„Avengers” – komiks i historia grupy. Co warto wiedzieć o popularnych bohaterach Marvela?

Jedna z najbardziej ikonicznych superbohaterskich grup, rozsławiona jeszcze bardziej przez tworzone w ostatnim dwudziestoleciu filmy i seriale. Mowa o Avengers. Komiks o ich przygodach po raz pierwszy pojawił się w latach 60. ubiegłego wieku. Od tamtej pory skład drużyny zmieniał się wielokrotnie, przechodziła ona również wiele innych metamorfoz. Jak wygląda z grubsza historia powstania Avengers i co warto wiedzieć o Mścicielach?

Jak wyglądały narodziny Avengers? Komiks #1 i początki

Większość mniej zasiedziałych fanów, dla których liczą się przede wszystkim filmy Avengers, komiks już mniej, wiązać mogą powstanie grupy ze stojącym na czele organizacji SHIELD Nickiem Fury’m. A wśród członków będących w drużynie od samego początku na pewno wskażą Kapitana Amerykę, który przez lata był jednym z najbardziej kojarzonych z Mścicielami superherosów. Tymczasem sytuacja wyglądała nieco inaczej, a początków Avengers należy szukać… u konkurencji, czyli DC

To bowiem rywalizujące wydawnictwo jako pierwsze wypuściło komiks, w którym bohaterowie różnych tytułów współpracowali ze sobą jako członkowie jednej grupy. Mowa o Justice League of America. Odpowiedz Marvela została przygotowana przez legendy w osobach Stana Lee oraz Jacka Kirby’ego. Dodatkowym czynnikiem było spóźnianie się z pierwszym numerem nowej marvelowskiej serii – Daredevila. Aby uniknąć strat związanych z koniecznością zapłacenia drukarni – niezależnie od tego, czy w danym terminie dostarczą materiał, czy nie – Lee zdecydował się sięgnąć po istniejących już bohaterów, co pozwoliło skrócić proces twórczy.

Avengers komiks okładka pierwszy numer
Źródło: Marvel Database

Bohaterami tymi byli Hulk, Thor, Iron Man, Wasp oraz Ant-Man. To właśnie oni stanowili pierwotny skład Avengers. Komiks numer 1, przedstawiający historię założenia grupy, ukazał się we wrześniu 1963 roku. W wyniku intrygi Lokiego, któremu zależało na wyrównaniu rachunków z Thorem, Iron Man, Ant-Man i Wasp rozpoczynają pościg za niewinnym Hulkiem. Tymczasem dwóch bogów toczy ze sobą walkę na Wyspie Zapomnienia. Zwycięski Thor zabiera Lokiego na Ziemię, by oczyścić Hulka z zarzutów. Tam bogu psot udaje się uwolnić, ale zostaje pokonany dzięki mocom Ant-Mana. Widząc, że więcej mogą osiągnąć razem, bohaterowie decydują się połączyć siły i działać odtąd jako Avengers (nazwę drużyny wymyśliła, co widać na załączonym obrazku, Wasp).

Źródło: Marvel Database

Kiedy do Avengers dołączył Kapitan Ameryka?

Widać, że w początkowym rosterze zabrakło Kapitana. Na jego dołączenie do Avengers nie trzeba było jednak długo czekać. Pojawił się bowiem już w czwartym numerze, w którym został odnaleziony zahibernowany w lodzie. Zastąpił on Hulka, który już w drugim komiksie z serii opuścił szeregi Mścicieli, a nawet stał się ich przeciwnikiem.

Avengers komiks Kapitan Ameryka dołącza
Źródło: Marvel Database

Mówiąc o przeciwnikach – wraz z Kapitanem, powrócił też jego stary wróg, Baron Zemo. W szóstym numerze Avengers musieli zmierzyć się ze stworzoną przez niego grupą superłotrów – Masters of Evil, których skład został w kolejnym zeszycie o pochodzącą z Asgardu czarodziejkę Amorę.

Avengers kontra Baron Zemo
Źródło: Marvel Database

Z kim jeszcze na przestrzeni lat musieli się zmagać Avengers w komiksie?

W następnym – ósmym – numerze na scenę wkroczył kolejny adwersarz Mścicieli oraz marvelowski superzłoczyńca, czyli podróżujący w czasie Kang Zdobywca. Spośród innych, licznych przeciwników, z którymi musieli się mierzyć Avengers, wymienić można również Taskmastera (obdarzonego fotograficzną pamięcią najemnika, zdolnego bez trudu kopiować umiejętności danego bohatera przez samą tylko obserwację), Ultrona (stworzonego przez Hanka Pyma, czyli Ant-Mana, potężnego androida) czy Szalonego Tytana Thanosa, zmutowanego przedstawiciela nieśmiertelnych Wiecznych, z fiksacją na punkcie Śmierci.

