Jak uzyskać efekt bokeh na zdjęciach?

Bokeh to jeden z najpopularniejszych efektów w fotografii. Sprawia, że zdjęcia są bardziej atrakcyjne wizualnie oraz zmuszają do skupienia uwagi na określonym obszarze obrazu. W jaki sposób można osiągnąć efekt bokeh na zdjęciu? Poznajcie najlepsze wskazówki.

Czym jest bokeh?

Bok-uh lub bo-kay, oparte na japońskim słowie boke-aji oznacza rozmycie lub zamglenie. Ta praktyka skupia się na jakości rozmycia jakiegoś źródła światła na zdjęciu. Fotograf Mike Johnston nazwał ten styl w artykule w magazynie Photo Techniques z 1977 roku.

Termin ten zwykle odnosi się właśnie do nieostrych, jasnych kul widocznych na zdjęciach lub filmach. Bardziej formalna definicja bokeh brzmiałaby: sposób, w jaki renderowane jest nieostre światło. Efekt ten jest tworzony przy użyciu szerokiej przysłony, która przekształca ruchliwe tło w miękką przestrzeń koloru, zamieniając małe punkciki światła w miękkie koła.

Niezależnie od tego, czy zdajecie sobie z tego sprawę, czy nie, uczycie się już efektu bokeh, gdy zaczniecie bawić się głębią ostrości aparatu. To bezpośredni efekt zastosowania szerokiej przysłony i wąskiej głębi ostrości.

Efekt Bokeh
fot. Isaac Weatherly

Jaki sprzęt będzie najlepszy do bokeh?

Sekretem uzyskania pięknego efektu bokeh jest użycie obiektywu o aperturze co najmniej f/2.8. Niestety, maksymalny otwór względny typowego obiektywu kitowego (obiektyw często spotykany w aparatach klasy podstawowej) spada tylko do f/4,5 lub f/3,5. Chociaż od idealnej przysłony dzieli go mniej więcej dwa stopnie przysłony, wciąż nie jest wystarczająco szeroki, aby zapewnić rozmycie tła niezbędne do efektu bokeh.

Bardzo ważnym aspektem do rozważenia przy wyborze odpowiedniego obiektywu jest ilość listków przysłony. Sposób, w jaki kształtują jej otwór, wpływa na wygląd wzorów w tle. Na przykład obiektyw z 9 listkami tworzy okrągłą przysłonę, dzięki czemu źródła światła wydają się okrągłe i bardziej naturalnie wyglądające. Z drugiej strony soczewka, która ma mniej listków (około 5 lub 7) tworzy kule w kształcie wielokątów, które wyglądają mniej atrakcyjnie.

Efekt Bokeh
fot. Florent B.

Więc jakiego typu obiektywu powinniście użyć? Dla początkujących najlepszym wyborem będzie obiektyw 50 mm. Jest tani, łatwo go znaleźć, a jego apertura otwiera się do f/1,8 lub f/1,4. Oprócz niego możecie również użyć teleobiektywów do tworzenia zamglonych teł. Obiektywy o dłuższej ogniskowej zwiększają głębię ostrości, nawet gdy odległość między aparatem a obiektem nie zmienia się. W połączeniu z niską wartością przysłony (f/2,8 lub niższą) powiększanie fotografowanego teleobiektywu znacznie zwiększa rozmycie.

Dlaczego odległość jest ważna?

Zazwyczaj im dalej fotografowany obiekt znajduje się od tła, tym lepszy efekt bokeh. Dlatego, żeby uzyskać najlepszy efekt, obiekt musi znajdować się co najmniej kilka metrów od tła.

Jeśli używacie obiektywu o krótkiej ogniskowej (np. 50 mm), może być konieczne trzymanie się blisko obiektu, aby uzyskać bardziej wyraźny efekt bokeh. Z drugiej strony, jeśli używacie teleobiektywu (np. 85 mm lub dłuższego), odsunięcie się od fotografowanej osoby lub obiektu zwykle nie zmniejszy efektu bokeh ze względu na długą ogniskową obiektywu.

