Czym jest stabilizacja obrazu? Kiedy może się przydać, a kiedy zaszkodzić?

Stabilizacja obrazu jest dzisiaj standardem niemal w każdym urządzeniu, za pomocą którego można robić zdjęcia i nagrywać filmy. Spotkamy ją zatem zarówno w profesjonalnych sprzętach fotograficznych, jak i np. w smartfonach. Wyróżniamy jednak kilka rodzajów tego parametru. W tym artykule odpowiemy sobie, czym jest stabilizacja obrazu i jak wybrać jej najlepszy wariant dla swoich potrzeb. Sprawdź szczegóły.

Stabilizacja obrazu (IS) – co to jest?

Mowa o parametrze, który odpowiada za wyraźne i pełne detali zdjęcia oraz filmy. Innymi słowy, stabilizacja obrazu niweluje efekt rozmycia, który może nastąpić w trakcie naświetlania kadru, podczas gdy migawka aparatu jest otwarta. Właśnie wtedy nawet najmniejszy ruch niesie za sobą ryzyko rozmazania obrazu i negatywnie wpływa na jego jakość. Technologia IS ma za zadanie w porę uchwycić światło i w ten sposób temu zapobiec.

Szczególnie chodzi tu o materiały, które ukazują obiekty w ruchu, ale również takie, które powstają  spontanicznie, bez użycia do tego specjalnych akcesoriów stabilizujących, np. statywów. Ze względu na swoje powiązanie z doświetleniem materiału, funkcja stabilizacji przydaje się także w trakcie robienia zdjęć i kręcenia filmów przy mniej sprzyjających warunkach świetlnych. Dzięki niej, również w nocy, można zatem skutecznie uniknąć np. brzydkich rozmyć czy niewyraźnych kadrów.

Atuty stabilizacji obrazu sprawiły, że jest ona dziś niezwykle doceniana zarówno przez profesjonalistów, jak i amatorów fotografii. Spotkamy ją zatem w wielu urządzeniach dostępnych na rynku, np. w aparatachkamerach sportowych, dronach,  czy smartfonach. Dzięki temu zbieranie materiałów foto i wideo w dobrej jakości stało się prostsze, przyjemniejsze, bardzo efektowne i dostępne już niemal dla każdego.

Sprawdź:

📷 Smartfon kontra aparat cyfrowy. Rozwiązujemy odwieczny spór

📷 Jak zmienić rozdzielczość zdjęcia?

aparat stabilizacja obrazu

Popularne rodzaje stabilizacji obrazu

Stabilizacja optyczna (OIS)

Jest to jeden z najpopularniejszych rodzajów stabilizacji obrazu. Optyczna stabilizacja obrazu działa mechanicznie, wykorzystując w swojej pracy zaimplementowany w urządzeniu żyroskop. Kiedy tylko wykryje on drgania, układ optyczny przesuwa oś soczewki w odwrotną stronę – tak, aby minimalizować efekt poruszenia obrazu, zapewniając w ten sposób ich usunięcie. 

OIS szczególnie doceniają osoby, które lubią pozyskiwać swoje materiały spontanicznie, bez większego przygotowania. System optyczny z pewnością spodoba się też fanom zdjęć nocnych, bo jak wiadomo przy słabym oświetleniu migawka aparatu pozostaje otwarta przez dłuższą, niż zazwyczaj chwilę, co znacznie zwiększa ryzyko drgań i nieprzewidzianych ruchów. Z tak skonstruowanym układem można mieć pewność, że zostaną one jednak skutecznie wyeliminowane. Układ optyczny doskonale sprawdzi się też przy kręceniu filmów ze zbliżeniem, zapewniając płynne i nieporozmazywane materiały wideo.  

Mechanizm OIS znajduje się zazwyczaj w obiektywie aparatu lub kamery, więc sceptycy słusznie zauważają, że mimo iż skuteczny, jest jednym z najdroższych sposobów na stabilizację kadrów – jak wiadomo obiektywy bywają wymienne i używane alternatywnie w różnych sytuacjach, a do każdego z nich za OIS trzeba dopłacić. Optyczna stabilizacja obrazu zadziała też wyłącznie przy niewielkich drganiach – kiedy będziemy mocno potrząsać aparatem jej działanie nie będzie miało zastosowania.

