Windows i Office także dla osób z niepełnosprawnością

Dostosuj obraz do swoich potrzeb

Firma Microsoft, tworząc swoje produkty, pomyślała o funkcjach, które mogą uprościć korzystanie z komputera przez użytkowników niewidomych i niedowidzących, jak również przez osoby o specjalnych potrzebach dotyczących zmysłu wzroku. Wśród dostępnych funkcji wymienić można przybliżenie całego ekranu lub jego części, opcję zmiany kontrastu, dostosowanie interfejsu do własnych potrzeb, możliwość odsłuchu głosowego zawartości ekranu, czy też możliwość podłączenia urządzeń peryferyjnych, takich jak monitor brajlowski.

Wszystkie z wymienionych opcji są proste do odnalezienia i zastosowania dzięki przejrzystemu i logicznemu układowi aplikacji odpowiadającej za ustawienia. Do szybkiego odnajdywania poszukiwanych ustawień przydatna jest również opcja „szukaj”, znajdująca się w widoku głównym ustawień. Dzięki niej błyskawicznie możemy dotrzeć do funkcji, które chcemy zmienić. Dodatkowo wiele ze wspomnianych udogodnień można uruchomić poprzez odpowiedni skrót klawiszowy, co jeszcze bardziej ułatwia całą procedurę.

Dyktowanie, czyli nasz prywatny sekretarz

Wydaje się, że wśród wymienionych powyżej na szczególną uwagę zasługuje opcja dyktowania znajdująca się w najnowszych wersjach pakietu Office. Dzięki niej możliwe jest przekształcanie mowy na tekst. Opcja ta działa zarówno w przypadku dokumentów Word, jak i w aplikacji Outlook, dzięki której możemy wysyłać maile.

Z kolei aplikacja Dyktafon pozwala nagrywać notatki głosowe zarówno tak, jak robi się to w przypadku klasycznych dyktafonów, jak i na potrzeby aplikacji OneNote.

Natomiast dzięki odpowiedniemu dostosowaniu aplikacji online Microsoft Sway tworzenie prezentacji interaktywnych stało się jeszcze łatwiejsze. Usługa ta potrafi zmienić schemat kolorów na czarno-biały oraz zwiększyć kontrast prezentowanego tekstu. Dodatkowo interaktywne elementy oznaczone są wskaźnikami, co uławia orientowanie się w interfejsie użytkownikom korzystającym z klawiatury.

Kolejna ciekawą opcję dostarcza nam Microsoft Lens, czyli skaner do dokumentów, tablic i zdjęć. Poza oczywistą funkcją skanowania aplikacja zawiera również czytnik immersyjny, co oznacza, że umożliwia rozpoznawanie tekstów na zrzutach dokumentów, ich powiększanie i co istotne odsłuchiwanie.

Obraz to nie wszystko. Windows i Office wspomagają też osoby niesłyszące i niedosłyszące

Wiele z funkcji współczesnej technologii opartej jest na powiadomieniach dźwiękowych. W prosty sposób przykuwają one naszą uwagę i pozwalają zareagować, ale niestety nie sprawdzają się w każdym przypadku. W związku z tym, by umożliwić pełne wykorzystanie możliwości systemu operacyjnego Windows i pakietu Office osobom niesłyszącym i niedosłyszącym, Microsoft przygotował szereg udogodnień i w tym obszarze.

Użytkownik ma do dyspozycji rozbudowane ustawienia powiadomień dźwiękowych, w których może ustawić ich głośność oraz powiadomień wizualnych, które pozwolą osobom niesłyszącym reagować na komunikaty systemu i uruchomionych aplikacji. W jaki sposób może się to dziać? Na przykład zamiast charakterystycznego krótkiego powiadomienia o błędzie systemu Windows ekran zamigota, imitując błysk.

Napisy dobre nie tylko w kinie

W najnowszych odmianach programu Power Point dostępnych w pakiecie Microsoft 365 możliwe jest automatyczne przekształcania mowy na napisy i osadzanie ich w filmach. To jednak nie wszystko! Prawdziwa siła tego pakietu ujawnia się podczas przekształcania mowy na tekst w czasie rzeczywistym. Co to oznacza?

Podczas prezentacji, w czasie rzeczywistym, słowa wypowiadane przez osobę referującą są automatycznie przerabiane na napisy wyświetlające się na dole tejże prezentacji. Dzięki temu, osoby niesłyszące lub niedosłyszące mogą również w pełni brać udział w odbiorze przedstawianych treści.

Prezentacja to jednak nie wszystko. Stale zyskujący na popularności komunikator Teams również zapewnia możliwość wyświetlania tworzonych w sposób automatyczny napisów. Funkcja ta jest oferowana podczas spotkań na żywo, kiedy to jedna osoba prezentuje coś szerszej grupie odbiorców. Po zakończeniu wydarzenia jego uczestnicy mogą pobrać plik z tekstem wszystkich wypowiedzi głosowych podczas spotkania. Dodatkowo Microsoft Teams pozwala tłumaczyć z obcych języków bezpośrednio w komunikatorze i to zarówno w wersji na komputery, jak i na smartfony.

