Geex » Lifestyle » Bezpieczne zakupy online. Jak nie dać się oszukać podczas zakupów i transakcji internetowych?

Bezpieczne zakupy online. Jak nie dać się oszukać podczas zakupów i transakcji internetowych?

Robert Koncewicz

2 lata temu, 16 maja 2022

Liczba wykonywanych rocznie transakcji online stale rośnie. Nic w tym dziwnego, bardzo polubiliśmy kupować w internecie, i dotyczy to zarówno produktów, jak i usług. W związku z tym operujemy w sieci naszymi ciężko zarobionymi pieniędzmi. Nietrudno się domyślić, że przez to chętnych na nieuczciwe przechwycenie tych środków jest coraz więcej. Dlatego niezwykle ważne jest, by poznać podstawowe zasady, jak bezpiecznie kupować online.

Jak okradają nas w sieci?

Mówi się, że obecnie łatwiej okradać ludzi w wirtualnym świecie, niż robić to w tradycyjny sposób – poprzez włamania czy kradzieże. Jakby tego było mało – nie trzeba być osobą, która zagadnienia z informatyki ma w jednym palcu, a praca na tajemniczych kodach jest dla niej równie przyjemna i łatwa, co czytanie książki.

Cyberprzestępcy najczęściej żerują na niewiedzy użytkowników, a niejednokrotnie okradają również tych, którzy wiedzą, jak bezpiecznie korzystać z internetu i znają zagrożenia w nim czekające. Fałszywe strony, wyłudzanie informacji czy złośliwe oprogramowanie to najprostsze sposoby, byśmy pozbyli się pieniędzy i jednocześnie niczego nie kupili.

Posługując się nieco bardziej fachową terminologią, obecnie wśród metod kradzieży dominuje phishing. Nazewnictwo, pochodzące od angielskiego słowa fishing, czyli wędkarstwo, nie jest przypadkowe. Cyberprzestępcy dosłownie łowią w ten sposób tych, którzy w sieci są nieostrożni. Ofiary takich ataków podają hakerom dane karty kredytowej czy login i hasło do konta bankowego, ponieważ myślą, że jest to niezbędne, by zapłacić za zakupy. W rzeczywistości są okradani.

Ale metod kradzieży jest więcej. Jak się przed nimi chronić? Jak sprawić, by zakupy online były bezpieczne? Sposoby ochrony znajdziesz w dalszej części artykułu, a żeby jeszcze lepiej zabezpieczyć się w sieci (nie tylko podczas zakupów), wiedzę z zakresu cyberbezpieczeństwa uzupełnisz, zapoznając się z poniższymi tekstami:

Sprawdź wiarygodność sklepu, strony czy aplikacji

Nie bez powodu mówi się, że podczas zakupów online niezwykle ważne jest zaufanie klienta do danego sklepu. Raczej mało kto decyduje się na zakup z mniej znanych źródeł, głównie z obawy o swoje pieniądze. Dlatego szczególnie jeśli trafisz na ofertę w mało znanym sklepie, sprawdź jego wiarygodność. Pomogą Ci w tym komentarze i oceny klientów na temat danego dostawcy. Bardzo ważne jest, żeby zebrać opinie z różnych źródeł, by wyrobić sobie możliwie jak najbardziej obiektywne zdanie o danym sklepie.

Trzeba też pamiętać, że trudno znaleźć sklep, który nie ma negatywnych opinii. Zawsze znajdzie się klient, który chętnie podzieli się swoimi odczuciami odnośnie zakupów w danym miejscu, szczególnie jeśli z zamówieniem coś było nie tak. Oczywiście jeśli negatywne oceny przeważają, istnieje duże prawdopodobieństwo, że i Twoje zamówienie będzie pozostawiało wiele do życzenia.

