DDR4 vs DDR5 – taktowania i opóźnienia a wydajność
Z czego wynika wyższa wydajność? Tu nie ma żadnej filozofii – pamięci DDR5 pracują ze znacznie wyższymi częstotliwościami taktowania przy niższym lub podobnym napięciu. Z drugiej jednak strony wraz z ich wzrostem wzrastają także opóźnienia, które są wyrażane w CL (ang. CAS Latency). W rzeczywistości jednak czas dostęp do danych w DDR5 jest zbliżony do DDR4, mimo teoretycznie wyższych opóźnień. To właśnie zasługa taktowań.
Tym samym czas dostępu (wyrażany w nanosekundach) będzie taki sam w przypadku:
- DDR4 3200 MHz CL16 – 10 ns
- DDR4 3600 MHz CL18 – 10 ns
- DDR5 6000 MHz CL30 – 10 ns
Oznacza to też, że pamięci o niższych taktowaniach i niższym opóźnieniu (3200 MHz CL16) oraz o wyższych zegarach i o wyższym opóźnieniu (3600 MHz CL18) zaoferują porównywalną wydajność. Pod warunkiem, że zestawisz pamięci, które oferują identyczny albo zbliżony czas dostępu.
Aby uzyskać rzeczywiste opóźnienia, wystarczy wykonać następujące obliczenia (posłużę się pierwszym przykładem):
- 2000 × opóźnienia CAS (CL16) ÷ szybkość RAM-u (3200) = czas dostępu w ns (10)
Gdy opóźnienia będą wyższe, np. CL18, przy tych samych taktowaniach (3200 MHz), siłą rzeczy czas dostępu wzrośnie. Wniosek jest taki, że nie wynika on wyłącznie z samych opóźnień, ale jest też silnie powiązany z częstotliwościami pracy pamięci.
Przepustowość DDR4 vs DDR5 – jak duża różnica?
Istotna jest również przepustowość. Na nią wpływa częstotliwość taktowania. W związku z tym pamięci DDR5 i DDR4, które gwarantują identyczny czas dostępu (jak te wyżej zestawione), będą miały inną przepustowość. I to właśnie jest jeden z wyróżników DDR5. Cechują się one znacznie wyższą przepustowością – nawet ponad 2-krotnie względem DDR4! To też nie jest bez znaczenia w kontekście wydajności pamięci (przynajmniej w określonych zastosowaniach).
To sobie tak można gdybać, który wybrać, jak się kupuje nowy sprzęt. Sam upgrade standardu pamięci w już posiadanym sprzęcie to w większości przypadków także upgrade płyty głównej i procesora, bo zmienia się socket. Intele Adler Lake obsługują oba typy i standard zależy od płyty głównej, ale w przypadku Ryzenów wiąże się to już z przesiadką na podstawkę AM5 i serię 7000 lub 9000. Nie widząc sensu w pchaniu się w nowy procesor lepiej już dołożyć ilość RAM DDR 4 lub zainwestować w znacznie szybszy zegar. Niestety szybkie pamięci DDR 4 są coraz trudniej dostępne.