Thanos Avengers
Źródło: Marvel Database

Niejednokrotnie zdarzało się też, że były przeciwnik Mścicieli dołączał do grupy, lub przeciwnie – dawny członek stawał się wrogiem (przykładem może być Hulk).

Członkowie Avengers i zmiany składów

W numerze siedemnastym Avengers opuścili pierwsi Mściciele – Thor, Ant-Man vel Giant Man, Wasp i Iron Man. Ich zamiennikami u boku Kapitana Ameryki zostali Hawkeye, Quicksilver oraz Scarlet Witch. Czwórka ta była znana jako Cap’s Kooky Quartet i – z uwagi na przeszłość nowych Mścicieli – nie cieszyła się początkowo popularnością wśród mieszkańców universum Marvela.

Avengers komiks Cooky Quartet
Źródło: Marvel Database

Do Avengers – na dłuższy lub krótszy okres – dołączali tacy bohaterowie, jak Herkules, Czarna Wdowa, Black Knight, Falcon, Namor, Iron Fist, Beast, Storm czy Wolverine z  X-Menów, Czarna Pantera, Vision, Spider-Woman, Ms. Marvel czy Reed i Sue Richardsowie z Fantastycznej Czwórki. Łącznie Mścicielami była przeszła setka marvelowskich herosów (cały czas liczymy tylko główną linię, czyli Earth-616).

Z czasem Avengers nawiązali też współpracę z rządem USA oraz wyodrębnili osobną grupę, działającą na wschodnim wybrzeżu. W skład West Coast Avengers weszli Hawkeye, jego żona – Mockingbird, Iron Man (był nim wówczas James Rhodes, a nie Tony Stark, który jednak szybko zajął swoje miejsce), Wonder Man oraz Tigra.

Źródło: Marvel Database

Pierwszy zeszyt czteroczęściowej miniserii ukazał się we wrześniu 1984 roku. W 102 numerze drugiej serii (1994 rok) oddział, w którym znajdowali się wówczas m.in. US Agent, Scarlet Witch i Spider-Woman, został rozwiązany, a na jego zgliszczach powstała nowa superbohaterska grupa – Force Works. West Coast Avengers zapoczątkowali w każdym razie tradycję, zgodnie z którą prócz głównemu teamu Mścicieli pojawiają się także poboczne.

Jakie były ważne wydarzenia w historii Avengers?

Dokładne i szczegółowe opisanie całej historii Mścicieli wymagałoby serii osobnych artykułów. Wśród ważnych i brzemiennych w skutki wydarzeń można wymienić:

