Inteligentne oświetlenie – jak je wybrać?

Niech stanie się – inteligentna – światłość. Inteligentne oświetlenie często wymieniane jest jako podstawowy i najpierwszy element inteligentnego domu. O czym warto pamiętać, gdy przeglądamy oferty żarówek czy całych systemów? Przybliżamy to w naszym tekście.

Czym jest inteligentne oświetlenie?

Najprościej mówiąc to mniej lub bardziej rozbudowany system, w skład którego wchodzą przynajmniej jeden element oświetleniowy oraz aplikacja lub hub, które ułatwiają nam sterowanie nim. I nie chodzi tylko o proste włączanie i wyłączanie, ale także o zabawę światłem i dostosowywanie go do codziennych aktywności, a nawet parowanie z innym urządzeniami i multimediami.

Najprostszym, najpopularniejszym i najczęstszym na początek elementem inteligentnego oświetlenia jest żarówka. Jako LED-owa jest bardziej energooszczędna od tradycyjnej, co nierzadko jest jednym z głównych argumentów za jej zakupem. Prócz tego do wyboru są też lampy – o różnych kształtach, rozmiarach i przeznaczeniach (sufitowe, biurkowe, ale także do użytku zewnętrznego…), a także taśmy LED (również do używania w domu – i doświetlania półek czy schodów, jak i wokół niego – na przykład na tarasie).

Choć była mowa o zabawie światłem (i faktycznie, składnik zwykłej frajdy trudno pominąć), to inteligentne oświetlenie ma również swoją bardziej praktyczną stronę. Nie chodzi tu tylko o dopasowywanie natężenia i rodzaju światła do pory dnia i zajęć, co pozytywnie wpływa na nasze zdrowie i pracę czy odpoczynek.

Inteligentne oświetlenie może również pomóc osobom, które z różnych powodów nie chcą lub nie mogą szukać włącznika światła (chodzi tu o dzieci i osoby starsze) albo nie potrzebują zapalać głównego światła (na przykład podczas nocnej przechadzki po domu, do ubikacji lub lodówki).

Inteligentne oświetlenie przydaje się także do skołowania złodzieja lub innego intruza. Wystarczy je zaprogramować, by włączało się w określonych porach, gdy nie ma nas w domu. W ten sposób tworzy się wrażenie, że nie jest on wcale pusty.

dom włączone światło

Jak wybrać i skompletować inteligentne oświetlenie?

System i asystent

Jeśli inteligentne oświetlenie to dla Ciebie początek przygody ze smart home, zastanów się z jakiego systemu chcesz korzystać i dokonaj zakupu pod niego. Często wybór systemu dyktowany jest asystentem głosowym, którego już posiadasz (np. w swoim smartfonie lub głośniku) i z którego korzystasz. Czy to znaczy, że jeśli korzystasz z Siri to niejako zapadł wyrok i musisz koniecznie zakupić Apple HomeKit, a jeśli z Asystenta Google – Google Home? Oczywiście, że nie. Ale dobieranie systemu pod to, co już posiadasz i jest Ci znajome, ułatwia sprawę, a także pozwala zaoszczędzić nieco pieniędzy.

Dlatego warto sprawdzić z jakim inteligentnym oświetleniem kompatybilny jest używany asystent i dokonać pod niego zakupu. Hasło „kompatybilność” będzie ważne także na późniejszym etapie, gdy zechcemy rozbudować nasz system. Ale o tym później.

Żarówka na początek

Jak wspomnieliśmy wcześniej – tą częścią inteligentnego oświetlenia, od której zaczyna się najczęściej, jest żarówka. Nie bez powodu. Jest ona najtańszym z możliwych świetlnych smart akcesoriów. Nie wymaga ona także skomplikowanego montażu. Gwinty, w które zaopatrzone są występujące na rynku modele, odpowiadają tym z tradycyjnych żarówek (z najbardziej powszechnym E27 na czele). Żarówkę taką bez większego trudu wkręcisz do swojej lampy.

Możesz wybrać zarówno emitującą światło białe, jak i kolorowe (RGB). W pierwszym przypadku dostępne są zarówno żarówki o ustalonej temperaturze barwowej (ciepłej – bardziej relaksującej lub zimnej – lepszej do pracy), jak i te, którą pozwalają nią sterować. Żarówki kolorowe oferują natomiast szeroką paletę barw, między którymi można się przełączać i je ze sobą mieszać – tym samym wspomniany wcześniej element zabawowy właśnie przy nich jest najsilniejszy.

inteligentne oświetlenie aplikacja

Aplikacja, hub, mostek

Do inteligentnego sterowania żarówką potrzebna będzie odpowiednia aplikacja. Z bliskiej odległości wystarczy nam w zupełności połączenie przez Bluetooth lub Wifi. Do kontrolowania z odległości powyżej 15 metrów potrzebny będzie hub lub mostek, wykorzystujące protokoły łączności Zigbee lub Z-Wave. Rozszerza on także możliwości kontroli, w tym głosowej (bez huba może jej nie być lub ograniczy się tylko do prostych komend) czy pozwala na parowanie z innymi sprzętami.

