Geex » Wiadomości » Jak urozmaicić i ułatwić zdalne lekcje z przedmiotów ścisłych?

Jak urozmaicić i ułatwić zdalne lekcje z przedmiotów ścisłych?

Michał Tomal

4 lata temu, 20 kwietnia 2020 Aktualizacja: 21 kwietnia 2020

Konieczność organizowania zdalnych lekcji pomieszała szyki i nauczycielom, i uczniom. I choć problemy dosłownie się mnożą (a może właśnie dlatego), warto próbować nowych rozwiązań. Chodzi przecież o to, aby jak najlepiej wykorzystać poświęcany na naukę czas. W tym wpisie znajdziesz kilka porad i inspiracji dla nauczycieli przedmiotów ścisłych.

Jakie warunki muszą zostać spełnione?

Udana i efektywna lekcja zdalna = właściwy dobór zadań + utrzymanie uwagi i zaangażowania uczniów + wsparcie i bieżąca ocena

Co rozumiem przez konkretne określenia?

Właściwy dobór zadań – po pierwsze – choć to trochę truizm – trzeba zadbać o to, aby ćwiczenia, które otrzymują uczniowie, nie były ani zbyt trudne, ani zbyt łatwe (moim zdaniem z dwojga złego lepsza jest ta druga opcja); po drugie warto te zadania nieco urozmaicić, ale o tym poniżej.
Utrzymanie uwagi i zaangażowania uczniów – łatwo wyobrazić sobie sytuację, w której młodzież otrzymuje do wykonania pięć zadań z podręcznika zaczynających się od słowa oblicz. Między drugim a trzecim przykładem uwaga ulatuje, a zaangażowanie ogranicza się do tego, aby mieć to wszystko już za sobą. Mowa przecież o nauce w domu – tu zawsze znajdą się jakieś rozpraszacze uwagi. Dlatego warto sięgać po ćwiczenia, które nie tylko zaciekawią, ale także będą wymagać przynajmniej odrobiny zaangażowania i kreatywności.
Wsparcie i bieżąca ocena – jeśli zostaną pozostawieni sami sobie, uczniowie zawsze znajdą pomoc – czy to wśród koleżanek i kolegów, czy to na portalach specjalizujących się w dostarczaniu gotowych rozwiązań. Dlatego warto być w kontakcie z młodzieżą (w miarę możliwości oczywiście) oraz przekazywać jej jak najbardziej kompletne wytyczne, najlepiej w formie nagrań, aby w razie potrzeby można było do nich wrócić.

Mam rzecz jasna świadomość, że to uproszczenie i uogólnienie. Uważam, jednak, że spełnienie tych trzech warunków pozwoli znacznie usprawnić sam proces prowadzenia zdalnych lekcji oraz ułatwi uczniom zdobywanie wiedzy, a nauczycielowi – jej przekazywanie.

O ile kwestia doboru zadań należy do pedagoga, bo przecież to on najlepiej zna swoją klasę i wie, jakie uczniowie mają możliwości, o tyle w dwóch pozostałych przypadkach warto poszukać wskazówek i inspiracji.

Pomysły na utrzymanie zaangażowania uczniów

W realiach nauki zdalnej kilka podobnych zadań do wykonania to najlepszy sposób na to, aby uczniowie potraktowali obowiązki po macoszemu. Czasem można jednak zmienić formę pracy lub uzupełnić ćwiczenia o dodatkowe wytyczne.

Nauka przedmiotów ścisłych z Pythonem

Pierwszym i już sprawdzonym pomysłem jest połączenie nauki przedmiotów ścisłych z podstawami programowaniami. Tutaj doskonale sprawdzi się Python, czyli język programowania opracowany na początku lat 90. przez Guido van Rossuma. Co ważne, do tworzenia podstawowych programów nie trzeba specjalistycznej wiedzy. Wystarczy poznać naprawdę nieskomplikowane podstawy. Znajdziecie je na przykład w tym wideo:

A jakie zastosowanie podczas lekcji może mieć Python? Przyjmijmy, że tematem jest powtórzenie wzorów figur geometrycznych. W jego ramach można wspólnie z uczniami napisać programy wykonujące obliczenia. To naprawdę proste (wiem, bo sam zrobiłem).

Przykładowa formuła, która do tego posłuży, wygląda następująco:

Krótkie wyjaśnienie:

liczba1 i liczba2 to określenia robocze zmiennych (można nadawać im dowolne nazwy, trzeba jednak pamiętać, aby zmiany uwzględnić w zwrocie wpisanym w czwartym wersie.
int to funkcja pokrywająca wartości liczbowe (ale wyłącznie w zakresie liczb całkowitych).
input – w dużym uproszczeniu – to funkcja wywołująca wyświetlenie treści w konsoli,
Komendy podaj długość boku trójkąta-a oraz podaj wysokość długości trójkąta opuszczonej na bok a wyświetlają się w konsoli, co jeszcze pokażę.
score to po prostu wynik, należy po nim postawić znak równości, a następnie wprowadzić wzór na obliczenia, które chcemy wykonać.
print to funkcja wywołująca wyświetlenie komunikatu na ekranie, w tym przypadku będzie to wiadomość, że pole trójkąta mierzy (wartość score).