  • szlachetną” próbę przejęcia przez Visiona kontroli nad światem – choć został powstrzymany, jego działania doprowadziły do nadszarpnięcia stosunków z rządem amerykańskim (Avengers  vol. 1 251 – 255);
  • atak Barona Zemo i jego Masters of Evil na stanowiącą siedzibę Mścicieli posiadłość (Avengers Mansion) – całość układa się w historię Avengers Under Siege (Avengers vol. 1 270 – 277, a także West Coast Avengers vol. 2 16 oraz Amazing Spider-Man 283);
  • zniszczenie części universum przez Thanosa (znana z adaptacji filmowej historia The Ininity Gauntlet);
  • udział w galaktycznej wojnie pomiędzy rasami Shi’ar i Kree, w którą została również wciągnięta Ziemia – w jej wyniku doszło do rozłamu w drużynie, po tym jak część Mścicieli – pod przewodnictwem Iron Mana – dokonało egzekucji ludobójczej Najwyższej Inteligencji – wszystko zostało przedstawione w 19-częściowej historii Operation Galactic Storm, która toczyła się w różnych tytułach, nie tylko samych Avengers;
  • walkę u boku innych bohaterów przeciwko Onslaughtowi – istocie powstałej z połączenia umysłów Profesora Charlesa Xaviera i Magneto (przedstawioną w komiksowym evencie o tej samej nazwie); część Mścicieli i innych postaci trafiła w jej następstwie do kieszonkowego wszechświata, stworzonego przez syna Reeda i Sue Richardsów (umożliwiło to stworzenie rozgrywającego się w alternatywnym świecie crossoveru/rebootu Heroes Reborn) , a pozostali bohaterowie rozwiązali drużynę;
  • powrót bohaterów z alternatywnego wymiaru i walka z Morgan Le Fay, której udało się zakląć herosów – poza Scarlet Witch – by jej służyli – po pokonaniu czarodziejki utworzył się nowy skład Avengers (wydarzenia przedstawione w historii Heroes Return);
  • walkę Mścicieli z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości z Immortusem – przyszłym wcieleniem Kanga Zdobywcy – i Strażnikami Czasu (Avengers Forever);
  • kolejne starcie z Kangiem, dokonującym wraz ze swoim synem – Scarlet Centurionem – inwazji na Ziemię (Kang’s Dynasty);
  • ocalenie planety (i nie tylko) przed stojącym na czele Zodiacu Skorpionem – w podziękowaniu ONZ udzieliła Avengersom specjalnego statusu dyplomatycznego, a Avengers Mansion stała się ambasadą;
  • udział w grze dwóch kosmicznych sił, w której ich rywalami byli członkowie Ligi Sprawiedliwości z universum DC (JLA/Avengers);
  • potężny kryzys, spowodowany przez rozchwianą emocjonalnie Scarlet Witch, który doprowadził do rozwiązania oddziału (Avengers Disassembled);
  • utworzenie New Avengers przez Kapitana Amerykę oraz Young Avengers przez nastoletnią wersję Kanga;
  • udział w wojnie pomiędzy dwiema frakcjami superbohaterów, dowodzonymi przez Kapitana Amerykę oraz Iron Mana (Civil War);
  • inwazję zmiennokształtnych obcych Skrulli (Secret Invasion), po której obwiniany o nieudolność Tony Stark został zastąpiony przez Normana Osborna, który stworzył m.in. Dark Avengers, gdzie większość bohaterów zastąpili przebrani superzłoczyńcy (działo się to w ramach toczącego się w universum Marvela eventu Dark Regin); kierowany przez Lokiego Osborn dokonał ataku na Asgard, którego bronili starzy Avengersi – ostatecznie Norman został pokonany, a jego miejsce zajął Steve Rogers, czyli (wówczas były) Kapitan Ameryka (Siege oraz komiksy w ramach Heroic Age);
  • walka z usiłującym przejąć władzę nad Asgardem Serpentem – podczas niej Roger ponownie wcielił się w Kapitana Amerykę, została zniszczona Wieża Avengers (druga obok posiadłości kwatera), a Thor poświęcił swoje życie, by pokonać Serpenta (Fear Itself);
  • konflikt z mutantami, związany ze zbliżającą się do Ziemi kosmiczną potęgą Phoenix – po jego zakończeniu powstała kolejna gałąź Mścicieli, Avengers Unity Division, której celem było zbliżenie do siebie ludzi i mutantów (Avengers vs. X-Men);
  • kolejny kryzys na skalę kosmiczną – tym razem chodziło o zderzenie dwóch Ziemi (Time Runs Out, Secret Wars 2015);
  • powstanie nowych Avengers (w ramach swego rodzaju rebootu universum Marvela – All-New, All-Different Marvel), udział w kolejnej wojnie domowej superherosów (Civil War II) i wyodrębnienie w jej następstwie kolejnej grupy – Champions, z młodszymi członkami, oraz walka z takimi przeciwnikami, jak Grandmaster, Challenger czy Dark Celestials;
  • powrót Steve’a Rogersa do roli Kapitana Ameryki – niestety, w nieco zmienionej postaci (Secret Empire).
All New All Different Avengers
Źródło: Marvel Database

Avengers – komiks na ekran? Jak wyglądały próba adaptowania Mścicieli w kinie i telewizji?

Dzisiaj Avengers i inni bohaterowie Marvela rządzą kinem popularnym – jednak nie zawsze tak było. Bardzo wiele wcześniejszych prób adaptowania komiksów z Kapitanem Ameryką, Hulkiem czy Thorem – w postaci seriali lub filmów kinowych czy telewizyjnych – kończyły się mniejszym lub większym niepowodzeniem (do sympatycznych wyjątków należał The Incredible Hulk z Lou Ferrigno, który jednak lepiej wypadał w wersji odcinkowej niż w osobnych filmach TV). 

Nieco lepiej bohaterowie radzili sobie w animacji. Choć i tam nie doszedł do skutku projekt animowanej serii z Kapitanem Ameryką w latach 90., a Avengers: United They Stand, z niemalże zerową rolą najbardziej twarzowych Mścicieli, nastawione bardziej na gimmickowe zbroje i sprzedaż zabawek, skończyło się po zaledwie 13 odcinkach.

Przełom przyszedł wraz z narodzinami MCU, którego korzenie sięgają planów crossoveru w 2003 i 2005 roku. Więcej o współczesnych adaptacjach Avengers dowiecie się z kolejnego artykułu. A jeśli chcecie już teraz dowiedzieć się, w jakiej kolejności oglądać filmy z MCU, zapraszamy do osobnego tekstu.

Marvelmania w sklepie al.to – figurki i gadżety dla fanów Avengers

Fanów Avengers – komiksu, filmów i nie tylko – zapraszamy też do odwiedzenia sklepu al.to. Do końca kwietnia 2021 roku można wziąć udział w Marvelmanii, podczas której szczególnie dużo uwagi poświęcone jest figurkom, gadżetom czy zestawom LEGO związanym z Mścicielami.

Marvel Mania w al.to

Źródła: Marvel Database, TV Tropes, Variant Comics, Comics Explained, Thrillist, Cinematical