Programy popularnonaukowe w sieci. Poznaj i skorzystaj z wartościowych materiałów na YT

YouTube to nie tylko czelendże, dramy czy pranki. To również wiele wartościowych materiałów, które z powodzeniem można wykorzystać w edukacji szkolnej. Te programy mogą być cennym dodatkiem do lekcji, wprowadzeniem do poruszanych czy zasygnalizowanych treści. A dla bardziej zainteresowanych tematem uczniów okazją do poszerzenia wiedzy. Poznaj kanały popularyzujące naukę na YT.

Uwaga! Naukowy Bełkot

Liczący na chwilę obecną przeszło pół miliona subskrybentów kanał, należy do jednego z najbardziej znanych upowszechniających naukę. Jego twórcą jest Dawid Myśliwiec, finalista organizowanego przez serwis PAP – Nauka w Polsce oraz MEN konkursu Popularyzator Nauki, a także autor poświęconej zagadnieniom genetyki książki Przepis na człowieka.

Na jego kanale znaleźć można filmy poruszające rozmaite tematy z zakresu nauk przyrodniczych, ale nie tylko. Są tu też tematy z historii nauki czy ogólnej, jak również zahaczające o rozwój osobisty (któremu więcej uwagi poświęciła Magdalena w artykule: Coach prawdę Ci powie, czyli jak dbać o samorozwój bez wychodzenia z domu?), np. dotyczące prokrastynacji. Wszystko to podawane jest w interesującej i atrakcyjnej dla widza formie (np. od mema z nosaczem do zagadnień ewolucji) – a przy tym bez unikania przerostu formy show nad treścią.

Nauka. To lubię

Podobny, zarówno pod kątem popularności, jak i poruszanych tam treści czy stosowanej formy, jest kanał fizyka Tomasza Rożka. Autor popularnonaukowych książek (Nauka – po prostu. Wywiady z wybitnymi czy Nauka – to lubię. Od ziarnka piasku do gwiazd) i pomysłodawca projektu Akademia Superbohaterów, przybliżającego postaci polskich naukowców, tłumaczy zagadnienia dotyczące fizyki, chemii, astronomii czy biologii.

Tak, jak na kanale Dawida Myśliwca, nie brakuje też poruszania tematów społecznie ważnych. Tomasz Rożek opowiada więc o zmianach klimatycznych, problemie smogu, podejrzeniach co do szkodliwości łączności 5G, ale też poziomie polskich uniwersytetów.

Polimaty

Co to trudne słowo w ogóle znaczy? Polimatem nazywamy osobę, uczonego, który może pochwalić się rozległą, encyklopedyczną wiedzą. I właśnie takimi informacjami z wielu różnych dziedzin dzieli się prowadzący kanału dziennikarz Radosław Kotarski. W każdy czwartek po południu ukazuje się nowy odcinek, a nagrane filmy są też dostępne jako podcasty.

Jaka naprawdę była polska husaria? Czy można umrzeć z przejedzenia? Co słyszą i w jakim języku myślą głusi? Czy polskie wojsko faktycznie atakowało w ’39 roku niemieckie czołgi szablami? Czy szerszeń jest naprawdę tak groźnym owadem? Co warto wiedzieć o Wisławie Szymborskiej? Jakie jest pięć zasad mafii? Duży przekrój tematyczny… A to tylko niektóre z poruszanych tam zagadnień. Część z nich Radosław omawia także w swoich książkach (Nic bardziej mylnego i Włam się do mózgu!).

Mówiąc Inaczej

Wiele osób zapewne pamięta emitowany w TVP program Ojczyzna – polszczyzna profesora Jana Miodka. Jego odpowiednikiem w świecie nowych mediów jest kanał Pauliny Mikuły, na którym udziela ona językowych porad i tłumaczy różne lingwistyczne niuanse.

Absolwentka filologii polskiej na UW wskazuje błędy językowe, które popełniane są w codziennych konwersacjach, na żywo i w internecie. Podaje przykłady wyrażeń używanych niezgodnie z ich sensem, omawia także żargon właściwy dla danej grupy i daje wskazówki, jak np. nie składać życzeń. Mówiąc inaczej – dzieli się wiedzą, która przyda się nie tylko podczas pisania wypracowania czy egzaminu ustnego. Jeśli bardziej przemawia do Ciebie słowo pisane – Paulina opublikowała również książkę pod takim tytułem, jak jej kanał. 

SciFun

Kolejny z kanałów skupionych wokół nauk ścisłych. Dariusz Hoffman nie tylko omawia kwestie z fizyką czy astronomią, ale również przeprowadza różne eksperymenty. Buduje z kartonu camera obscura i turbinę parową z puszki po Coli. Sprawdza, czy za pomocą błota można niczym Arnold Schwarzenegger oszukać kamerę termowizyjną i czy świetlówki działają lepiej pod linami wysokiego napięcia. Testuje telefon ze sznurka, a korzystając ze starożytnych metod mierzy średnicę Ziemi.

Na jego kanale znajdziesz również omówienie działania praw fizyki w Gwiezdnych wojnach i popularnych filmach sci-fi, a także argumentów płaskoziemców, wywiad z Mirosławem Hermaszewskim, reportaże z domu Nikoli Tesli i Europejskiego Centrum Astronautów czy testy zabawek edukacyjnych. A także wiele innych interesujących materiałów, które mogą być punktem wyjściowym do rozważań na przykład co do eksploracji kosmosu w przyszłości albo jak rozwój sztucznej inteligencji wpłynie na rynek pracy.