Oczywiście w swoim portfolio firma Microsoft ma również aplikację Microsoft Translator, czyli alternatywę dla popularnego Google Translator. Obecnie oferuje ona tłumaczenie w ponad 70 językach, zarówno w trybie online, jak i offline, jeśli pobierzemy odpowiednie pliki z danymi dla danego języka. Przydatną cechą aplikacji Microsoft Translator jest możliwość automatycznego przerabiania mowy na tekst, co może pomóc w rozmowie z osobą o specjalnych potrzebach związanych ze słuchem.

Odczytywanie i przetwarzanie informacji dla osób ze specjalnymi potrzebami

Niektórzy użytkownicy mogą mieć problem z przyswajaniem niekorzystanie dla nich prezentowanych treści. W takich sytuacjach pomocny może okazać się czytnik immersyjny. Dzięki niemu możliwe jest podkreślanie od jednego do pięciu wierszy w tekście. Aplikację można porównać do stosowanej w dawnych czasach linijki, co pozwalało czytającemu skupić wzrok na konkretnym fragmencie tekstu.

Kolejną możliwą opcją jest zwiększenie odstępów pomiędzy wierszami i znakami oraz dostosowanie szerokości wierszy. Pozwala to na poradzenie sobie ze szczególnie gęsto upakowanymi blokami informacji.

Do dyspozycji jest również cyfrowy narrator pozwalający użytkownikowi odsłuchać konkretny tekst. W ustawieniach programu możemy wybrać konkretny głos oraz określić tempo, z jakim interesujący nas tekst ma być odczytywany.

Poza tym istnieje również możliwość konfiguracji kolorów i tła tekstu oraz zmiany wielkości samego tekstu, by jeszcze bardziej dostosować go do naszych potrzeb.

Z czytnikiem immersyjnym współpracować może również aplikacja Microsoft Lens służąca do skanowania dokumentów, wizytówek, tablic i innych miejsc z zapisaną treścią. Dzięki wbudowanej funkcji czytnika immersyjnego możliwe jest następnie takie zmodyfikowanie zeskanowanej treści, by zapoznanie się z nią było łatwiejsze.

Sam system Windows z kolei oferuje ciekawą funkcję wspierania skupienia. Współczesny świat cyfrowy potrafi być bardzo absorbujący i ciągle domagać się od nas interakcji. Nie pomaga to w analizie tekstów, czy też w efektywnej pracy. Dzięki kontrolkom wsparcia skupienia możemy ograniczyć niechciane przez nas bodźce zewnętrzne, które mogą negatywnie wpłynąć na produktywność.

System Windows to nie tylko poszczególne aplikacje wspierające, ale również cały pakiet udogodnień ułatwiających obsługę

Przyzwyczailiśmy się już do tego, że z komputerem wchodzimy w interakcję przy pomocy myszki i klawiatury. Tak jest od dekad, ale równolegle, nieco w cieniu i nieco po cichu, rozwijane się i inne kanały dostępowe. Na czoło wysuwa się tutaj klawiatura ekranowa. Można ją obsługiwać myszką, przy pomocy ekranu dotykowego lub specjalnych kontrolerów (np. dżojstików). Tradycyjnie jest ona dostępna przy pomocy skrótu klawiaturowego, których zestawienie zamieszczamy na końcu tego tekstu.

Kolejną ciekawą funkcją ułatwiająca obsługę są tak zwane klawisze trwałe. Do wielu zadań związanych z wykorzystywaniem komputera wykorzystuje się kombinacje klawiszowe, ale nie każdy może mieć możliwość ich zastosowania. W związku z tym firma Microsoft zastosowała sprytny patent nazywany w systemie operacyjnym jako klawisze trwałe. Po włączeniu tej opcji możliwe jest korzystanie ze skrótów klawiaturowych i kombinacji klawiszowych poprzez wciskanie odpowiednich klawiszy kolejno, jeden po drugim, a nie jednocześnie. Dzięki temu osoby obsługujące klawiaturę jedną ręką lub nawet jednym palcem, mogą dalej wykorzystywać dostępne kombinacje.

Klawisze filtra, czyli sposób na przypadkowe naciśnięcia klawiatury

Dla osób z kłopotami z kontrolowaniem ruchów lub z mimowolnymi ruchami Microsoft przewidział możliwość zastosowania klawiszy filtra. Dzięki nim system może ignorować przypadkowo powtarzane naciśnięcie klawiszy lub akceptować tylko długie naciśnięcia, trwające określony czas.

Z kolei osoby mające trudności z pozycjonowanie kursora przy pomocy tradycyjnej myszki, mogą posiłkować się do poprawnego jego ustawienia klawiaturą. Do tego celu służy klawiatura numeryczna, która jest obecnie standardowym wyposażeniem większości laptopów, ale można ją również dołożyć jako wyposażenie akcesoryjne.

