Nauczanie zdalne. Jak prowadzić lekcje online?

Wirtualne lekcje stały się faktem, wpisując się w wymagania szkoły XXI w. Potrzebne są jednak narzędzia, które zapewnią sprawną, obustronną komunikację: umożliwią przekazywanie wiedzy, zadawanie prac domowych, jak również weryfikację postępów dzieci i młodzieży. Oto kilka z nich.

Czym są lekcje online?

Wirtualne lekcje są zdalnym odpowiednikiem klasycznego nauczania, z tą różnicą, że uczniowie nie siedzą w szkolnych ławkach, ale w swoich domach. Brak osobistego kontaktu pociąga za sobą konieczność szeroko rozumianej komunikacji online, obecnej na kilku płaszczyznach.

Nauczyciel potrzebuje zatem pełnego pakietu swoich narzędzi, dostępnych w sferze wirtualnej. Trzeba przekazać uczniom wiedzę, czy to w formie notatek, czy tekstów do przeczytania. Trzeba z nimi porozmawiać i coś wyjaśnić. Trzeba również zadać prace domowe, odpytać, wystawić oceny.

Uczeń siedzący w swym domu powinien z kolei wykazać się wysoką samodyscypliną – oczywiście gdy zależy mu na zdobywaniu wiedzy i dobrych ocenach.

W klasie to wszystko odbywa się dobrze znanym, utartym schematem. Wirtualna szkoła stawia jednak nowe, nieznane dotąd wyzwania, w dodatku przed obiema stronami.

Nauczanie zdalne

Learning Management System

Oprogramowanie LMS służy do zarządzania nauką – planowania tematów lekcji, gromadzenia materiałów do nauki, zadawania prac domowych, a także do wystawiania ocen za postępy w nauce.

Virtual Classroom

Tymczasem Virtual Classroom jest wykładem online. Tą właściwą częścią lekcji, kiedy nauczyciel omawia temat, wyjaśnia i dyktuje notatkę. W tym celu warto korzystać z programów konferencyjnych, w których nauczyciel widzi uczniów przed kamerami i słyszy ich. Kiedy ktoś ma pytanie – zgłasza się i zadaje je na głos, online. Zarówno pytanie, jak i odpowiedź słyszą wszyscy.

Teams. Wszechstronne, darmowe narzędzie Microsoft

Aplikacja Teams, kojarzona zwykle z firmami i korporacjami, ma ogromny potencjał, dający się wykorzystać w nauczaniu wirtualnym. W Teamsach można łatwo i szybo utworzyć kilka odseparowanych od siebie projektów (w tym przypadku klas), dodając do nich notatki, arkusze, prezentacje i inne pliki, dostępne zarówno globalnie (dla wszystkich uczniów), jak i personalnie (dla każdego z osobna).

Nauczyciel zorganizuje również za pomocą Teams wideokonferencję dla wielu osób – czyli wszystkich uczniów. Aplikacja dostępna jest w wersji desktopowej i mobilnej. Dzięki temu można skorzystać z kamery selfie w smartfonie, zamiast kamery w laptopie. Co ważne, wersja mobilna i desktopowa synchronizują się, więc dane oraz powiadomienia dostępne są i tu i tu.

Teamsy są darmowe i każda szkoła może się bezpłatnie zarejestrować. Wystarczy przejść do podstrony Microsoft Edukacja. Tam znajdują się również wskazówki oraz przewodniki. Obsługa Teams nie jest trudna, wymaga jednak trochę wprawy, warto więc skorzystać z poradników wideo lub poprosić o pomoc kogoś, kto na co dzień korzysta z tej aplikacji i zna jej niuanse.

Wirtualna szkoła z narzędziami Google

Prostym, również darmowym zestawem narzędzi są Google Classroom i Google Hangouts Meet, będące częścią Google G Suite. Przy czym bezpłatne użytkowanie możliwe jest tylko wtedy, gdy szkoła przystąpiła do programu. W przeciwnym razie należy wykupić dostęp, niespecjalnie drogi, ale jednak.

Wspomniana na początku prostota użytkowania jest niewątpliwie zaletą, niestety obydwa środowiska nie są ze sobą bezpośrednio zintegrowane. Co to oznacza w praktyce?

Że lekcje przychodzi ustawiać w kalendarzu i rozsyłać je drogą mailową w formie linków. Dobrą praktyką jest generowanie osobnych linków dla poszczególnych klas, zamiast zapraszać wszystkich na jedną konferencję. Uczniowie, którzy zalogują się przed swoją lekcją będą przeszkadzać tym, którzy właśnie kończą zajęcia.

