Od redakcji. Słowniczek
choroba, która czyniła ich boskie kończyny… – Volantowi chodzi o polio (chorobę Heinego-Medina), która miała trapić już mieszkańców starożytnego Egiptu, jak dowodzą antyczne kamienie nagrobne.
czarna śmierć – pandemia wywoływana przez pałeczkę dżumy, która dotknęła XIV-wieczną Europę. Pisząc o tym, że była ona znana ludzkości już wcześniej, Volantowi chodzi o epidemię dżumy za czasów cesarza Justyniania, która w VI wieku po Chrystusie trawiła cesarstwo bizantyjskie oraz późniejsze, mniejsze przypadki zachorowań.
doktor plagi – określenie lekarzy, którzy zajmowali się ofiarami epidemii – rozpoznawalni dzięki charakterystycznemu strojowi z dziobatą maską, które jednak były marginalnym elementem ubioru.
Haffkine – Waldemar Haffkine, rosyjsko-francuski lekarz i bakteriolog, określany jako „zbawca ludzości” twórca szczepionki przeciwko cholerze i dżumie.
Jenner – Edward Jenner, angielski lekarz, który pod koniec XVIII wieku odkrył szczepionkę przeciwko ospie, która zastąpiła wcześniej stosowaną praktykę wariolizacji (zarażania zdrowych osób wydzieliną pobraną od chorych).
Koch – Robert Koch, niemiecki uczony i noblista, odkrywca m.in. bakterii wywołujących gruźlicę (Światowy Dzień Gruźlicy obchodzony jest w rocznicę dnia, w którym świat nauki został poinformowany, że Kochowi udało się wyizolować prątek tej choroby). Sformułował postulaty, które miały pomóc określić, czy dany mikroorganizm powoduje chorobę.
miazmaty – niezdrowe, trujące wyziewy, które od czasów średniowiecznych do XIX wieku traktowano jako źródło chorób i epidemii (niesławne morowe powietrze).
nestorów – tu w znaczeniu: osoby starsze.
period – okres.
Pasteur – Ludwik Pasteur, francuski uczony, pionier mikrobiologii i wirusologii (jak podaje Volant, to on ukuł termin wirus), twórca szczepionki między innymi przeciwko wściekliźnie.
Razes – Rhazes, właściwie Abu Bakr Muhammad ibn Zakarijja ar-Razi, wybitny średniowieczny lekarz perski, autor traktatu, w którym opisał różnice między ospą i odrą (nie uważał tej drugiej za chorobę zakaźną).
tuberkuloza – gruźlica („biała zaraza”), która trawiła ludzkość od XVII wieku do początku XX (po kilku dekadach przerwy znowu odżyła jako problem światowy).