Stojąc przed wyborem nowej karty graficznej można się nabawić lekkich zawrotów głowy. Wybór dostępnych modeli jest ogromny. Rozstrzał cenowy oraz ilość cyfr w tych wszystkich nazwach wprowadza w zakłopotanie nawet najtęższe umysły. I od tego jest Geex – rozwiewamy wątpliwości i rozwiązujemy zagadki.
Rynkiem kart graficznych rządzi dwóch producentów – NVIDIA oraz AMD. Zarówno jedni, jak i drudzy tworzą układy do gier, ale także do zastosowań profesjonalnych. U każdego znajdziesz coś dla siebie. Wybór konkretnego producenta może być uwarunkowany na przykład w przypadku, gdy planujesz mostkowanie kart.
Mostkowanie, to znaczy tworzenie układu multiGPU, z dwóch lub większej liczby kart. Wtedy koniecznie upewnij się, który standard wspiera Twoja płyta główna – SLI (NVIDIA) czy CrossFire (AMD).
Zazwyczaj jednak, na półkach sklepowych znajdziesz karty na przykład Gigabyte, ASUS czy MSI. Te firmy zajmują się tworzeniem układów chłodzenia, czasami dokonują lekkich modyfikacji w specyfikacjach (na przykład zwiększają zegary rdzenia). W dalszym ciągu jednak są to karty AMD oraz NVIDIA.
Aby zrozumieć w jaki sposób wybrać najlepszą dla siebie kartę graficzną, trzeba choć powierzchownie wiedzieć co jest co. Na które parametry zwrócić uwagę i za co odpowiadają. Więc po kolei.
Video RAM, to pamięć, w której wykonywane są obliczenia procesora graficznego. Zazwyczaj w specyfikacji poznajemy ilość, użyte moduły, oraz taktowanie VRAM. Obecnie coraz więcej kart idzie w kierunku 8 GB, najwydajniejsze modele mają co najmniej 11 GB, z kolei tańsze układy 4 GB. Poniżej tej wartości mamy już do czynienia bardziej z jednostkami biurowymi aniżeli do grania.
Jeśli chodzi o rodzaj modułów to standardem jest pamięć GDDR6, rzadziej GDDR5 lub GDDR5X. Wydajniejszą opcją (oraz droższą i rzadszą) jest HBM2. Użyte moduły mają wpływ na maksymalną przepustowość danych.
Ostatnia, lecz równie ważna sprawa – taktowanie pamięci, podawane w megahercach (MHz). Te w prostej linii przekłada się na ogólną wydajność karty. Niektóre modele mają dopisane w nazwie coś w stylu OC lub GAMING OC. W ten sposób producenci oznaczają modele, które mają fabrycznie podniesione zegary. Nie należy jednak przekreślać przez to modeli bez tego oznaczenia – overclockingu można dokonać samemu, w domu.
Ciężko jest porównywać ten parametr na linii NVIDIA vs AMD. Co do zasady, każda architektura GPU działa nieco inaczej, więc same te wartości mogą niewiele mówić. Najlepiej kierować się w tym przypadku regułą „im więcej, tym lepiej”. Porównując jednak dwa modele z tej samej rodziny (np. Turing) – wyższy zegar będzie świadczył o wyższej wydajności procesora graficznego.
To element, który odpowiada za komunikację między rdzeniem a pamięcią karty graficznej. Jego wartość podaje się w bitach, a obecnie najpopularniejsze są szyny 192-bitowe oraz 256-bitowe. Im szersza jest magistrala, tym więcej danych może jednocześnie przemieszczać się między rdzeniem a VRAM-em. Nie należy jednak wybierać szerszej szyny kosztem np. mniejszej ilości pamięci, bowiem więcej VRAMu zagwarantuje wyższą wydajność.
Mniej wydajne, a przez to mniej prądożerne, karty pobierają cały potrzebny do działania prąd poprzez złącze PCIe. Jednak obecnie większość kart – szczególnie gamingowych – do prawidłowego działania wymaga podłączenia dodatkowej wtyczki z zasilaniem. Mogą być to złącza 4-pin, 6-pin (4+2) lub 8-pin. Najwydajniejsze karty mogą nawet potrzebować zasilania ze złącza 2×8-pin. Dlatego też, przed wyborem konkretnego modelu koniecznie sprawdź, czy Twój zasilacz posiada odpowiednie kable.
Oczywiście należy się również upewnić, czy zasilacz jest wystarczająco mocny. Dobierając mocną, gamingową kartę z najwyższej półki do zasilacza o mocy 350 W, może Cię spotkać rozczarowanie. Zazwyczaj w karcie produktu znajdziesz informację o rekomendowanej mocy zasilacza.
Generalnie karty graficzne dostępne są z trzema rodzajami systemów chłodzeń.
Pierwszy z nich – aktywny. Oznacza to, że wentylatory pracują non-stop. Bez względu na to, czy kreślisz kwadraty na pulpicie, odpisujesz na maila czy przechodzisz ulubioną grę. Wentylatory się kręcą. Cały czas wytwarzając dźwięk.
Drugi – pasywny. Spotykany w najmniej wydajnych kartach. Takie GPU jest całkowicie pozbawione wentylatorów. Za schładzanie układu odpowiada duży radiator. Jest to oczywiście najmniej wydajny sposób chłodzenia kart – ale za to całkowicie niesłyszalny. Idealnie sprawdza się w komputerach biurowych.
