Amory, kupidyny, miłosne strzały i iskry, fruwające piórka, płatki róż i serduszka. Jeśli widzisz to na każdym kroku – bez paniki. Prawdopodobnie nie jesteś jeszcze w niebie, tylko zbliża się święto zakochanych, czyli walentynki. Skąd się wzięło to święto i jak długo obchodzone są walentynki na świecie? Dowiecie się z tego artykułu.
Dla jednych święto kiczu i generowanie setek ton niepotrzebnych śmieci. Dla innych wydarzenie na miarę premiery najromantyczniejszego filmu wszech czasów. Co tu dużo mówić. Ciężko przejść obok walentynek obojętnie. Pewnie dlatego, że są związane z silnymi emocjami (związkami chemicznymi wydzielanymi w organizmie!), jakie niesie ze sobą szczęśliwe bądź niespełnione zakochanie. Dlaczego zakochani mają swoje święto, skąd tradycja kartek z miłosnymi wyznaniami i czemu właściwie „walentynki”?
P.S. Jeśli nie jesteście jeszcze pewni, czy chcecie świętować walentynki, czy nie, to przeczytajcie tekst Kamili:
Porzućmy na chwilę współczesny konsumpcjonizm i przenieśmy się najpierw do starożytnego Rzymu. Święto zakochanych bezpośrednio łączy się z Luperkaliami, czyli rzymskim świętem płodności, które obchodzono od 13 do 15 lutego. Praktyki dokonywane podczas święta były dość osobliwe. Kapłani odziani w skóry z kozłów biegali wokół wzgórza Palatynu i okładali rzemieniami uczestników uroczystości. Pokornie przyjęte ciosy miały gwarantować płodność i oczyszczać rzymian ze skaz. Podczas obchodów mężczyźni losowali imiona dziewcząt, z którymi mieli tańczyć przez cały wieczór, a być może przez resztę życia. Święto cieszyło się sporą popularnością, więc uroczystości obchodzono aż do V wieku.
Wskoczmy teraz na przełom II i III w. n.e. Poznajcie Walentego – chrześcijańskiego biskupa i męczennika. No to kwestię nazwy święta mamy rozwiązaną, ale zacznijmy od początku i dowiedzmy się, czemu właściwie on został wybrany na patrona.
Św. Walenty, biskup rzymski, żył w latach 175 – 269, a żywota dokonał 14 lutego zdekapitowany podczas prześladowań chrześcijan. Potwierdzonych informacji mamy niestety tylko tyle. Jednak krążące legendy domniemają nieco szczegółów na temat biskupa Walentego, nadając mu całkiem sympatyczną osobowość.
Ponoć sprawujący w tym czasie władzę w Rzymie Cesarz Klaudiusz II Gocki wydał dekret, w którym zakazał młodym mężczyznom małżeństw, bo zauważył, że mężowie niechętnie porzucają rodziny, by walczyć za Rzym. Prawdopodobnie biskup Walenty, wbrew zakazowi cesarza, potajemnie udzielał zakochanym ślubu. Niesubordynacja biskupa wyszła w końcu na jaw i Walenty został wtrącony do więzienia.
W tych mało romantycznych okolicznościach sam zakochał się w niewidomej córce jednego ze strażników, a wybranka Walentego dzięki miłości odzyskała wzrok. Kiedy cesarz się o tym dowiedział, kazał stracić biskupa. Przed śmiercią skazaniec zostawił swojej ukochanej list miłosny na pożegnanie. Stąd prawdopodobnie tradycja ofiarowywania kartek z miłosnymi wyznaniami.
W piątym wieku uznano, że historia świętego Walentego idealnie nadaje się, by zamienić święto płodności na dzień zakochanych. I tak w zachodniej i południowej Europie walentynki obchodzi się od średniowiecza, a w północnej i wschodniej celebracja święta przyjęła się nieco później.
W XVII wieku Brytyjczycy i Francuzi rozpowszechnili tradycję słania listów swoim wybrankom. Szkoci w święto walentynek zostawiali swój miłosny los wróżbom. Hiszpanie zaczęli świętować walentynki dopiero w połowie XX wieku. W ten dzień ofiarowali czerwone róże nie tylko wybrankom serca, ale wszystkim bliskim kobietom. Amerykanie zrobili ze święta marketingowy użytek i rozpowszechnili rozdawanie upominków i prezentów z okazji dnia zakochanych. Norwegowie nie dają się jednak ponieść i w walentynki wybierają się na kameralne spotkania i randki, na przykład do restauracji.
Jednak nie we wszystkich krajach obchodzi się święto zakochanych 14 lutego. W Czechach zakochani celebrują 1 maja. Co ciekawe, na przykład w Indonezji czy Pakistanie walentynki są świętem zakazanym.
Święto zakochanych, jak wiele innych świąt, to modyfikowana na przestrzeni wieków odpowiedź na zmiany zachodzące w przyrodzie i potrzeby, te przyziemne i te bardziej duchowe. Czy to przypadek, że walentynki wypadają akurat w połowie lutego? Odnajdując pierwowzór święta w Luperkaliach, wiemy, że nie do końca, bo to przecież przedsionek wytęsknionej wiosny, która dla wielu jest nadzieją na odzyskanie sił i szansą na życiowe zmiany.
Jakkolwiek banalnie to zabrzmi – natury nie da się oszukać. Sir Walter Scott powiedział, że w lutym ptaki na całych Wyspach Brytyjskich łączą się w pary, a ludzie idą za ich przykładem. U nas o tej porze roku nad ranem słychać już pierwsze, nieśmiałe ptasie trele. W lutym też niedźwiedzie zaczynają wybudzać się z zimowego snu. Trudno dziwić się więc, że u ludzi budzą się potrzeby związane z zapewnieniem odpowiedniej dawki endorfin i serotoniny 😉.
Źródła: national-geographic.pl; wikipedia.org; niedziela.pl; focus.pl
Teraz to prawda, że wkradła się komercja, ale mimo to mam dla swojej drobiazg z funnycase, śliczne etui na smartfon w serduszka. Bo lubię jej sprawiać przyjemność.