Czym jest Resizable BAR i jak działa? Jak włączyć tę funkcję? Jakiego sprzętu potrzebujesz? Czy działa tylko na kartach graficznych GeForce RTX 3000 (NVIDIA Ampere)? Czy i jakie przynosi korzyści w grach? Odpowiedzi na te – i nie tylko na te – pytania znajdziesz w podsumowaniu informacji o Resizable BAR, w którym uwzględniłem również test wydajności w takich tytułach, jak Cyberpunk 2077, RDR2 i Metro Exodus.
Resizable BAR (ang. Base-Address Register) to technika interfejsu PCI-Express. Stanowi ona część specyfikacji PCIe 3.0, ale dopiero od końca 2020 roku producenci sięgnęli po to rozwiązanie, by poprawić wydajność w grach. I NVIDIA wcale nie była pierwsza, choć to właśnie na Resizable BAR w wydaniu „zielonych” skupię się w tej publikacji.
Co robi Resizable Bar? Usprawnia komunikację między CPU a GPU, usuwając ciągnące się od lat ograniczenie z ery 32-bitowej. Dzięki tej funkcji procesor może uzyskać dostęp do całej pojemności VRAM-u, a nie tylko do małych bloków po 256 MB. W dobie GPU z pamięcią o pojemności nawet 24 GB brzmi to wręcz absurdalnie, ale mimo to limit ten pozostał do dziś.
Dlaczego? Powód jest wbrew pozorom prozaiczny. Współczesne karty dysponują po prostu tak szerokimi szynami danych, a co za tym idzie – wysoką przepustowością pamięci graficznej, że odblokowanie całego VRAM-u dla procesora niekoniecznie było grą wartą świeczki.
Wydawać by się mogło, że powinno być odwrotnie. Gry są coraz bardziej skomplikowane. Między procesorem a kartą graficzną nieustannie przesyłane są ogromne ilości danych (tekstury, shadery, geometria), więc czy odblokowanie całego bufora ramki dla CPU to korzyść, o którą nikt nie prosił, a każdy potrzebował? W końcu z aktywnym Resizable BAR transfer przestaje odbywać się małymi porcjami, sekwencyjnie. Zamiast tego wszelkie zasoby mogą być efektywnie przesyłane w całości, a w przypadku dużej ilości – równolegle, bez kolejki.
Co się odwlecze, to nie uciecze – Resizable BAR jest (nie)oczekiwaną odpowiedzią na niewyartykułowaną i niezbyt pożądaną potrzebę zmian, która ma – przynajmniej teoretycznie – przekładać się na wzrost wydajności w grach. Jednak funkcja w wydaniu NVIDIA jest odpowiedzią na wykonany wcześniej przez AMD ruch w postaci Smart Access Memory.
Resizable BAR nie wyczarowało ani AMD, ani NVIDIA – nie jest to nowy standard w specyfikacji interfejsu PCI Express. Jednak to „czerwoni” jako pierwsi postanowili wykorzystać tę funkcję i związaną z nią efektywniejszą współpracę między CPU a GPU w grach. Tak narodziło się Smart Access Memory, które AMD zapowiedziało na prezentacji procesorów Ryzen 5000 pod koniec 2020 roku.
SAM jest de facto tym samym, co Resizable BAR, ale różnią się nieco pod względem kompatybilności gier (technika „czerwonych” obsługuje teoretycznie wszystkie) i sprzętu. Początkowo funkcja AMD działała tylko na Ryzenach 5000, kartach Radeon RX 6000 oraz płytach głównych z serii AMD 500 (X570, B550, A520 z BIOS-em opartym na mikrokodzie AGESA 1.1.0.0 lub nowszym).
Jednak w kolejnych miesiącach stopniowo poprawiała się kompatybilność ze sprzętem. Smart Access Memory włączysz także na procesorach Ryzen 3000 (Zen 2), płytach głównych X470 i B450 z BIOS-em opartym co najmniej na mikrokodzie AGESA 1.2.0.1 oraz układach graficznych RX 5000. Nie musisz nawet aktualizować VBIOS-u w GPU – wystarczą sterowniki Radeon Adrenalin 21.9.1 lub nowsze.
Resizable BAR nie działa na każdym sprzęcie. Nie tylko potrzebujesz karty graficznej GeForce RTX 3000, ale także kompatybilnego procesora i płyty głównej z odpowiednią wersją BIOS-u. Sprawdź, w jakie podzespoły musi być wyposażony komputer, by skorzystać z funkcji na wybranych kartach NVIDIA (nie zadziała ona na kartach z serii GTX i RTX 2000).
Do producentów, którzy oferują płyty główne z funkcją Resizable BAR, należą:
Sprawdź: Laptop z NVIDIA GeForce RTX 30 ma tę moc. Ale czy tylko dlatego warto go wybrać?