W praktyce wygląda to tak:

Po opanowaniu przez uczniów podstaw można poprosić ich, aby kolejne programy napisali sami. W ten sposób lepiej opanują posiadaną wiedzę. Można również zwiększać poziom trudności i pokusić się o jeszcze więcej zmiennych. Do samodzielnego testowania Pythona polecam trinket.io. Wystarczy się zalogować (to darmowe), utworzyć własny trinket i wybrać język programowania. Co ciekawe, trinket.io umożliwia również ćwiczenie zapisu nutowego – taka wzmianka dla bardziej muzykalnych osób.

Moc wykresów

Suche dane liczbowe mogą nie tylko wyglądać surowo, ale i być trudne do zrozumienia. Dlatego warto uzmysławiać uczniom, że da się przedstawiać je w bardziej atrakcyjny sposób, na przykład przy użyciu wykresów. W ten sposób można też zwizualizować przebieg funkcji lub przyśpieszenie obiektu. Najprostszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z Excela. Poniżej wideo, które pokazuje, jak stworzyć wykres funkcji matematycznej:

W arkuszu kalkulacyjnym można stworzyć również inne wykresy – na przykład kołowe albo słupkowe. Każdy warto oczywiście z uczniami omówić, pokazując im, do jakich zastosowań będzie użyteczny. Można też poprosić uczniów o zobrazowanie konkretnych danych wybranym przez nich wykresem i poprosić o uzasadnienie wyboru. Podstawowe informacje dostępne są w wideo:

Istnieją oczywiście także inne opcje, być może nawet lepsze dla początkujących. Mowa tutaj o internetowych generatorach wykresów. Wystarczy wprowadzić dane, a program zajmie się resztą. Co najlepsze, taki wykres da się później wydrukować. Pod linkami znajdziesz polskojęzyczny generator wykresów oraz angielskojęzyczny generator wykresów. Korzystanie z obu jest intuicyjnie proste, więc zachęcam do przetestowania.

Geometria na ekranie smartfona lub komputera

Nie wiem, czy uczniowie lubią geometrię płaską. Sam za nią nie przepadałem, rysowanie zawsze mnie stresowało, a później – przerażony niską estetycznością moich bazgrołów – gubiłem wątek. Może gdybym miał do dyspozycji GeoGebra Geometry, życie byłoby prostsze. Ten niepozorny program pozwala całkiem szybko i sprawnie rysować obiekty geometryczne, dokonywać pomiarów oraz przekształceń. Co ważne, obsługa aplikacji jest nieco wymagająca – na przykład podczas pomiaru rozwartości kąta trzeba pamiętać o tym, aby zaznaczać punkty w odpowiedniej kolejności (drugim zaznaczonym musi być wierzchołek kąta). Na szczęście wszystkie funkcjonalności posiadają krótkie opisy, które wyjaśniają, jak je stosować – na przykład aby wytyczyć dwusieczną kąta, trzeba ten kąt zaznaczyć.

Aplikację GeoGebra Geometry znajdziecie w App Store i Google Play. Możecie również korzystać z niej na ekranie komputera – dostępna jest tutaj. Żądnych matematycznej wiedzy zachęcam też do bliższego zapoznania się z pełnymi zasobami portalu GeoGebra.

Wsparcie i bieżąca ocena

Tutaj nie będę oryginalny. Dużo już pisaliśmy o tym, jak pozostawać w stałej łączności z uczniami. Odsyłam wiec do artykułów:

Znajdziesz tam rzetelnie zebrane informacje, które pomogą Ci utworzyć wirtualną klasę i ułatwią wymianę materiałami.

Ze swojej strony dodam jeszcze, że bardzo dobrym pomysłem może być zastosowanie narzędzi do udostępnienia pulpitu, jak na przykład Screencastify, o którym więcej napisałem w tekście: Nauczanie zdalne. Google radzi, jak robić to efektywnie.

Pamiętaj, że podczas korzystania z niego możesz nie tylko udostępniać swój pulpit, ale także poprosić uczniów, aby udostępnili Ci podgląd aplikacji w czasie, w którym rozwiązują zadanie (lub wysłali nagranie). To pomoże Ci lepiej zrozumieć ich tok myślenia oraz wyeliminować najczęściej zdarzające się błędy.

A jakie są Twoje sposoby na urozmaicanie lekcji zdalnych z przedmiotów ścisłych? Podziel się nimi w komentarzu i pomóż innym usprawniać zajęcia dydaktyczne.

Źródła: hourofpython, geogebra