Pamiętajcie tylko, że niezależnie od używanego obiektywu zawsze wskazane jest trzymanie obiektu wystarczająco daleko od tła. Idealna odległość zależy od sytuacji. Oczywiście im większa przestrzeń między obiektem a tłem, tym mniejsze będą światła i wzory. Jeśli chcecie mieć duże kule świetlne, musicie trzymać model wystarczająco blisko źródła światła. Alternatywnie możecie użyć obiektywu o dłuższej ogniskowej (np. 135 mm), aby tworzyć duże kule bez konieczności zbliżania się do tła.

Efekt Bokeh
fot. Artem Saranin

Dobry i zły bokeh – jaka jest między nimi różnica?

Fotografowie, którzy chcą uzyskać efekt bokeh, często używają płytkiej ostrości, aby tworzyć obrazy z wyraźną głębią ostrości, co powoduje rozmycie tła. Jakość rozmycia i efekty, jakie tworzy na obrazie, decydują o tym, czy efekt bokeh jest dobry, czy zły.

Ogólnie rzecz biorąc, aby efekt bokeh był uważany za dobry, musi istnieć bardzo ostre i wyraźne rozróżnienie między obiektem na pierwszym planie na zdjęciu a tłem. Przykładem dobrego bokeh może być bardzo wyraźny, dobrze zdefiniowany obiekt z rozmytym tłem reprezentowanym przez miękkie, rozmyte kręgi światła. Przykładem złego efektu bokeh może być obraz, na którym zarówno obiekt na pierwszym planie, jak i tło są lekko rozmyte i nieostre. 

Efekt Bokeh
fot. Kei Scampa

Jak uzyskać efekt bokeh na zdjęciach?

Ustawcie aparat w trybie AV

Powiedzmy, że posiadacie już w swoich dłoniach wymarzony obiektyw, teraz Waszym głównym celem w uzyskaniu efektu bokeh powinno być utrzymanie szerokiej przysłony. Stąd praktyczne jest ustawienie aparatu w trybie AV (półautomatyczny tryb pracy aparatu fotograficznego). To przydatne ustawienie pozwala wybrać przysłonę i automatycznie ustawia czas otwarcia migawki.

W trybie AV nie musicie zgadywać swojej ekspozycji i tracić cennego czasu na szukanie w przyciskach. Po ustawieniu przysłony jedyne, o co musicie się martwić, to naciśnięcie migawki.

Jednak aparat może nie zawsze zapewniać odpowiednią ekspozycję, zwłaszcza w trudnych sytuacjach oświetleniowych. Czasami aparat się myli i wybiera niewłaściwe ustawienie ekspozycji, więc możesz swobodnie użyć przycisku kompensacji ekspozycji (oznaczonego symbolem -/+ na aparacie), aby dostosować jasność lub ciemność obrazu.

Skoncentrujcie się na temacie

Aby stworzyć piękne zdjęcia bokeh, upewnijcie się, że odpowiednio oświetliliście obiekt. Może wydawać się to oczywiste, ale jeśli zbytnio skupicie się na uzyskaniu efektu bokeh w tle, możecie zapomnieć, że główny punkt skupienia również musi być podświetlony.

Wystarczy, że skupicie się na swoim modelu, a aparat odpowiednio dostosuje ustawienia ekspozycji. Czasami wybranie największej możliwej przysłony może również sprawić, że ostrość będzie „miękka” ze względu na małą głębię ostrości. Aby tego uniknąć, wybierzcie przysłonę, która nie tylko sprawia, że ​​tło jest rozmyte, ale także zapewnia, że ​​obiekt, na którym chcecie ustawić ostrość, jest ostry. Nie zawsze trzeba używać maksymalnej przysłony obiektywu. Na przykład, jeśli Wasz obiektyw otwiera się aż do f/1,4, możecie zamiast tego wybrać f/1,8 lub f/2,8.

