnych do rzeczywistości. Złośliwy potwór o imieniu Freddie Krueger w swetrze w paski, z okropnymi bliznami na twarzy terroryzuje ich nożami przyczepionymi do palców. Sny stają się rzeczywistością, gdy Tina zostaje pocięta na wstążki w zamkniętej sypialni, którą dzieli z chłopakiem Rodem. Nancy postanawia odkryć prawdę, próbując wydobyć straszydła ze snu. W jednej chwili Krueger jest postacią podobną do Chrystusa, w następnej jest substytutem chłopaka.
Nawet garść niskobudżetowych efektów nie jest w stanie podważyć narastającej atmosfery egzystencjalnego, awangardowego lęku.
Film z 2007 to hiszpańska produkcja w reżyserii Juana Antonio Bayony. Opowiada historię Laury, która szczęśliwie wspomina swoje dzieciństwo w sierocińcu. Po wielu latach przekonuje męża, by kupił miejsce, w którym się wychowywała i pomógł przekształcić je w dom dla chorych dzieci.
Pewnego dnia nieszczęśliwie znika jej adoptowany syn, Simón. Chłopiec jest śmiertelnie chory więc kiedy mijają miesiące, od zaginięcia matka uznaję go za zmarłego. Pogrążona w żalu Laura wierzy, że słyszy duchy, które mogą próbować jej pomóc w odnalezieniu chłopca.
Nic tak bardzo nie kojarzy się z Hitchockiem niż właśnie film Psychoza i jego słynna scena pod prysznicem. Film w latach 60. był nowatorski i przełamywał bariery tego, co może pokazać horror. Prawdziwy klasyk świata horrorów.
Psychoza, opowiada historię Janet Leigh, która postanawia tragicznie spędzić noc w hotelu z walizką pełną gotówki, którą ukradła z domu. Scena pod prysznicem to arcydzieło czającego się suspensu, pierwotnego terroru i mistrzowskiego szybkiego montażu, zakończonego zbliżeniem zakrwawionego odpływu prysznicowego, który pasuje do źrenicy martwej ofiary.
Uwaga dotycząca spoilera sprzed sześćdziesięciu lat: Zabijając bohaterkę filmu nie na końcu lecz w połowie trwania filmu, Hitchcock dał widzom do zrozumienia, że odtąd stare zasady kina były równie martwe, jak sama Crane.
Japońskie filmy grozy są zawsze pełne krwi, dziwnych istot i krzyku. Nie inaczej jest z filmem The Ring: Krąg w reżyserii Hideo Nakata. Co ciekawe podstawą scenariusza była powieść Ring, której autorem jest japoński pisarz Kōji Suzuki. Niestety między książką a filmem można zauważyć dużą rozbieżność.
Film to arcydzieło strachu i atmosferycznego terroru. Dziennikarka bada plotkę o upiornym VHS, która w bardzo szybkim tempie rozprzestrzenia się wśród nastolatków. Wszyscy, którzy obejrzeli wideo, jak głosi historia, umierają siedem dni później. Podczas oglądania tego filmu zalecam zaopatrzyć się w ulubiony koc i pluszowego misia. The Ring: Krąg jest nie bez powodu najbardziej dochodowym i najstraszniejszym horrorem w historii japońskiego filmu.
Jest to amerykańsko-brytyjski horror z 1976 roku wyreżyserowany przez Richarda Donnera.
Film Omen opowiada o małżeństwie Roberta i Katherine Thorn, którzy praktycznie mają wszystko. Są szczęśliwą parą, a on jest ambasadorem USA w Wielkiej Brytanii. Do szczęścia potrzebują jedynie potomka. Kiedy Katharine rodzi martwe dziecko, do Roberta podchodzi ksiądz w szpitalu, który sugeruje, aby zabrali zdrowego noworodka, którego matka właśnie zmarła przy porodzie. Bez mówienia żonie zgadza się. Po przeprowadzce do Londynu dziwne wydarzenia – i złowieszcze ostrzeżenia księdza – każą mu wierzyć, że dziecko, które zabrał z włoskiego szpitala, jest wcieleniem zła.
W zestawieniu najlepszych horrorów nie mogło zabraknąć Suspirii – filmu, który wywarł na mnie największe wrażenie ze wszystkich horrorów czy dramatów psychologicznych, które kiedykolwiek obejrzałam. Suspiria z 2018 w reżyserii Luki Guadagnino została zainspirowana włoskim filmem z 1977 roku w reżyserii Dario Argento o tym samym tytule.