Potwierdź dane sprzedawcy

Zawsze sprawdzaj dane sprzedawcy. Firma, która widnieje na stronie internetowej, powinna posiadać numer NIP i być wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego, a oprócz tego trzeba móc ją zlokalizować poprzez adres. Ale i w tym wypadku trzeba być ostrożnym – cyberprzestępca może podszywać się pod istniejącą już i uczciwą firmę, a strona internetowa ma tylko przypominać ją wyglądem. Warto znaleźć też informacje, czy dane przedsiębiorstwo ma sklep internetowy. Niektóre firmy sprzedają artykuły za tylko pośrednictwem portali aukcyjnych lub stacjonarnie, a nie poprzez sklep na swojej stronie.

Dlatego dobrą praktyką jest również sprawdzenie daty uruchomienia sklepu internetowego, a właściwie daty zarejestrowania domeny. Przestępcy często otwierają fałszywe sklepy, by w krótkim czasie, kiedy ich „biznes” działa, zarobić jak najwięcej. Jednak każdy sklep kiedyś musiał rozpocząć swoją działalność, więc sam fakt, że dany jeden z nich powstał niedawno nie świadczy o tym, że jest fałszywy.

Oprócz tego dobrze jest zwracać uwagę na linki, które podawane są czasami w opisach danych produktów. Podpisane są jako te, prowadzące do bardziej szczegółowych informacji o towarze. Jednak okazuje się, że użytkownik trafia na zainfekowaną stronę, której zadaniem jest wykradnięcie danych. By uniknąć takich nieprzyjemności warto najechać kursorem na odnośnik i sprawdzić, czy adres jest wiarygodny. Przestępcy najczęściej stosują literówki w adresach, które w pośpiechu trudno dostrzec (np. taniezakvpy.pl) lub linki prowadzą do stron z podejrzanymi domenami (np. taniezakupy.cc).

Regulamin i zwroty

Regulamin nie jest tylko po to, żeby go zaakceptować. Tak naprawdę chroni zarówno konsumenta, jak i sprzedawcę. Dzięki temu dowiesz się, jakie są zasady zakupu, reklamacji i zwrotu. Zaoszczędzisz sobie w ten sposób niepotrzebnych nieporozumień.

Oczywiście regulamin można też wykorzystać w celu oszustwa. Dlatego zwracaj szczególną uwagę na to, co napisane jest drobnym drukiem. Czasami oszuści regulamin konstruują w taki sposób, by nie udało się go w pełni odczytać. Za to konsument, chcący jak najszybciej dokończyć zakupy, zaznacza zgodę i jednocześnie żegna się np. z możliwością ewentualnej reklamacji.

Płać tylko znanymi i zaufanymi metodami

Za zakupy w internecie możesz płacić na wiele sposobów. Najczęściej każdemu zależy, by przelew dotarł jak najszybciej, ponieważ ma to wpływ na czas realizacji zamówienia. Użytkownicy coraz rzadziej korzystają z tradycyjnego przelewu bankowego, ponieważ zwykle opóźnia to wysyłkę o jeden dzień. Zdecydowanie większą popularnością cieszą się szybkie przelewy, jak chociażby BLIK czy PayU, a także płatność kartą. Alternatywnie postawić można chociażby na takie systemy płatności jak Google Pay czy Apple Pay.

Jeśli wygodnie jest Ci płacić kartą, zwróć uwagę, czy Twój bank wdrożył zabezpieczenie 3D secure. Jest to dodatkowa autoryzacja hasłem, które przesyłane jest na numer telefonu powiązany z kontem bankowym. Pamiętaj, że sklep nie może poprosić Cię o podanie PIN-u do karty. Podobnie jest z numerem CVC2 (na odwrocie karty) – wpisuje się go jedynie na zaszyfrowanej stronie, na której dokonuje się płatności. Oczywiście i w tym przypadku szczególnie zwróć uwagę na to, czy i strona jest wiarygodna. Chroń także numer karty płatniczej. Jeśli więc ktoś poprosi Cię o podanie tych numerów we wiadomości e-mail lub SMS, masz pewność, że jest to próba oszustwa.