Efekt Bokeh
fot. Danielle De Angelis

Wybierzcie dobre tło

Wybór odpowiedniego tła ma kluczowe znaczenie. Chociaż łatwo jest zamazać część sceny obiektywem, niekoniecznie gwarantuje to, że obraz będzie miał dobry bokeh. Idealne miejsca na bokeh znajdują się w miejskich lokalizacjach. Światła z budynków i latarnie uliczne zapewniają ciekawe elementy wizualne tła. Światło odbijające się od zbiorników wodnych, takich jak stawy i jeziora, tworzą wręcz magiczną atmosferę na zdjęciu.

Zwykłe tło nie da Wam dobrego efektu bokeh, ponieważ wizualnie nic się na nim nie dzieje. Jeśli przyjrzycie się przykładowym zdjęciom z tym efektem, zauważycie, że nawet na rozmytym tle poszczególne elementy, takie jak jasne kule lub miękkie tekstury i wzory, są wyraźnie widoczne na obrazie.

Rozważcie dobry pierwszy plan

Kiedy myślimy o bokeh, w pierwszej kolejności widzimy tło. Ale termin ten dotyczy również pierwszego planu. Podobnie jak w przypadku tła, szukajcie atrakcyjnych świateł i wzorów, które je wypełnią. Podczas pracy z szerokimi przysłonami płytka głębia ostrości dotyczy zarówno tła, jak i pierwszego planu. Gdy ustawicie ostrość na obiekcie w środku, wszystko przed i za nim będzie rozmazane.

Powierzchnie odbijające światło, takie jak okna, tworzą dobry efekt bokeh na pierwszym planie. Światła, które odbijają się od okien, z łatwością wypełniają negatywną przestrzeń przed obiektem. Jednak podczas fotografowania z oknami należy poeksperymentować z różnymi kątami, aby uniknąć niepożądanych odbić – takich jak przypadkowe uchwycenie siebie trzymającego aparat.

Efekt Bokeh
fot. Isaac Weatherly

Bawcie się kolorami

Oprócz kremowego rozmycia, bokeh zapewnia również wyraźne, kolorowe tła, które wyglądają atrakcyjnie wizualnie. Wielu fotografów aktywnie poszukuje efektu bokeh dla „kuli świetlnych”, które tworzy. Efekt ten uzyskuje się, gdy obraz jest rozmazany do tego stopnia, że ​​światła zaczynają wyglądać jak pływające statki kosmiczne.

Szukajcie wzorów, aby tworzyć wciągające kompozycje. Spróbujcie także oświetlić obiekt kolorami, które różnią się od tła. Światła o kolorach, które uzupełniają dominujące barwy w tle, sprawią, że każdy na pierwszym planie będzie się wyróżniał. Na przykład możecie oświetlić obiekt chłodnymi kolorami, aby zrównoważyć ciepłe barwy światła z tyłu.

Efekt Bokeh
fot. Leon Macapagal

Jak sfotografować bokeh smartfonem?

Jest to świetna opcja dla osób, które nie są profesjonalnymi fotografami lub nie chcą lub nie są w stanie zainwestować w drogi sprzęt fotograficzny. Jeśli używacie smartfona z podwójnym obiektywem, przed zrobieniem zdjęcia możecie wybrać, na której części obrazu chcecie się skupić, a którą rozmyć. Tryb portretowy świetnie się do tego nadaje, ponieważ skupia się na częściach obrazu.

Smartfon wykonuje następnie dwa zdjęcia, które łączy w przyjemny efekt bokeh. Oczywiście, aby uzyskać efekt bokeh na zdjęciu, a nie tylko rozmyte tło, musicie upewnić się, że te punkty światła są również obecne.

Jeśli używacie starszego telefonu z pojedynczym obiektywem, nadal możecie uchwycić efekt bokeh. Zamiast przechwytywać go w momencie robienia zdjęcia, stworzycie ten efekt za pomocą aplikacji innej firmy. Dostępne aplikacje ciągle się zmieniają, więc najlepiej poszukać w sklepie z aplikacjami i znaleźć to, co aktualnie znajduje się na górze listy. Niektóre wysoko oceniane to Bokeh Lens, Tadaa SLR i AfterFocus.

Źródła: masterclass.com, creativelive.com, photographylife.com