Matryca VA czy IPS? Która lepsza w telewizorze?

Trudno sobie nawet wyobrazić kogoś, kto mieniąc się znawcą samochodowej techniki, nie znałby jednocześnie różnicy pomiędzy dieslem a benzyną. I nie chodzi tu nawet o zasady działania tych silników, lecz o zwyczajne różnice w użytkowaniu. Z drugiej strony, to, co jest nie do pomyślenia w świecie aut, jest na porządku dziennym w świecie telewizorowych wyświetlaczy. Co dokładnie mam na myśli?

Normalny, typowy Kowalski, stojąc przed wyborem auta, musi rozważyć za i przeciw dieslom i benzyniakom. I choć minęły już czasy, gdy debatowano o wyższości pompowtryskiwaczy nad wtryskiem zasobnikowym, czy komory wirowej nad komorą wstępną, wymagający konsument nadal musi rozważyć wszystkie zalety i wady danego rozwiązania. Takich konsumenckich dylematów jest mnóstwo, także w świecie telewizorów.

W sytuacji, gdy pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy telewizory OLED zajmują zaledwie 1% całego rynku, oczywiste jest, że większość konsumentów wybiera ekrany LCD. Są one dostępne w znacznie szerszym wyborze calaży, są tańsze, a najbardziej zaawansowane modele 4K i 8K oferują jasność, o której OLED-y mogą jedynie pomarzyć.

Proces podejmowania decyzji nie kończy się na decyzji o wyborze telewizorze LCD zamiast OLED-a. Choć wielu konsumentów nie ma zdaje sobie z tego sprawy, tak jak w przypadku aut trzeba wybrać pomiędzy dieslem a benzyną, podobnie w telewizorach LCD trzeba wybrać pomiędzy matrycą typu IPS a matrycą typu VA.

Czym różni się IPS od VA?

Choć oba rozwiązania dotyczą wyświetlaczy LCD, różnią się ułożeniem oraz ruchem domen ciekłokrystalicznych. Nie wchodząc zbytnio w techniczne szczegóły, warto zapamiętać, że inny sposób ułożenia ciekłych kryształów oraz ich odmienna reakcja na przyłożone napięcie skutkuje innymi zaletami i wadami wyświetlanego obrazu. Przyjrzyjmy się zatem najważniejszym różnicom.

Główna zaleta IPS – jakość kolorów pod kątem

Nie odkryję Ameryki, jeśli przypomnę, że jakość obrazu na ekranie zmienia się w zależności od tego, pod jakim kątem na niego patrzymy. W jednych telewizorach zmienia się bardziej, w innych –mniej, ale zmienia się. Zmianie ulega nie tylko jasność czerni (która rośnie), lecz także nasycenie i jasność kolorów. Widać to dobrze na zdjęciach poniżej. Najpierw na wprost:

odwzorowanie kolorów pod kątem 90 stopni

A teraz ten sam telewizor pod kątem:

Dla lepszej wizualizacji zobaczmy to raz jeszcze na animowanym GIF-ie:

gif pokazujący zmianę nasycenia kolorów w wyniku zmiany kąta patrzenia

Jak widać, jest to dość skrajny przypadek jednego z najgorszych pod względem kątowej degradacji barw telewizorów z matrycą VA. Na szczęście w ostatnich latach producenci poprawili nieco parametry tego typu matryc. Typowy panel VA z roku 2023 wygląda jak poniżej.

Degradacja kolorów pod kątem Samsung 75Q67C
matryca VA

Z kolei telewizory z wyświetlaczami LCD typu IPS gwarantują dobrą lub bardzo dobrą jakość kolorów również pod kątem, a nie tylko gdy siedzimy na wprost ekranu. Krótko mówiąc, degradacja barw w matrycach IPS nadal jest, ale jest dużo mniejsza niż w typowych matrycach typu VA.

Kolor czerwony pod kątem LG 55QNED813Q
matryca IPS

Główna zaleta VA – czerń i kontrast

Telewizor z matrycą typu VA warto wziąć pod uwagę, gdy szukamy ekranu uniwersalnego, który dobrze się spisze w każdych warunkach oświetleniowych, na przykład w warunkach kina domowego. To właśnie w całkowicie zaciemnionym pomieszczeniu telewizory LCD z matrycami typu VA, dzięki znacznie ciemniejszej czerni i większemu kontrastowi, pokazują swoją przewagę nad telewizorami z panelami IPS.

A jak to wygląda w praktyce? Różnicę bardzo dobrze pokazuje poniższe zdjęcie zrobione w całkowicie zaciemnionym pomieszczeniu, czyli w warunkach kina domowego. Z lewej strony telewizor LCD z matrycą VA, z prawej telewizor LCD z matrycą IPS.

matryca Va obok matrycy IPS, zdjęcie zrobione w ciemnym pomieszczeniu

Myślę, że to zdjęcie nie wymaga komentarza. Podobnie jak to:

obraz na matrycy IPS

Którą matrycę wybrać – VA czy IPS?

Jeżeli oglądasz głównie w ciągu dnia, w jasnym pomieszczeniu, przy zapalonym świetle lub w większym gronie i zależy Ci, aby osoby niesiedzące na wprost ekranu miały jak najlepszą jakość barw – wybierz raczej telewizor z matrycą typu IPS.

Jeżeli oglądasz głównie wieczorem, w nocy, a zwłaszcza przy zgaszonym świetle i zależy ci na jak najlepszej czerni i kontraście, wybierz raczej telewizor z matrycą typu VA.

Jak rozpoznać, czy dany telewizor ma matrycę VA, czy IPS?

Dla konsumentów, którzy dokonali wyboru określonego rodzaju matrycy LCD, kluczowe znaczenie ma określenie, które z dostępnych na rynku modeli mają preferowany przez nich wyświetlacz. Nie jest to łatwe i proste zadanie, ponieważ producenci telewizorów zazwyczaj nie podają rodzaju zastosowanego w telewizorze LCD wyświetlacza. Co zrobić w takiej sytuacji?

Jedynym wiarygodnym źródłem informacji są rzetelne i fachowe testy. Jak rozpoznać, czy test spełnia wymagania fachowości, profesjonalności i rzetelności? Jeżeli w teście umieszczono zdjęcie struktury subpikseli wyświetlacza zastosowanego w telewizorze, jeżeli podano wynik pomiaru kontrastu ANSI oraz jeżeli opisano, w jakim stopniu kolory ulegają zmianie pod kątem, to taki test ma wszelkie znamiona, aby uznać go za wiarygodny.

Na koniec jeszcze dwie wskazówki:

  • najwięcej modeli telewizorów z matrycami LCD typu VA można znaleźć w ofercie firmy Samsung,
  • najwięcej modeli telewizorów z matrycami LCD typu IPS można znaleźć w ofercie firmy LG.

Polecane telewizory z ekranami IPS


Polecane telewizory z ekranami VA