To nie ostatnie z udogodnień wbudowanych w system Windows. Microsoft pomyślał również o osobach sparaliżowanych i innych użytkownikach, którzy nie są w stanie sterować komputerem za pomocą ruchów ciała. Inżynierowie zaprogramowali system tak, by dało się nim sterować przy pomocy ruchów gałek ocznych. By w pełni skorzystać z wszystkich możliwości systemu, potrzeba oczywiście dodatkowego oprzyrządowania zdolnego do śledzenia ludzkich oczu, ale w warstwie oprogramowania Windows 11 jest gotowe do wsparcia i tej grupy użytkowników.

Schodząc piętro niżej, bo na poziom aplikacji, to w pakiecie Microsoft 365 znajduje się bardzo poręczna funkcja dyktowania. Oprogramowanie może więc służyć nam za osobistego sekretarza, który będzie notował wypowiadane przez nas zdania. Dzięki temu możliwe staje się podyktowanie e-maila w Outlooku lub przekształcenie tego, co mówimy na tekst w dokumencie programu Word.

Na koniec warto również dodać, że pewnym ułatwieniem dla niektórych użytkowników może być wiele opcji logowania. Poza tradycyjnymi hasłami do wyboru jest również PIN, odcisk palca, ale również tak popularne na telefonach rozpoznawanie twarzy. By w pełni korzystać z tych opcji, potrzeba oczywiście czytnika linii papilarnych i specjalnej wbudowanej lub podłączone kamery na podczerwień z technologią wykrywania twarzy.

Accessibility Checker – funkcje pomagające w poprawnym formatowaniu

By ułatwić poprawne formatowanie dokumentów z pakietu Office Microsoft wbudowała w oprogramowanie narzędzie Accessibility Checker. Pozwala ono na analizowanie czytelności dokumentów i wychwytywanie problemów z formatowaniem i strukturą, które mogłyby utrudnić przetwarzanie informacji. System jednocześnie podpowiada usprawnienia, które mogą pomóc w wyeliminowaniu błędów. Dzięki temu osoby z niepełnosprawnościami będą mogły w łatwiejszy sposób wejść w interakcję z konkretnymi plikami.

Narzędzie to powinno szczególnie przydać się nauczycielom pracującym w klasach mieszanych. Dzięki temu wszyscy uczestnicy lekcji będą mogli w sposób pełniejszy zapoznawać się z prezentowaną wiedzą.

Firma Microsoft poprzez narzędzia dostępne w systemie Windows 11 i pakiecie Office aktywnie wspiera osoby z niepełnosprawnością, ale nie jest w swoich działaniach sama. Również x-kom postanowił włączyć się w całą sprawę i aktywnie wspomaga Fundację Avalon. Do 30 czerwca bieżącego roku x-kom przeznacza 100 zł ze sprzedaży wybranych laptopów na pomoc Fundacji Avalon, która, jako organizacja pożytku publicznego, zajmuje się szeroko rozumianą pomocą osobom z niepełnosprawnością i przewlekle chorym. W szczególności zajmuje się spełnianiem marzeń, poprawą jakości życia oraz zwiększaniem samodzielności życiowej podopiecznych, likwidacją barier społecznych między osobami z niepełnosprawnością i przewlekle chorymi a resztą społeczeństwa. Dzięki oprogramowaniu Microsoft i pieniądzom płynącym ze sprzedawanych przez x-kom laptopów razem możemy pomagać osobom potrzebującym.

Na tym kończymy nasz krótki przegląd zawierający podstawowe udogodnienia oferowane przez firmę Microsoft specjalnie dla osób z niepełnosprawnością. Jeśli macie jakieś pytania, lub potrzebujecie pomocy przy obsłudze którejś z funkcji, piszcie w komentarzach.

Dla Waszej wygody poniżej zamieszczamy również listę przydatnych skrótów klawiaturowych pozwalających w pełni wykorzystać system operacyjny Windows oraz oprogramowanie firmy Microsoft na potrzeby osób ze specjalnymi potrzebami.

Klawisz Windows + U – otwarcie sekcji ułatwienia dostępu
Klawisz Windows + I – otwarcie głównego okna ustawień
Alt + Shift + PrtSc – włączenie wysokiego kontrastu
Klawisz Windows + przycisk „+” – włączenie lupy
Klawisz Windows + Ctrl + M – wejście w ustawienia Lupy
Klaiwsz Windows + Ctrl + Enter – konfiguracja Narratora
Ctr + Shift + U – włączenie czytania na głos w Microsoft Edge
Alt + Ctrl + spacja – włączenie czytania na głos w Microsoft Word i Microsoft Outlook
F9 – włączenie czytnika immersyjnego w przeglądarce Microsoft Edge
Ctrl + Shift + I – włączenie czytnika immersyjnego w programie Power Point
Klawisz Windows + Ctrl + O – włączenie klawiatury ekranowej