Astronarium

Program telewizyjny, emitowany w czwartki na TVP3. Jego odcinki umieszczane są także na oficjalnym kanale YT. Jak można domyślić się po nazwie, tematyka kanału obraca się wokół zjawisk badań kosmosu oraz astronomii. Prowadzący Bogumił Radajewski wraz z zaproszonymi ekspertami tłumaczy zawiłe meandry gwiezdnych problemów, zahaczając także o pokrewne zagadnienia. Czym są supernowe? Na czym polega komunikacja kwantowa? Jak ewoluowały galaktyki? Skąd się wzięły pierwiastki? Ale mowa jest też np. o zagadce grobu Kopernika czy odwiecznej kwestii – czy jesteśmy sami we wszechświecie i czy jest gdzieś bliźniacza Ziemia?

Poza tym program pomaga również początkującym pasjonatom astronomii, którzy chcą zacząć obserwować niebo i wykonywać fotografie. A jeśli interesują Cię tego typu aktywności, sprawdź teksty Michała: Gdzie jest Mały Wóz? Polecane aplikacje do obserwacji nieba oraz Czy teleskop to to samo co luneta? Czyli astronomia dla bardzo początkujących.

Astrofaza

Jeszcze jeden kanał poświęcony kosmicznym tematom i problemom. Uznać go można za nieco lżejszy bardziej dopasowany do zasiedziałego na YT młodego widza. Prowadzący Piotr Kosek tłumaczy pojęcia i zjawiska (kometa, antymateria, ale też dylatacja czasu czy planetozymal), odpowiada na pytania, takie jak co by się stało, gdyby Ziemia straciła jądro, dlaczego Mars jest czerwony, czy na Księżycu może rozłożyć się ciało, ale też czemu w komosie ciężko… jest upiec ciastka.

Do tego znaleźć tu można nowinki i prognozy ze świata astronautyki i badań kosmosu oraz szeroko pojętej techniki (np. o drukowaniu protez i zapisie DNA na dysk twardy), materiały zahaczające o historię nauki, reportaże i porady dotyczące obserwacji nieba czy pokazujące, jak złożyć lądownik księżycowy z LEGO.

Ciekawe Historie

Bardzo często spotkać można zarzuty, że tematyka historii XX wieku traktowana jest w szkole po macoszemu. Kanał Tomasza Czukiewskiego może nieco zapełnić tę lukę. Dzięki zamieszczanym tu treściom można poznać kulisy upadku ZSRR czy podjęcia decyzji o zorganizowaniu Powstania Warszawskiego, a także sylwetki taki polityków jak Nikita Chruszczow, Leonid Breżniew czy Edward Gierek.

Omawiane są też historie słynnych zdjęć, np. samospalenia buddyjskiego mnicha na znak protestu wobec prześladowań w Wietnamie, a na przykładzie filmu Upadek Berlina analizowana jest stalinowska propaganda. Ale są też materiały z kultury popularnej, np. o reklamach, które niezbyt dobrze się zestarzały czy o słynnym przekręcie przemysłu muzycznego w latach 80.

Pasja informatyki

Cyfryzacja społeczeństwa sprawiła, że lekcje z technologii informacyjnej przestały być (tylko) okazją do buszowania w necie, grania w gry czy zajęciami dla wąskiej grupki geeków. Coraz więcej osób, nie tylko w wieku szkolnym, próbuje zrozumieć skomplikowany świat języków programowania, systemów czy software’u. I tu wchodzą Mirosław Zelent i Damian Stelmach.

Na ich kanale można obejrzeć filmy, dzięki którym Java Script, HTML czy MySQL staną się mniej tajemnicze. Podobnie ze sprawami zarządzania siecią czy konfiguracji sprzętowej. Ale to nie wszystko, bo są tu też materiały, które zahaczają nieco o samorozwój, a przy tym są nadal powiązane z informatyką (Filozofia w serialu Mr. Robot).

FILOZOF Z BECZKI

Skoro o filozofii mowa, to na koniec naszego zestawienia warto polecić kanał, który zajmuje się tą właśnie dziedziną. Pomoże on przybliżyć postaci wybitnych filozofów (od starożytności po czasy współczesne) oraz ich poglądy, które mocno zaznaczyły się w historii. Ale to nie wszystko – są tu również fragmenty wybranych tekstów (autorstwa m.in. Romana Ingardena czy Karla Jaspersa), bajki filozoficzne oraz omówienia pewnych zagadnień i zjawisk z pogranicza filozofii oraz psychologii. Przydadzą się one nie tylko na lekcji etyki, ale również do samodzielnego kształcenia – niezależnie od wieku.

To oczywiście tylko dziesięć przykładowych kanałów. Znaleźć ich można o wiele więcej? Jakich brakuje Twoim zdaniem? Co sądzisz o tych wymienionych? Daj nam znać w komentarzu.

Poznaj także opisywane przez Michała kursy online oraz przedstawiane przez Magdalenę miejsca w internecie, gdzie można uczyć się przyrody. A jeśli interesuje Cię to, jak efektywnie zapamiętywać poznane treści w ten czy inny sposób treści, sprawdź artykuł Piotra: Jak się uczyć, żeby się nauczyć? Poznaj skuteczne techniki zapamiętywania