Elektroniczna / cyfrowa stabilizacja obrazu (EIS)

Ten rodzaj stabilizacji jest techniką przetwarzania obrazu, odbywającą się pomocą akcelerometru wbudowanego w urządzenie. To właśnie on jest odpowiedzialny za wykrywanie drgań. Kiedy je napotka, inteligentne algorytmy mają za zadanie „podrasować” kadr, automatycznie analizując, a następnie stabilizując każdą poruszoną klatkę. Najnowocześniejsze systemy EIS mogą pochwalić się niezwykłą inteligencją, opartą na uczeniu maszynowym, która zapewnia spektakularne efekty stabilizacji.

Urządzenia z EIS będą tańsze od sprzętów z optyczną stabilizacją i lżejsze (nie wymagają obiektywu), ale za efektami ich pracy idą pewne kompromisy. Jakie?  Elektroniczna stabilizacja zwykle wpływa negatywnie na rozdzielczość uzyskiwanego obrazu i zdarza jej się przyciąć kadr. Wynika to z działania algorytmu, który przetwarza zarejestrowany materiał, czasem mając też wpływ np. na kontrast, ostrość i pole widzenia. Stopień pogorszenia jakości obrazu zależy od amplitudy drgań kompensowanych przez EIS. Niektórzy zauważają też zniekształcenia obiektów, wynikające z błędnego odczytywania ich znaczenia przez układ elektroniczny.  To ostatnie zdarza się jednak niezwykle rzadko i zauważane jest głównie przez profesjonalistów.

Stabilizacja hybrydowa, czyli podwójna (HIS)

Chodzi o nic innego, jak połączenie dwóch powyższych technik stabilizacji i korzystanie z ich atutów jednocześnie. Rozwiązanie to jest niemal kompleksowe. Już na pierwszym etapie, OIS skutecznie, w sposób mechaniczny, niweluje wstrząsy, więc EIS pełni tu jedynie funkcje uzupełniającą i alternatywę, która wspomaga urządzenie w razie gdyby nie zadziałał system optyczny. Dodatkowo EIS w tym wypadku doskonale sprawdza się jako wsparcie dla zdjęć nocnych i trybu HDR, cyfrowo usuwając z nich wszelkie szumy i eksponując atuty.

stabilizacja aparat

Stabilizacja obrazu w aparatach fotograficznych

Pierwszą kategorią sprzętów, które mogą pochwalić się stabilizacją obrazu są tradycyjne aparaty fotograficzne. Decydując się na taki sprzęt, trzeba wiedzieć, że oferuje on stabilizację w obiektywie i / lub bezpośrednio w korpusie. Bez względu jednak na to, którą opcję wybierzemy, możemy spodziewać się bardzo dobrych efektów. 

Stabilizacja w obiektywie aparatu

Chodzi naturalnie o mechaniczną stabilizację optyczną, która znajduje się w obiektywie, czyli wymiennej części aparatu. Jest ona wspomagana w tym przypadku przez łatwiejszą możliwość regulowania położeniem aparatu bez dodatkowego statywu. Pozwala też na o wiele wygodniejszą pracę z obiektywami o dłuższej ogniskowej, np. poprzez możliwość regulowania światła bez uszczerbku na jakości zdjęcia. Niestety, znacząco zwiększa koszt takiego obiektywu. Takie rozwiązanie najczęściej spotykane jest w lustrzankach. 

Stabilizacja w korpusie urządzenia 

Zazwyczaj jest to układ stabilizacji cyfrowej, która w tym przypadku znajduje się w konstrukcji urządzenia i działa niezależnie od obiektywu, a więc można z niej korzystać o wiele mniejszym kosztem. W niektórych aparatach spotkamy też system IBIS, (In Body Image Stabilization). Mowa o zupełnie innym układzie, będącym najbardziej kompleksowym sposobem stabilizacji obrazu, który składa się z aż 5 zaawansowanych osi pracy. Stabilizacja w korpusie aparatu spotykana jest zarówno w lustrzankach, jak i w bezlusterkowcach.

Stabilizacja obrazu w smartfonach i dronach 

Najczęściej spotykanym układem stabilizacji obrazu w wymienionych urządzeniach jest OIS, które cieszy się niezwykłą popularnością, przede wszystkim ze względu na skuteczność i brak uszczerbku jakościowego na zdjęciach. Oczywiście zdarza się, że spotkamy też modele z EIS, ale częściej są to już jednak HIS, które stanowią połączenie obu powyższych systemów.