Co ważne, aby Resizable BAR zadziałało, może być wymagana aktualizacja BIOS-u płyty głównej i/lub karty graficznej. Generalnie wszystkie modele LHR, czyli z (już złamaną) blokadą w kopaniu kryptowalut, powinny mieć odpowiednią wersję VBIOS. Jednak, jeśli kupiłeś kartę graficzną przed premierą RTX-a 3060 (odbyła się ona 25 lutego 2021 roku), może nie obyć się bez aktualizacji firmware’u do GPU (pobierzesz VBIOS ze strony producenta).
Inne wymogi to:
Czy Resizable BAR można włączyć na innych kartach niż RTX 3000? Tak, z funkcją są kompatybilne również układy Intel ARC Alchemist (np. A770 i A750). Co więcej, te karty muszą mieć aktywne Resizable BAR w BIOS-ie, by mogły zapewnić optymalną wydajność.
Zobacz:
Z kolei w przypadku kart AMD funkcja ta kryje się pod nazwą SAM, która jest odpowiednikiem Resizable BAR, co wyjaśniłem wcześniej.
Odkryj karty Intel ARC w x-komie
Kolejne generacje procesorów (Ryzeny 7000, Ryzeny 8000, Intel Raptor Lake-S, Intel Meteor Lake-S itd.), kart graficznych (RTX 4000) i płyt głównych (chipsety AMD 600 z gniazdem AM5, chipsety Intel 700 pod Raptor Lake itd.) obsługują lub będą obsługiwać Resizable BAR.
Aktywować Resizable BAR możesz wyłącznie w UEFI/BIOS-ie. Jak to zrobić? Zapoznaj się z prostą instrukcją:
Jest kilka prostych sposobów, aby sprawdzić, czy masz włączoną funkcję Resizable BAR.
W systemie operacyjnym możesz także użyć aplikacji GPU-Z, które służy do identyfikacji karty graficznej. Wykryta w niej specyfikacja uwzględnia Resizable BAR (patrz poniższy screen).
Lista gier, która obsługuje Resizable BAR i czerpie korzyści z tej funkcji, jest na razie dość skromna (w sumie 20, jeśli liczyć Metro Exodus EE jako osobną pozycję). NVIDIA niespecjalnie kwapi się do rozszerzenia kompatybilności o kolejne tytuły. Na tę chwilę Resizable BAR działa w następujących grach:
Po dość obfitej przystawce, wreszcie czas na danie główne! Czy Resizable BAR faktycznie daje wzrost wydajności w grach? Czy może różnice są na poziomie błędu pomiarowego, albo wręcz odnotujesz spadek klatek? Co z nieobsługiwanymi grami? Poznaj wyniki testów Resizable BAR w kilku popularnych grach, do których podszedłem mniej typowo (przybliżę te kwestie przy omawianiu każdej produkcji z osobna).
Na jakim PC sprawdziłem Resizable BAR? Funkcję przetestowałem na komputerze wyposażonym w procesor AMD Ryzen 5 5600, płytę główną MSI B450 A Pro z najnowszą wersją beta BIOS-u, 16 GB pamięci RAM 3200 MHz CL15 Ripjaws V Red i kartą graficzną MSI GeForce RTX 3070 Ti Gaming X Trio. Nie musisz mieć więc płyty głównej z najnowszej serii, by cieszyć się korzyściami, jakie daje ta funkcja, co wykażę na wykresach.
Do testów użyłem sterowników GeForce Game Ready 516.40 WHQL i systemu operacyjnego Windows 10 w najnowszej wersji.
Resizable BAR wpływa nie tylko na średni fps, ale także 1% low, co ma niebagatelne znaczenie na płynność gier. Do testów wybrałem cztery kompatybilne z tą funkcją gry, więc teoretycznie powinny one działać płynniej po jej aktywacji. Sięgnąłem też po starszego, wciąż popularnego RPG-a, które nie znajduje się na liście kompatybilnych tytułów. Czy w nim także uświadczyłem wzrostu wydajności, czy może efekt był zupełnie odwrotny? Sprawdź wyniki testów wydajności ReBAR.
Control, mimo upływu lat, pozostaje wymagającą grą, szczególnie po włączeniu ray tracingu. Tym razem jednak dezaktywowałem go, ustawiając wysokie (maksymalne) detale bez wygładzania krawędzi MSAA. Postawiłem na tryb DirectX 12 oraz dwie rozdzielczości: 1080p i 1440p. Efekt? Resizable BAR przyniosło kilkuklatkowy wzrost wydajności – różnicę widać zarówno w średnim, jak i 1% low fps. Rozdzielczość nie miała większego znaczenia. W obu przyrost był podobny.