Suspiria opowiada historię Amerykanki, która zapisuje się do prestiżowej akademii tańca w Berlinie prowadzonej przez sabat czarownic. Jest to niebywała podróż przez dźwięki, kadry, oniryczne obrazy, które aż proszą się, by ich nie komentować, tylko podziwiać. Ostrzegam, że film potrafi namieszać w głowie i nie puścić ze swoich szponów po zakończeniu seansu.
Kolejna propozycja prosto od a24, czyli Midsommar. W biały dzień – amerykańsko-szwedzki horror z 2019 roku w reżyserii Ariego Astera.
Reżyser naprawdę w piękny sposób sprzeciwił się klasycznej koncepcji horroru i postanowił jego akcję osadzić w biały dzień. Konkretnie skandynawski letni festiwal, na którym słońce prawie wcale nie zachodzi. Grupa Amerykanów, w tym samotna kobieta przybyła na to odległe, jedyne w swoim rodzaju wydarzenie, aby studiować ludowe zwyczaje i mitologię. Pod uroczymi uśmiechami, życzliwością innych gości kryję się o wiele więcej, niż możesz się spodziewać.
Midsommar więc to rodzaj filmu, który spokojnie wprowadzi Cię w stan w odrętwienia, a na końcu wypluję mnogością zdarzeń.
Trzeci film to Czarownica: Bajka ludowa z Nowej Anglii w reżyserii Roberta Eggersa, który pojawi się w tym zestawieniu raz jeszcze.
Czarownica: Bajka ludowa z Nowej Anglii dostarcza głębokiego uczucia niepokoju, niepewności i wszechogarniającego zimna. Nic dziwnego, ponieważ akcja rozgrywa się w 1630 roku w Nowej Anglii. Panika i rozpacz ogarnia rolnika, jego żonę i dzieci, gdy najmłodszy syn Samuel nagle znika. Rodzina obwinia Thomasin, najstarszą córkę, która obserwowała chłopca w chwili jego zniknięcia. W obliczu narastających podejrzeń i paranoi, bliźniaczki Mercy i Jonas podejrzewają Thomasin o czary, testując nawzajem wiarę, lojalność i miłość klanu.
Kto by się spodziewał, że Scarlett Johansson zagra tak enigmatyczną rolę, wręcz nijak zbliżoną do żadnej istoty ludzkiej? W filmie Under The Skin wyreżyserowanym przez Jonathana Glazera nieziemska istota zamieszkuje postać młodej kobiety, która przeczesuje drogi i ulice Szkocji w poszukiwaniu mężczyzn.
Uwodzi, a później uprowadza swoje odizolowane i opuszczone męskie ofiary w kosmiczny wymiar, gdzie są rozbierane i konsumowane. Powoli jednak zaczyna odkrywać siebie jako człowieka, a to doprowadza do tragicznych i przerażających konsekwencji.
Tak jak pisałam wyżej, na końcu tego zestawienia znajduję się kolejny film Roberta Eggersa Lighthouse. To jedno z najbardziej szalonych przeżyć filmowych. Reżyser zaprasza Cię do świata dwóch latarników, którzy walczą ze sobą o przetrwanie i zdrowie psychiczne na odległej i tajemniczej wyspie w Nowej Anglii w latach 90. XIX wieku.
Film uderzy w zakamarki Twojego umysłu i zafascynuje dziwaczną kombinacją czarnej komedii i niecodziennego thrillera. W rolach głównych (i jedynych): Willem Dafoe, Robert Pattinson, Valeriia Karaman
Lubisz filmy i seriale? Nie musisz być rasowym kinomanem, aby wiedzieć, co oglądać. Z pomocą przyjdą Ci artykuły:
Źródło: thrillist.com, filmweb.pl, wikipedia.pl, opracowanie własne
Co do spoilera – Hitchock, jak na mistrza przystało, zrobił to po mistrzowsku. 🙂 Choć bazuje na książce, to zrobił to dużo, dużo lepiej niż Robert Bloch.
Jeśli ktoś nie czytał i nie oglądał, a przymierza się do obu dzieł, to polecam lekturę knigi po seansie. 🙂
I do Psychozy warto wracać każdego roku. 🙂
PS Cieszy widok Lighthouse na liście. 🙂
Do listy współczesnych horrorów dodałbym te, które wyszły spod ręki Jamesa Wana. Ciary gwarantowane 🙂