Dzisiaj stabilizację kadrów zapewniają niemal wszystkie topowe telefony, w których odgrywa ona kluczową rolę. Dzieje się tak m.in. ze względu na wagę urządzenia, które przystosowane jest do kręcenia „z ręki”, a przy tym bardziej narażone na wstrząsy.

Szeroką gamę smartfonów znajdziesz w x-kom 

Z kolei w przypadku dronów, stabilizacja obrazu jest niezbędna ze względu na unoszenie sprzętu w powietrzu, co naraża go np. na podmuchy wiatru. Na drony oddziałowują też wirniki, które je napędzają. Stabilizacja przydaje się też, gdy mini statki powietrzne zaczynają wykonywać wzmożone ruchy, np. podczas omijania przeszkód.

Polecane drony:


Zewnętrzne metody stabilizacji obrazu 

Jeśli nasze urządzenie nie posiada stabilizacji, albo ma taką, która nie do końca spełnia postawione oczekiwania, zawsze można też skorzystać z dostępnych na rynku akcesoriów stabilizujących obraz. Kilka z nich zostawiam poniżej. 

Statyw 

Jego podstawowym zadaniem jest trzymanie aparatu / kamery nieruchomo. Sprawdza się genialnie przy robieniu zdjęć, szczególnie w trybie HDR. Doskonale pozwala też uchwycić kilka razy ten sam kadr. Doceniają go również vlogrzey, którzy w prosty sposób narywają nim swoje materiały. 

Gimbale do aparatów i kamer 

Inną grupą urządzeń, które sprawdzą się w przypadku stabilizacji zewnętrznej są gimbale, dedykowane profesjonalnemu sprzętowi fotograficznemu. Gwarantują one, że sprzęt pozostaje stabilny, gdy one się poruszają – zwykle po dwóch lub trzech osiach. Na rynku znajdziemy modele gimbali nadające się zarówno do lekkich, jak i bardziej rozbudowanych, profesjonalnych – a co za tym idzie – cięższych sprzętów.

Zobacz wszystkie stabilizatory do aparatów w sklepie x-kom 

Gimbale do smartfonów i kamer sportowych  

Gimbale do mniejszych urządzeń z założenia mają służyć temu samemu, co ich większe odpowiedniki. Jednak, w związku z tym, że dedykowane są lżejszym sprzętom, ich waga również jest niższa, a to pozwala na jeszcze wygodniejsze łapanie kadrów.

Polecane gimbale:


Pierścieniowe lampy LED 

Lampy typu ring, inaczej pierścieniowe, to genialne odpowiedniki studyjnych, ale bardziej do własnego użytku. Oprócz stabilizacji, która zapewniona jest poprzez umieszczenie telefonu w środku konstrukcji, gwarantują też genialne doświetlenie tworzonych za ich pomocą materiałów. 

Dowiedz się więcej:

📸 Lampa pierścieniowa LED to absolutny hit. Dowiedz się, jak wybrać wariant odpowiedni dla siebie

Kiedy stabilizacja obrazu jest niepotrzebna?

Nie ma prostszej odpowiedzi na to pytanie, niż tylko stwierdzenie, że po prostu: wtedy, gdy jej nie chcemy. I to też jest OK. 

W praktyce jednak, stabilizacja obrazu, która gwarantowana jest przez sprzęt, powinna zostać wyłączona zawsze, jeśli może „zaszkodzić” kadrom, które chcemy uchwycić, np. podczas robienia zdjęć panoramicznych, kiedy z automatu przesuwamy rękę – wtedy najlepiej użyć stabilizacji zewnętrznej. Podobnie będzie w przypadku korzystania z obiektywów ultraszerokokątnych do zdjęć nocnych i astrofotografii.

W tym miejscu należy też zaznaczyć, że stabilizacja w sprzęcie foto nie powinna być używana jednocześnie z tą zewnętrzną, bo może dojść do sprzężenia zwrotnego, co negatywnie wpłynie na efekty naszej pracy.   

Zainteresował Cię ten temat? Zajrzy do naszej strefy twórcyZnajdziesz w niej mnóstwo podobnych inspiracji.  

Źródła tekstu: shopdelta.eu, androidauthority.com, wikipedia.org, www.image-engineering.de, ubergizmo.com, zdjecie.narkive.pl