W Cyberpunku 2077 postanowiłem pójść o krok dalej i sprawdzić, jak wpływ na wydajność ma nie tylko rozdzielczość (skusiłem się także na wyższą – UWQHD, czyli 3440 x 1440 pikseli), ale także ustawienia graficzne. Resizable BAR przynosi 4-6 fps klatek w rozdzielczości 1080p i w wyższych tylko po cięciu detali. W ustawieniach ultra różnice są zerowe albo na granicy błędu pomiarowego.
Choć tych wyników nie uwzględniłem na wykresie, to sprawdziłem również rozdzielczość 3440 x 1440 pikseli przy optymalnych ustawieniach (moich własnych) i trybem DLSS (jakość) i wzrost był rzędu 4-5 fps, więc rezultat też niczego sobie.
Metro Exodus w wersji ray tracingowej trochę mnie zawiodło. Tutaj korzyści są – przynajmniej w ustawieniach ultra – marginalne po włączeniu Resizable BAR. Zapewne – analogicznie do chociażby Cyberpunka 2077 – obniżenie detali może nieco poprawić wyniki, ale po moich obserwacjach nie było rewelacji. Resizable BAR w końcu nie w każdej grze przynosi takie same rezultaty.
W RDR2 byłem zmuszony zrezygnować z maksymalnych ustawień (o tym dlaczego, przeczytasz poniżej). To też jedyna gra, która działała na Vulkanie z Resizable BAR ze wszystkich testowanych pozycji. Jakie wnioski?
Przy moich własnych optymalnych ustawieniach (mieszanka wysokich i ultra z drobnymi modyfikacjami; przeczytaj: Ustawienia grafiki w RDR2. Jak zwiększyć fps?) przyrost był naprawdę duży – przynajmniej w Full HD. W 1440p wkradł się na pozór lekki niedosyt, bo różnice – mimo obniżenia detali – były rzędu 2 fps. Jednak jak się przyjrzysz dobrze, nie w 1% low fps, gdzie potrafiły sięgnąć 7 fps!
To dobry przykład, jak ReBAR jest w stanie zniwelować mikroprzycinki, a minimalizacja delikatnych przycięć, który wpływają na komfort rozgrywki, jest jak najbardziej pożądana. Jak zresztą wspomniałem na wstępie, Resizable BAR czasem może nie wpływać znacząco na średni fps, ale w ogólnym rozrachunku jest w stanie poprawić płynność obrazu.
Na koniec zostawiłem grę, która nie obsługuje Resizable BAR. W niekompatybilnych produkcjach raczej nie masz co liczyć na wzrost wydajności. Ba, dobrze będzie, jeśli nie odnotujesz spadku! Z moich testów wynika, że Wiedźmin 3 działa ciut gorzej przy włączonym Resizable BAR. Jednak różnice nie są duże, przynajmniej na pierwszy rzut oka (średnio raptem 1-3 fps). Pozory jednak mylą. W 1% low fps są one mocno zauważalne, przez co płynność rozgrywki jest mniej stabilna.
Naturalnie lepsza komunikacja na linii CPU-GPU skutkuje pozytywnymi zmianami przede wszystkim w rozdzielczości 1080p (1920 x 1080 pikseli), kiedy procesor odgrywa znacznie większą rolę niż w wyższych rozdzielczościach.
Czy powyżej nie odnotujesz żadnych wzrostów? W maksymalnych detalach różnic może nie być albo będą one marginalne. Jednak nie każdy może sobie pozwolić na ustawienia ultra. Zysk fps może być widoczny, o ile zmniejszysz detale albo włączysz np. DLSS (co na kartach RTX staje się częstym wyborem ze względu na coraz lepsze efekty tej techniki). Są one wtedy porównywalne do wzrostu fps w rozdzielczości 1080p.
Co bardzo ważne, różnice w wydajności są zależne nie tylko od gier i ich ustawień, ale także – albo przede wszystkim – od sprzętu (kombinacji podzespołów). Nie oczekuj takich samych wzrostów, co w moim teście. Równie dobrze na Twoim PC mogą być one wyższe lub żadne, albo co najwyżej wyniosą ledwie 1-2 fps, a więc na poziomie błędu pomiarowego.
Niemniej jednak testy Resizable BAR dowiodły, że mogą one przynieść całkiem przyzwoity wzrost liczby klatek na sekundę (nie tylko kilku, ale nawet kilkunastoprocentowy). Przy niższej wydajności dodatkowe 4-6 fps (lub nawet więcej) bywają czasem zbawienne, a darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby.
Tak, aktywacja Resizable BAR może powodować np. niestabilność podczas rozgrywki (częste wizyty na pulpicie w najmniej spodziewanym momencie) albo wręcz uniemożliwić włączenie gry. Mogę osobiście potwierdzić, że miałem problem z uruchomieniem RDR2 w najwyższych detalach w trybie DirectX. Gra wysypywała mi się do pulpitu już na samym starcie, witając mnie błędem związanym z pamięcią. Problem rozwiązał się po zmniejszeniu detali albo po… wyłączeniu ReBAR-a.