Jeśli masz zastrzeżenia do swojego zakupu, skorzystaj z procedury Chargeback. Rozwiązanie to szczególnie przyda się w sytuacji, kiedy próba reklamacji u sprzedawcy nie powiedzie się. Ponadto zakupy online da się ubezpieczyć. Zwykle oferowane są dwa typy takich ubezpieczeń – oparte na miesięcznej składce lub określonym procencie wartości towaru.

Dbaj o bezpieczne połączenie z internetem

Mało osób zdaje sobie sprawę z tego, że niezwykle ważne jest bezpieczne połączenie z internetem. Podstawowa zasada mówi, by nie robić zakupów, logując się wcześniej do nieznanej lub niezabezpieczonej sieci Wi-Fi. Będąc w restauracji, hotelu czy innym miejscu, które oferuje darmowy dostęp do internetu bezprzewodowego, lepiej unikać transakcji online. Może to być sieć utworzona przez cyberprzestępcę, który przechwyci dane, niezbędne do sfinalizowania zakupów. Bezpieczniej jest korzystać z danych mobilnych.

Ewentualnie warto zaczekać na powrót do domu i to wtedy, korzystając z sieci domowej, zająć się zakupami. Oczywiście taką sieć trzeba również odpowiednio zabezpieczyć. Jak to zrobić, dowiesz się w tekście: Jak zabezpieczyć domowe Wi-Fi? 10 kroków do bezpiecznej sieci domowej.

Sprawdź także programy antywirusowe

NortonLifeLock 360 Standard 1st. (12m)

★★★★★★ (216)

Wersja produktu: Wersja fizyczna

Liczba stanowisk: 1

Okres licencji: 12 miesięcy

Platforma: Windows

89,00 zł

Bitdefender Antivirus Plus 3st. (12m.) ESD

★★★★★★ (23)

Wersja produktu: Wersja cyfrowa

Liczba stanowisk: 3

Okres licencji: 12 miesięcy

Platforma: Windows

119,00 zł

Podawaj jak najmniej danych

Podstawową zasadą udostępniania danych w internecie jest podawanie ich jak najmniej. Kupując przez internet musisz tak naprawdę wskazać adres dostawy (obecnie możesz wybrać paczkomat, a tym samym nie ujawnisz swojego adresu zamieszkania), podać imię i nazwisko lub nazwę firmy, a także numer telefonu i/lub adres e-mail, co jest niezbędne, by firma kurierska mogła się z Tobą skontaktować. Każda dodatkowa informacja, o którą prosi sklep jest zbędna w procesie zakupów.

Zwróć również uwagę na zgody, jakie zaznaczasz. Wybieraj tylko te, które są niezbędne do realizacji zamówienia (zwykle oznaczone gwiazdką). Każda dodatkowa, o ile niekoniecznie przysporzy Ci kłopotów, może być irytująca (np. zgoda na kontakt ze strony marketerów).

A co, jeśli padniesz ofiarą oszustwa?

Niestety czasem mimo zachowania wielu środków ostrożności, możesz paść ofiarą oszustwa. Jeśli zauważysz, że z Twojego konta zniknęły środki i „popłynęły” w nieznane miejsce; sprzedawca zwleka z wysyłką towaru lub dostarczył Ci produkt niezgodny z opisem, a Ty nie możesz się z nim skontaktować, niezwłocznie podejmij odpowiednie kroki.

Złóż zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W tym celu udaj się do najbliższej jednostki policji. Opisz dokładnie sprawę – podając jak najwięcej informacji zwiększasz szansę, że sprawiedliwość dosięgnie oszustów. Ponadto skontaktuj się ze swoim bankiem i poinformuj o złożeniu zawiadomienia. Dzięki temu unikniesz ewentualnych dalszych strat.

Przeczytaj również:

Robert Koncewicz

Zdecydowanie za dużo czasu spędza w mediach społecznościowych, a od słuchania muzyki podobno w końcu ogłuchnie. W wolnym czasie jeździ na rowerze lub ogląda mecze piłki nożnej. Czasami znika w świecie Football Managera.