A co jeśli szkoła nie uczestniczy w programie? Wtedy należy zgłosić szkołę, lecz nie zrobisz tego samodzielnie. Jest to działka administratora szkolnej domeny. Następnie Google weryfikuje, czy domena na pewno należy do szkoły, co dotychczas zajmowało do 2 tygodni, lecz obecnie odbywa się szybciej. Administrator dodaje wreszcie adresy e-mail nauczycieli do konta szkoły i można rozpocząć naukę.

Google Classroom

W przejrzystym interfejsie nauczyciel ma ogromne możliwość:

  • stworzenia planu lekcji, dzieląc materiał na przedmioty i klasy;
  • udostępniania filmów, cyfrowych notatek, prezentacji, dokumentów;
  • wprowadzania ocen;
  • zadawania pytań sprawdzających;
  • zadawania prac domowych;
  • zezwalania uczniom na indywidualną lub zbiorową;
Na pytanie: ile osób może korzystać jednocześnie z Google Classroom odpowiadam: do 1000 osób (nauczyciele + uczniowie), przy czym samych nauczycieli może być jednocześnie 20. Są to zasoby zdolne zaspokoić chyba każdą polską szkołę średnią i podstawową. Przejdź do Google Classroom

Google Hangouts Meet

Gdy trzeba objaśnić coś uczniom, przekazać wiedzę w bardziej tradycyjnej formie, warto zorganizować wykład online przy użyciu Google Hangouts Meet. Niepodważalną zaletą Hangouts Meet jest opcja archiwizacji konferencji online. Dzięki temu każdy uczeń, który posiada link do zdalnego wykładu może do niego później wrócić i powtarzać materiał.

W spotkaniach na Hangouts Meet może brać udział jednocześnie 250 osób. Google Hangouts Meet dostępny jest też pod postacią aplikacji mobilnej, która pozwala odciążyć nieco komputer, szczególnie gdy nie jest to już najmocniejszy sprzęt. Przejdź do Google Hangouts Meet

Konferencje przez Zoom

Od znajomych nauczycieli słyszałem, że wiele szkół używa do wideokonferencji aplikacji Zoom. I wcale się nie dziwię, jest niebywale prosta w obsłudze, do tego daje się uruchomić na komputerach oraz urządzeniach mobilnych. W kontekście ograniczonego dostępu do sprzętu ten aspekt ma kluczowe znaczenie. Pisząc – ograniczony – mam na myśli często jeden komputer w domu, którym rodzeństwo musi się podzielić.

Genialna prostota obsługi sprowadza się tak naprawdę do 3 czynności:

  1. Pobrania i instalacji aplikacji Zoom (na komputery i mobile);
  2. Odebrania linku od prowadzącego (nie trzeba się rejestrować ani logować, ale korzystać z trybu gościa);
  3. Wejścia do udostępnionego pokoju i podania swego imienia.
Jak już wspomniałem, Zoom jest kompatybilny ze smartfonami i tabletami – nie trzeba kupować nowego laptopa ani kamery. Wystarczy używać tego, co jest już w domu.

Przejdź do aplikacji Zoom

Czy istnieje coś więcej?

Maturalnie, że istnieje! Na przestrzeni lat powstało wiele aplikacji do kształcenia na odległość. Z różnorakich rozwiązań korzystają przecież szkoleniowcy, tak odbywają się stale kursy online. I to działa należycie, teraz zmieniła się skala oraz grupa zawodowa, bo to nauczycielom przyszło nauczać poza szkolnymi klasami.

Specjaliści polecają m.in.:

Każde z nich ma swoje wady i zalety. Lecz jeśli wolno mi coś w tej materii doradzić, postawiłbym na jednorodność oprogramowanie oraz środowisko znane większości nauczycieli. Do takich środowisk należą platformy Google i Microsoft. Łatwiej będzie sobie wzajemnie pomagać i rozwiązywać problemy, gdy większość skorzysta z tych samych narzędzi.

Tymczasem od siebie życzę uczniom i nauczycielom wytrwałości w nauczaniu zdalnym oraz jak najlepszych wyników 😊

Learnetic: materiały, narzędzia i wiele innych.

Wszystkich nauczycieli gorąco zachęcam do odwiedzenia platformy Learnetic, gdzie znajdują się nowoczesne rozwiązania on-line i off-line do prowadzenia ciekawych, interaktywnych lekcji z dziećmi i z młodzieżą. Platforma obfituje w narzędzia do pracy z uczniami wymagającymi pomocy logopedycznej, mającymi trudności z pisaniem lub z ortografią, oferuje ponadto rozwiązania dla osób z percepcją wzrokową oraz słuchową. Miejsce z wiedzą bezcenną, oferujące olbrzymie możliwości rozwoju zawodowego.

Szkoła zdalnego nauczania

Chcesz wiedzieć więcej o uczeniu się na odległość? Przejdź do x-komowej szkoły zdalnego nauczania, gdzie znajdziesz jeszcze więcej wiedzy. Powodzenia!