Rozbudowa systemu

Tyczy się to także rozbudowy systemu. Jeśli uznasz, że inteligentne oświetlenie to coś dla Ciebie, pojawi się zapewne chęć dodania kolejnych elementów. Tu właśnie powraca kwestia kompatybilności. Dobrze i w zasadzie najlepiej jest trzymać się jednego producenta, a i tak warto jst sprawdzić, czy dany element współpracuje z danym asystentem lub hubem. A już na pewno jeśli sięgamy po produkt spoza danej linii – bardzo często jest bowiem tak, że albo żarówki, lampy czy czujniki różnych firm ze sobą nie współpracują, albo trzeba będzie ten brak współpracy obejść.

Rozszerzenie systemu może polegać na dodaniu kolejnych żarówek, ale także lamp lub taśm LED (czy ich dodatkowych metrów) lub czujników. Te ostatnie można zaprogramować tak, by wykrywały ruch i zależnie od niego zapalały światło lub gasiły je, gdy ktoś się przez jakiś czas nie porusza w danym miejscu. Czujniki są także zamontowane w niektórych lampach. Można tu wspomnieć także o dostępnym w niektórych systemach inteligentnego oświetlenia geofencingu, dzięki któremu aktywuje się ono / dezaktywuje po powrocie osoby do domu / wyjściu z niego.

inteligentne oświetlenie włącznik

Piloty i przyciski

Prócz tego można sięgnąć także po inteligentne piloty i przyciski. Znajdziemy tu zarówno takie, które wymagają montażu z podpięciem do instalacji elektrycznej, jak i obywające się bez niej. Za ich pomocą można również przyciemniać lub rozjaśniać czy przełączać się pomiędzy stworzonymi profilami świetlnymi.

Zmiana włącznika na inteligentny może być podyktowana także tym, że elementy smart oświetlenia mogą niekoniecznie dobrze współpracować z tradycyjnymi (Ry Cist z CNET-u przestrzega przed migotaniem, które może wywołać niedopasowanie technologii).

Pomyśl o zestawie startowym

Dobrym rozwiązaniem dla początkujących jest na pewno to, że na rynku dostępne są zestawy startowe, gdzie oprócz żarówek jest też mostek lub pilot. Rozszerza to „pole testowe”, a także ogranicza przyszłe zakupy, gdyby inteligentne oświetlenie przypadło do gustu.

philips hue nest apple

Przeznaczenie, Smart Plug – czyli o czym jeszcze warto pamiętać?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, część oświetlenia nadaje się do użytku zewnętrznego. Takie elementy cechują się odpornością na nieprzychylne warunki atmosferyczne lub temperatury. Przed zakupem dobrze jest upewnić się, że ta żarówka czy lampa nadaje się do udekorowania balkonu czy werandy.

Warto również wspomnieć o sposobach na uczynienie zwykłego oświetlenia inteligentnym. Można to zrobić przy pomocy gniazd Smart Plug. Wystarczy podpiąć pod niego naszą tradycyjną lampę czy wkręcić zwykłą żarówkę (zależnie oczywiście od rodzaju gniazda) i pobrać odpowiednią aplikację, która umożliwia sterowanie (czasem dodatkowo – dla szerszej funkcjonalności– trzeba skorzystać z huba lub mostka).
Takie rozwiązanie może być zarówno alternatywą dla inteligentnego oświetlenia, jak i jego wykończeniem.

Czy inteligentne oświetlenie się opłaca?

oszczędzanie rachunki kalkulator

Na koniec wracamy do jeszcze jednego elementu – finansowego. Jak wspomnieliśmy, jedną z przyczyn „przesiadek” na inteligentne oświetlenie jest chęć zmniejszenia kosztów. Czy tak jest faktycznie? Na pewno trzeba mieć na uwadze, że elementy smart są droższe od tradycyjnych, choć wskazuje się też na postępujący trend do zmniejszania się cen poszczególnych elementów. Montaż większości nie powinien nastręczać trudności, jednak czasem trzeba się liczyć z koniecznością skorzystania z pomocy elektryka.

Zasadniczo oświetlenie LED jest jednak uznawane za bardziej energooszczędne, tańsze i wytrzymalsze. Również inteligentne oświetlenie jako takie traktowane jest jako coś więcej niż tylko bajer i choć określenie inwestycja na lata może być trochę na wyrost, to – przy rozwoju smart home i internetu rzeczy – nie można go raczej uznać za sezonowy gadżet.

Raz jeszcze warto na pewno przywołać zasadę rozważnego, dostosowanego do potrzeb kupowania. Być może zamiast inteligentnego oświetlenia wystarczy przejście na zwykłe LED-owe. A może elementy smart trafią tylko do jednego pomieszczenia – pokoju dziecinnego czy sypialni – lub tylko na zewnątrz. Z pewnością jedną warto dać szansę tej technologii, zobaczyć z czym to się je i czy chcemy pozwolić się jej porwać.

A do rozważań sugerujemy też nasze inne teksty:

Źrodła: CNET, Better Homes & Gardens, TechRadar, Gadget Flow, Shells Only Complete Home Improvement, The Ambient, Ideaing, Lightwave, Cashfloat Blog, x-kom