Resizable BAR nie jest więc idealne – mimo (często) darmowych fps w wybranych grach funkcja może przynieść więcej strat niż korzyści.
Resizable BAR, w przeciwieństwie do AMD Smart Access Memory, nie ogranicza się do procesorów jednego producenta, ale działa tylko w wybranych grach. Wzrosty wydajności pomiędzy tymi funkcjami są dość porównywalne. Nic w tym dziwnego – w gruncie rzeczy to bliźniacze rozwiązania, które po prostu funkcjonują pod inną nazwą, a różnice dotyczą kompatybilności.
Niestety, Resizable BAR nie jest szczególnie rozwijane przez firmę NVIDIA. Lista gier, które obsługują tę technikę, jest bardzo ograniczona. W ostatnich miesiącach wzbogaciła się ona raptem o parę tytułów. Dodatkowo w nieobsługiwanych grach możesz nie tylko nie odczuć wzrostów, ale wręcz zobaczyć spadki fps. Stabilność czasem może także pozostawiać wiele do życzenia. Zachęcam jednak do własnych testów, bo korzyści mogą być niezaprzeczalne.
Wydaje się jednak, że Resizable BAR nie ma takiej siły przebicia jak DLSS, ray tracing czy nawet Image Scaling. Wzrosty wydajności nie są tak imponujące jak w przypadku napędzanego przez algorytmy SI skalowania obrazu w grach. Często bliżej im do różnic sterownikowych. Warto jednak wiedzieć o istnieniu Resizable BAR i że może ono przynieść co najmniej kilka dodatkowych klatek w tak wymagających grach, jak Cyberpunk 2077 czy RDR2.
Źródło: NVIDIA, AMD, MSI, opracowanie własne
Przeczytaj również:
Zobacz karty graficzne GeForce RTX 3000 oraz GeForce RTX 4000 w x-komie
Hmm… Mam płytę Asusa opartą o X370 i Ryzena 2700X oraz nie dawno zakupioną RTX 3080Ti i Resize BAR mogę aktywować w BIOSie i nawet potwierdza mi to GPU-Z.
Czyli trochę głupoty pisze autor jeśli chodzi o wymagania sprzętowe.
Łukaszu, autor opierał się na oficjalnych informacjach podawanych przez Nvidię (Resizable BAR) i AMD (SAM). Niektórzy producenci mogli jednak wypuścić do wybranych starszych płyt (np. właśnie z chipsetem AMD 300) BIOS, które dodaje obsługę tej funkcji. Jednak NVIDIA i AMD nie wspierają oficjalnie Ryzenów 2000 ani płyt AMD 300 (osobiście na MSI B450 nie mogłem niczego takiego aktywować na Ryzenie 5 2600). To oznacza, że aktywacja ReBAR-a może nie przynieść żadnych korzyści w wydajności. Możesz podzielić się informacją, czy w wymienionych w publikacji grach odczuwasz jakiś wzrost fps. 🙂
tak samo ja mam wlaczony resizable bar na rx5700xt i i3-10100f
W Twojej konfiguracji wszystko się zgadza. Zarówno procesor, jak i karta graficzna są oficjalnie obsługiwane. AMD dodało kompatybilność z serią Radeon RX 5000 nieco później, bo we wrześniu 2021 roku. 🙂
Kupiłem ostatnio Ryzen-a 5 5600 i osadziłem go na płycie Gigabyte-a z chipsetem B350 i posiadam RTX 3060 12GB od Gigabyte. ReBAR działa jak marzenie więc zalecam aktualizacje artykułu
Ryzen 5 1600 AF + R9 380 + Asus Prime B450(m) da się włączyć.
Czy aby na pewno chipset Intel 300 np w płytach B365 wspiera tą opcję? To jest 9 generacja procesorów Intel. A autor podaje że dopiero od 10 generacji procesów to działa. Wiadomo przecież że to inna podstawka socket 1200 i chipset serii 400 lub 500.
Marku, na tych płytach z serii 300, które otrzymały odpowiednią aktualizację, Resizable BAR powinno działać zarówno na Intel Core 9. generacji, jak i 8. generacji. Dopisałem te serie procesorów do listy w artykule. Dzięki za zwrócenie uwagi na to. 🙂
Oficjalnie było początkowo od 10. generacji, ale producenci zaczęli wydawać BIOS-y, które umożliwiają aktywację ReBAR-a także na starszych płytach i procesorach. 🙂
Mam pytanie wiadomo moze czy resizebar obsługuje wiecej niz tylko z790 ? Czy dodali wsparcie dla b760 i reszty z rodziny intel 700