Trzeci – półpasywny. Jak nazwa wskazuje – łączy w sobie cechy dwóch poprzednich. W takim chłodzeniu, wentylatory zaczynają pracować dopiero wtedy, gdy temperatura karty wzrośnie do określnej wartości (te można zazwyczaj edytować w odpowiednim oprogramowaniu). Dzięki temu, podczas na przykład przeglądania internetu, karta jest bezgłośna. Natomiast w grach czy innych wymagających chwilach – wentylatory dbają o to, by się nie przegrzała.
W internecie można znaleźć wiele zdjęć, na których ktoś wycinał dziurę w obudowie, ponieważ karta graficzna się w niej nie mieściła. Nie bądź jak te osoby. Sprawdź wymiary GPU przed zakupem i upewnij się, że masz dość miejsca w swoim komputerze.
Czy najlepszą kartą graficzną będzie ta, najdroższa? Może ta z największą liczbą pamięci VRAM? Najwyższy zegar? Najbardziej oledowana? Można by oczywiście powiedzieć – bierz NVIDIA RTX 2080 Ti i nie martw się o wydajność. Nic lepszego do gier nie znajdziesz. To poniekąd prawda, jednak nie każdemu taka karta jest potrzebna. Aspektów, na które trzeba zwrócić uwagę podczas wyboru karty graficznej jest kilka. Aby wybrać najlepszą kartę graficzną dla siebie, najlepiej odpowiedz sobie na kilka pytań.
Po pierwsze – do czego potrzebna mi karta graficzna? Do grania? Do biura? Do obrabiania filmów, zdjęć? Jeżeli do grania – należy rozejrzeć się za mocniejszymi konstrukcjami. Do biura nie będzie Ci potrzebna karta z najwyższej półki. Lepszym wyborem będzie mniej wydajny model, najlepiej z pasywnym chłodzeniem – w końcu spędzisz przy tej karcie kilka godzin dziennie.
Po drugie – w co i jak grasz? Oczywiście jeżeli w ogóle grasz. Im wyższa rozdzielczość, wyższe detale i bardziej rozbudowana gra, tym oczywiście wydajniejsza musi być karta – a także mieć więcej pamięci VRAM. Gry e-sportowe, takie jak CS:GO czy LoL, nie są specjalnie wymagające. Gra się w nie zazwyczaj także na niższych ustawieniach graficznych. Do takich tytułów wystarczy karta graficzna z 4 GB VRAM.
Jeżeli częściej grasz w bardziej wymagające tytuły, takie jak Wiedźmin 3 czy GTA V – potrzebujesz mocniejszego sprzętu. W niższych rozdzielczościach i przy średnich detalach wystarczy 6 GB, jednak chcąc grać z wyższą jakością obrazu, na przykład w rozdzielczości WQHD, lepiej uzbroić się w co najmniej 8 GB VRAM.
Celowo pomijam tu kwestie taktowań i konkretnych modeli. W tańszych kartach graficznych, na przykład GeForce GTX 1050 Ti, próżno szukać modeli z 6 GB pamięci VRAM. Z kolei w średniej półce, na przykład GeForce GTX 1660 czy GeForce RTX 2060 – nie znajdziesz 8 GB. Dlatego posiadając daną wartość VRAM, zawężasz swoje pole poszukiwań z kilkuset modeli do kilkunastu/kilkudziesięciu.
Po trzecie – wodotryski, czyli na przykład ray tracing i DLSS. Pierwsze, a więc śledzenie promieni w czasie rzeczywistym, zapewniają realistyczne oświetlenie, odbicia w lustrach, kałużach czy jakiejkolwiek innej przeznaczonej do tego powierzchni. Również cienie, dzięki RT, są dużo bardziej realistyczne
DLSS (Deep Learning Super-Sampling) to z kolei technika post-processingu. Z grubsza odpowiada ona za upscalowanie obrazu (gra renderuje się w niższej rozdzielczości, a dzięki właśnie upscalowaniu wyświetlana jest w wyższej, co poprawia wydajność) i anti-aliasing (wygładzanie krawędzi). Jednak dzięki wykorzystaniu rdzeni Tensor, dostępnych w GPU Turing, odciąża standardowe rdzenie CUDA, zwiększając płynność gry.
Obydwie te technologie wykorzystasz z kartami NVIDIA GeForce RTX. Podobne efekty (jednak działające w nieco inny sposób, mniej wydajny i z mniej wyraźnymi efektami) uzyskasz oczywiście z innymi kartami graficznymi. Anti-aliasing czy odbicia w lustrach z wykorzystaniem różnych sztuczek są dostępne w grach od lat.
Po czwarte – czy mój procesor to udźwignie? Oczywiście możesz mieć w swoim komputerze dowolny procesor i dowolną kartę graficzną. Wszystko będzie działać. Jednak mając nawet najpotężniejszą kartę graficzną, która będzie współpracować z mało wydajnym CPU, nie wydobędziesz z niej pełni potencjału. Najzwyczajniej w świecie procesor osiągnie 100% swojej wydajności i nie będzie pozwalał na to, aby wyraźnie wydajniejsza karta graficzna rozwinęła w pełni swe skrzydła. CPU nie będzie wyrabiał.
Oczywiście może to również działać w drugą stronę – zbyt słaba karta może ograniczać mocniejszy procesor. Dlatego też ważny jest odpowiedni balans między tymi dwoma komponentami, w taki sposób, aby jedno z nich nie ograniczało wydajności tego drugiego.
Jak widzisz, wybór dobrej karty graficznej może wydawać się skomplikowany. Jednak jeżeli dobrze się do niego przygotujesz, to wcale taki nie jest. Ważne jest tylko to, aby wybrać dobrą kartę graficzną dla siebie. Wyselekcjonowaną według Twoich kryteriów.
Bardzo przydatny dokument 🤌❤️